του Λάμπρου Τσκουκνίδα
Ο συνεχής πολιτικός ετεροπροσδιορισμός, πρώτα σε σχέση με το ανδρεοπαπανδρεϊκό και στη συνέχεια το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ, αποτέλεσε μια σταθερή παιδική ασθένεια που ταλάνισε, λίγο ώς πολύ, όλες τις κομματικές εκφάνσεις της ανανεωτικής Αριστεράς, συμβάλλοντας στη γέννηση εσωκομματικών κρίσεων και οδηγώντας σε εκλογικές ήττες.
Η σημερινή κρίση της ΔΗΜ.ΑΡ. συνεχίζει αυτή την παράδοση. Ο καυγάς εστιάζεται στην παρακολούθηση του ΠΑΣΟΚ / Ελιά ή ανέστιων σαν την Άννα Διαμαντοπούλου από τη μία και τον ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη, που αντιμετωπίζεται ως υπ' αριθμόν ένας εχθρός αν και συνιστά τη μόνη εκ των πραγμάτων "κυβερνώσα Αριστερά", στο όνομα της οποίας εμφανίζονται να μιλούν τα στελέχη εκείνα της Αγίου Κωνσταντίνου που διαφώνησαν με την έξοδο του κόμματός τους από την συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου και σήμερα εγκαλούν την παραιτηθείσα ηγεσία τους ότι επιδιώκει να απορροφηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ...
ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, Ελιά, μειοψηφία της ΔΗΜ.ΑΡ. και κεντροαριστερές κινήσεις ερίζουν πάνω στα συντρίμμια της μεσαίας τάξης. Προσπαθούν να παρακολουθήσουν και να εκπροσωπήσουν πολιτικά ένα διαρκώς συρρικνούμενο -από το πρόγραμμα που εφαρμόζεται στη χώρα- κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, εστιάζοντας στο κομμάτι που διασώζεται (ή τρέφει την αίσθηση ότι θα διασωθεί) αποδεχόμενο σιωπηρά ως νομοτέλεια ότι η σωτηρία του πατά πάνω στα κοινωνικά ερείπια του μεγαλύτερου κομματιού της μεσαίας τάξης, των μικροαστικών στρωμάτων και του κόσμου της πάλαι ποτέ μισθωτής εργασίας: άνεργους, επισφαλείς και απασχολήσιμους για πάντα. Πρόκειται για ένα κομμάτι της εναπομείνασας μεσαίας τάξης (πολύ μικρότερη απ' όσο παλιά, αλλά όχι αμελητέα) που, εθελοτυφλώντας, παραβλέπει το γεγονός ότι οι ακολουθούμενες πολιτικές στην εργασία και την ασφάλιση, την παιδεία, την υγεία, τη χωροταξία και το περιβάλλον λειτουργούν ως κινούμενη άμμος κάτω από τα πόδια της επόμενης γενιάς, των παιδιών τους.
Η παιδεία, λ.χ., λειτούργησε και στην Ελλάδα για δεκαετίες ως μηχανισμός κοινωνικής ανόδου. Αυτό πλέον δεν ισχύει. Η συρρίκνωση της δημόσιας παιδείας, ποσοτικά και ποιοτικά, σε συνδυασμό με την οικονομική καταβαράθρωση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, στερεί ήδη από τα παιδιά της μεσαίας τάξης την ελπίδα ότι θα έχουν σχετικά ίσες ευκαιρίες στην εκκίνηση ή ότι θα μπορέσουν να βρουν αξιοπρεπή, δημιουργική και σταθερή δουλειά σε ένα περιβάλλον επισφαλούς ανασφάλιστης και χαμηλόμισθης εργασίας μιας οικονομίας παροχής υπηρεσιών. Όπως τους στερεί την πιθανότητα μιας αξιοπρεπούς σύνταξης ή ενός επαρκούς συστήματος δημόσιας υγείας. Ο οξύτατος ανταγωνισμός που θεσμοποιείται οδηγεί στο ξεδιάλεγμα που θα αποδώσει τη νέα μεσαία τάξη. Όσον αφορά τη "νέα Ελλάδα", αρκεί να δει κανείς τις περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις των σχεδιαζόμενων χωροταξικών πολιτικών, την κατάργηση κάθε ελέχγου στο όνομα των επενδύσεων και των βουλών των αγορών που αντίκεινται σε κάθε έννοια αειφόρου ανάπτυξης.
