Στο πλήρες άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου, προκειμένου να ολοκληρωθεί το σχέδιο εκποίησης της δημόσιας ενεργειακής περιουσίας προς εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, με σοβαρές επιπτώσεις σε καταναλωτές και εργαζόμενους, προχωρά η κυβέρνηση.
Το σχετικό νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ επανεμφανίστηκε χθες -είχε αναρτηθεί για λίγο τη Δευτέρα και μετά... εξαφανίστηκε- με την επίσημη, αυτή τη φορά, ανάρτησή του προς δημόσια διαβούλευση μέχρι την ερχόμενη Τετάρτη 29 Οκτωβρίου.
Ακόμα κι αυτή η πρώτη δημοσιοποίηση προκάλεσε την έντονη αντίδραση των βιομηχανικών καταναλωτών, που "βλέπουν" νέες επιβαρύνσεις στο ήδη υψηλό ενεργειακό κόστος τους, αλλά και των εργαζομένων, που αγωνιούν όχι μόνο για το μέλλον τους αλλά και για τις επερχόμενες αυξήσεις που θα επωμιστούν όλοι οι καταναλωτές.
Το ΥΠΕΚΑ κάνει λόγο για συμπλήρωση του υφιστάμενου πλαισίου της αγοράς ενέργειας, ενώ πρόκειται για ένα ακόμα βήμα προς τη διάσπαση, μετά τη ΔΕΗ, και της ΔΕΠΑ, με τον ΔΕΣΦΑ να έχει ήδη πωληθεί στην αζέρικη Socar, με τελικό στόχο την ιδιωτικοποίηση και της ΔΕΠΑ.
Τι προβλέπεται
Με το νομοσχέδιο εξυπηρετείται η μνημονιακή υποχρέωση περί απελευθέρωσης της λιανικής αγοράς φυσικού αερίου, την οποία σήμερα μονοπωλούν οι τρεις ΕΠΑ (Εταιρείες Παροχής Αερίου Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας) και του διαχωρισμού του κλάδου διανομής (δίκτυα) στηΔΕΠΑ και στις τρεις ΕΠΑ.
Προβλέπεται η σύσταση τεσσάρων εταιρειών διανομής (ΕΔΑ) και συγκεκριμένα Αττικής, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας και λοιπής Ελλάδας, ενώ υπάρχει δυνατότητα συγχωνεύσεων αλλά και δημιουργίας νέων εταιρειών διανομής. Ως "αντάλλαγμα" για την κατάργηση του αποκλειστικού δικαιώματος προμήθειας και διανομής φυσικού αερίου προβλέπεται η παροχή στις τρεις ΕΠΑ 20ετούς παράτασης με πρόβλεψη για επιπλέον 20 έτη στη δραστηριότητα της διανομής και κατάργηση των γεωγραφικών ορίων ως προς την προμήθεια.
Ο διαχωρισμός του κλάδου διανομής θα ξεκινήσει από 30.5.2015, ενώ από 1.10.2015 θα πρέπει να ολοκληρωθεί ο λογιστικός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων διανομής. Μέχρι 1.1.2017 οι τρεις ΕΠΑ πρέπει να προβούν σε νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό της δραστηριότητας διαχείρισης δικτύων διανομής με την εισφορά του κλάδου διανομής για κάθε μια ΕΠΑ σε κάθε νέα ΕΔΑ -ισχύει και για το δίκτυο διανομής λοιπής Ελλάδας.
Τα δίκτυα διανομής που έχουν ήδη κατασκευαστεί διατηρούνται υπό την αποκλειστική κυριότητα της ΔΕΠΑ, ενώ η διαχείρισή τους γίνεται από τις ΕΔΑ.
Παράλληλα ορίζεται, κατά το παράδειγμα του ΔΕΔΔΗΕ στην ηλεκτρική ενέργεια, η σύσταση Διαχειριστή Δικτύου Διανομής, ενώ θεσπίζεται Κώδικας Διαχείρισης του Δικτύου Διανομής για τη διαχείριση, συντήρηση και ανάπτυξή του με απόφαση της ΡΑΕ μετά από εισήγηση του Διαχειριστή.
Ως προς το προσωπικό προβλέπεται κατά την απόσχιση υποχρεωτική μεταφορά των εργαζομένων που απασχολούνται με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας στον κλάδο διανομής των ΕΠΑ και της ΔΕΠΑ, στην ΕΔΑ.
Συγχρόνως στο νομοσχέδιο ορίζεται ότι όλοι οι πελάτες εκτός των ορίων των ΕΠΑ χαρακτηρίζονται ως επιλέγοντες -μπορούν δηλαδή να επιλέγουν τον προμηθευτή τους ή να αγοράζουν απευθείας φυσικό αέριο- καθώς και οι εντός των ΕΠΑ βιομηχανικοί πελάτες με κατανάλωση άνω των 2,2 Gwh. Επιλέγοντες καθίστανται: από 1/1/2016 όλοι οι μη οικιακοί πελάτες με κατανάλωση άνω των 2,2 Gwh, από 1.1.2017 όλοι οι μη οικιακοί πελάτες ανεξαρτήτως κατανάλωσης, από 1.1.2018 το σύνολο των οικιακών πελατών.