Η προσπάθεια ενοποίησης της Κεντροαριστεράς δεν πατά σε κάποια προσπάθεια αντιστροφής αυτών των επιπτώσεων. Αντίθετα, στηρίζεται στην επιλογή της σταθερότητας των κυβερνήσεων που υπηρετούν τη λογική των νεοφιλεύθερων μεταρρυθμίσεων στο όνομα της αντίστοιχης επιλογής του τμήματος της μεσαίας τάξης, την οποία αυτή η Κεντροαριστερά παρακολουθεί χωρίς να επιχειρεί να της αλλάξει "αφήγηση". Πρόκειται για μια εκ των πραγμάτων μειοψηφική επιλογή. Όσοι, από την Ελιά / ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι μέχρι τη μειοψηφία της ΔΗΜ.ΑΡ. την ασπάζονται αποδέχονται ως στρατηγική επιλογή τη συμμαχία με τη Δεξιά του Σαμαρά, ακριβώς όπως στην κεντρική και δυτική Ευρώπη. Ο "μεγάλος συνασπισμός" βρίσκεται στο τέρμα (και στην αφετηρία, στην πραγματικότητα) αυτής της διαδρομής η οποία στηρίζεται στη γενίκευση της χειραγώγησης μέσω των ΜΜΕ και της απογοήτευσης - αποστράτευσης ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων ώστε να βγαίνουν οι τελικοί συσχετισμοί.
Η Αριστερά επιλέγεται στρατηγικά ως προνομιακός αντίπαλος πόλος από τους ταγούς αυτής της Κεντροαριστεράς, ακριβώς επειδή διεκδικεί την ηγεμονία, πολιτική και εκλογική, επιδιώκοντας μια διαφορετική και πολύ ευρύτερη κοινωνική συμμαχία μιας συρρικνωθείσας μεσαίας τάξης που θα συνειδητοποιεί τη θέση της με τον υπόλοιπο κόσμο της εργασίας. Η Αριστερά βρίσκεται στο στόχαστρο αυτού του κεντροαριστερού εγχειρήματος επειδή προσπαθεί να ακολουθήσει τα προτάγματα της ανανέωσης.
Ο συνεχής πολιτικός ετεροπροσδιορισμός, πρώτα σε σχέση με το ανδρεοπαπανδρεϊκό και στη συνέχεια το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ, αποτέλεσε μια σταθερή παιδική ασθένεια που ταλάνισε, λίγο ώς πολύ, όλες τις κομματικές εκφάνσεις της ανανεωτικής Αριστεράς, συμβάλλοντας στη γέννηση εσωκομματικών κρίσεων και οδηγώντας σε εκλογικές ήττες.
Η σημερινή κρίση της ΔΗΜ.ΑΡ. συνεχίζει αυτή την παράδοση. Ο καυγάς εστιάζεται στην παρακολούθηση του ΠΑΣΟΚ / Ελιά ή ανέστιων σαν την Άννα Διαμαντοπούλου από τη μία και τον ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη, που αντιμετωπίζεται ως υπ' αριθμόν ένας εχθρός αν και συνιστά τη μόνη εκ των πραγμάτων "κυβερνώσα Αριστερά", στο όνομα της οποίας εμφανίζονται να μιλούν τα στελέχη εκείνα της Αγίου Κωνσταντίνου που διαφώνησαν με την έξοδο του κόμματός τους από την συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου και σήμερα εγκαλούν την παραιτηθείσα ηγεσία τους ότι επιδιώκει να απορροφηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ...
ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, Ελιά, μειοψηφία της ΔΗΜ.ΑΡ. και κεντροαριστερές κινήσεις ερίζουν πάνω στα συντρίμμια της μεσαίας τάξης. Προσπαθούν να παρακολουθήσουν και να εκπροσωπήσουν πολιτικά ένα διαρκώς συρρικνούμενο -από το πρόγραμμα που εφαρμόζεται στη χώρα- κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, εστιάζοντας στο κομμάτι που διασώζεται (ή τρέφει την αίσθηση ότι θα διασωθεί) αποδεχόμενο σιωπηρά ως νομοτέλεια ότι η σωτηρία του πατά πάνω στα κοινωνικά ερείπια του μεγαλύτερου κομματιού της μεσαίας τάξης, των μικροαστικών στρωμάτων και του κόσμου της πάλαι ποτέ μισθωτής εργασίας: άνεργους, επισφαλείς και απασχολήσιμους για πάντα. Πρόκειται για ένα κομμάτι της εναπομείνασας μεσαίας τάξης (πολύ μικρότερη απ' όσο παλιά, αλλά όχι αμελητέα) που, εθελοτυφλώντας, παραβλέπει το γεγονός ότι οι ακολουθούμενες πολιτικές στην εργασία και την ασφάλιση, την παιδεία, την υγεία, τη χωροταξία και το περιβάλλον λειτουργούν ως κινούμενη άμμος κάτω από τα πόδια της επόμενης γενιάς, των παιδιών τους.
Η παιδεία, λ.χ., λειτούργησε και στην Ελλάδα για δεκαετίες ως μηχανισμός κοινωνικής ανόδου. Αυτό πλέον δεν ισχύει. Η συρρίκνωση της δημόσιας παιδείας, ποσοτικά και ποιοτικά, σε συνδυασμό με την οικονομική καταβαράθρωση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, στερεί ήδη από τα παιδιά της μεσαίας τάξης την ελπίδα ότι θα έχουν σχετικά ίσες ευκαιρίες στην εκκίνηση ή ότι θα μπορέσουν να βρουν αξιοπρεπή, δημιουργική και σταθερή δουλειά σε ένα περιβάλλον επισφαλούς ανασφάλιστης και χαμηλόμισθης εργασίας μιας οικονομίας παροχής υπηρεσιών. Όπως τους στερεί την πιθανότητα μιας αξιοπρεπούς σύνταξης ή ενός επαρκούς συστήματος δημόσιας υγείας. Ο οξύτατος ανταγωνισμός που θεσμοποιείται οδηγεί στο ξεδιάλεγμα που θα αποδώσει τη νέα μεσαία τάξη. Όσον αφορά τη "νέα Ελλάδα", αρκεί να δει κανείς τις περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις των σχεδιαζόμενων χωροταξικών πολιτικών, την κατάργηση κάθε ελέχγου στο όνομα των επενδύσεων και των βουλών των αγορών που αντίκεινται σε κάθε έννοια αειφόρου ανάπτυξης.
Η προσπάθεια ενοποίησης της Κεντροαριστεράς δεν πατά σε κάποια προσπάθεια αντιστροφής αυτών των επιπτώσεων. Αντίθετα, στηρίζεται στην επιλογή της σταθερότητας των κυβερνήσεων που υπηρετούν τη λογική των νεοφιλεύθερων μεταρρυθμίσεων στο όνομα της αντίστοιχης επιλογής του τμήματος της μεσαίας τάξης, την οποία αυτή η Κεντροαριστερά παρακολουθεί χωρίς να επιχειρεί να της αλλάξει "αφήγηση". Πρόκειται για μια εκ των πραγμάτων μειοψηφική επιλογή. Όσοι, από την Ελιά / ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι μέχρι τη μειοψηφία της ΔΗΜ.ΑΡ. την ασπάζονται αποδέχονται ως στρατηγική επιλογή τη συμμαχία με τη Δεξιά του Σαμαρά, ακριβώς όπως στην κεντρική και δυτική Ευρώπη. Ο "μεγάλος συνασπισμός" βρίσκεται στο τέρμα (και στην αφετηρία, στην πραγματικότητα) αυτής της διαδρομής η οποία στηρίζεται στη γενίκευση της χειραγώγησης μέσω των ΜΜΕ και της απογοήτευσης - αποστράτευσης ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων ώστε να βγαίνουν οι τελικοί συσχετισμοί.
Η Αριστερά επιλέγεται στρατηγικά ως προνομιακός αντίπαλος πόλος από τους ταγούς αυτής της Κεντροαριστεράς, ακριβώς επειδή διεκδικεί την ηγεμονία, πολιτική και εκλογική, επιδιώκοντας μια διαφορετική και πολύ ευρύτερη κοινωνική συμμαχία μιας συρρικνωθείσας μεσαίας τάξης που θα συνειδητοποιεί τη θέση της με τον υπόλοιπο κόσμο της εργασίας. Η Αριστερά βρίσκεται στο στόχαστρο αυτού του κεντροαριστερού εγχειρήματος επειδή προσπαθεί να ακολουθήσει τα προτάγματα της ανανέωσης.