Εξάλλου υπάρχει πρόβλεψη για αυτονόμηση ιδιοκτητών από την κεντρική θέρμανση πολυκατοικίας.
Αντιδράσεις
Στις δραματικές επιπτώσεις της απελευθέρωσης σε καταναλωτές και εργαζόμενους αναφέρεται η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενέργειας (ΠΟΕ) με τα 7 πρωτοβάθμια σωματεία - μέλη της στον χώρο του φυσικού αερίου, καλώντας σε κεντρική πολιτική μάχη και αντίσταση κατά της εκποίησης του εθνικού πλούτου.
Χαρακτηρίζει "ανυπόστατο ψεύδος" τις αναφορές των ιθυνόντων σε "οφέλη" των ιδιωτικοποιήσεων για τους εργαζόμενους σε μια σειρά από κλάδους στην Ελλάδα και την Ε.Ε., όταν, ως γνωστόν, το αποτέλεσμα είναι μείωση προσωπικού, ελαστικές και προσωρινές μορφές απασχόλησης, εκ περιτροπής και ανασφάλιστη εργασία, μείωση εισοδήματος κ.ά.
Αναφέρεται στις αποδεδειγμένες αυξήσεις σε χώρες όπου απελευθερώθηκε η αγορά αερίου από 35,05% έως 68,72% την περίοδο 2002-2007, και από 21,45% έως 35,12% την περίοδο 2010-2013 μη συμπεριλαμβανομένων των φόρων που καταβάλλονται στην Ε.Ε.
Από την πλευρά τους οι βιομηχανικοί καταναλωτές (ΕΒΙΚΕΝ) κάνουν λόγο για "ένα βήμα εμπρός και ένα άλμα πίσω στην αγορά φυσικού αερίου" υποστηρίζοντας μεν την απελευθέρωση, η οποία όμως, όπως τονίζουν, δρομολογείται με λάθος τρόπο, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας. Ειδικότερα σημειώνει ότι προβλέπεται επιπλέον επιβάρυνση κατά 3 ευρώ/MWh (από περίπου 1 ευρώ σήμερα σε 4) των βιομηχανικών καταναλωτών για τις υπηρεσίες διανομής. Και μάλιστα ενώ ήδη η τιμή του αερίου είναι υψηλότερη κατά 30% έναντι των ανταγωνιστριών ευρωπαϊκών βιομηχανιών κι εξανεμίζοντας τη μικρή έκπτωση από την μείωση της προμηθεύτριας Gazprom. Συμπεραίνει δε ότι η αύξηση αυτή είναι το αντάλλαγμα προς τους μετόχους των ΔΕΠΑ - ΕΠΑ που χάνουν τα γεωγραφικά μονοπώλια που τους έχουν εκχωρηθεί, θυσιάζοντας την παραγωγική βάση της χώρας.
ΔΕΗ
Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται διατάξεις για τη λεγόμενη "μικρή ΔΕΗ" και για τον ΑΔΜΗΕ, όπως η απαγόρευση με απόφαση του υπουργού Εθνικής Άμυνας της μεταβίβασης ακινήτων που τελούν υπό την κυριότητά τους και βρίσκονται σε παραμεθόριες περιοχές, ενώ από τη μεταβίβαση του ΑΔΜΗΕ θα σχηματιστεί ειδικό αποθεματικό κεφάλαιο, που θα φορολογηθεί κατά τη διανομή ή κεφαλαιοποίησή του, κατ' εξαίρεση ισχύουσας διάταξης περί μη τήρησης λογαριασμών αφορολόγητου αποθεματικού για ισολογισμούς που κλείνουν 31.12.2014.
Παράλληλα, χαρακτηρίζοντας ως υποδομές εθνικής σημασίας τις εγκαταστάσεις μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τα συνοδευτικά αυτών έργα -υπέρ των ιδιωτών που θα αποκτήσουν τον ΑΔΜΗΕ- το υπουργείο επιτρέπει τα πάντα παντού, επιτάσσοντας στην ουσία το θεσμοθετημένο καθεστώς προστασίας να προσαρμοστεί στις ανάγκες των δικτύων. Τα έργα θεωρούνται εκ των προτέρων νόμιμα και μπορούν να επεκτείνονται χωρίς περιορισμούς, ακόμα και σε θεσμοθετημένες περιοχές προστασίας, σε γεωργική γη, σε οικισμούς κ.λπ.
Αντιγόνη Ζούντα
