1. Ο νεοφιλελευθερισμός στηρίχτηκε στην ηγεμονία
των χρηματοπιστωτικών αγορών πάνω στο βιομηχανικό κεφάλαιο και όλες τις
άλλες μερίδες επιχειρηματιών. Εμπεδώθηκε μέσα από την καθυπόταξη της
κοινωνίας και της μισθωτής εργασίας στις ανάγκες και απαιτήσεις του
χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Η ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού
εκφράστηκε τις τρεις τελευταίες δεκαετίες με την κυριαρχία των
διλημμάτων και θεματικών που έθεσε και την εμφάνιση των όποιων
στρατηγικών λύσης τους ως μονόδρομο.
2. Η ιδεολογική κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού και των χρηματοπιστωτικών μερίδων κεφαλαίου συμπυκνώνονται στην αναγωγή των νομισματικών μεγεθών στο άπαν της οικονομίας και της οικονομικής πολιτικής. Και αυτό, διότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές / μερίδες κεφαλαίου κινούνται και πραγματώνονται μέσα από νομισματικά μεγέθη και ιδεατούς νομισματικούς λογαριασμούς, πράξεις, δράσεις. Η ηγεμονία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου προτάσσει πολλαπλά φετίχ χρήματος/νομίσματος. Προβάλλει ως λύση κάθε προβλήματος μεγέθη και πολιτικές από τις νομισματικές περιοχές. Τέτοιες είναι οι πολιτικές που έχουν ως στόχο το πλεόνασμα και τα ελλείμματα. Στόχο νομισματικό, πίσω από τον οποίο κρύβουν τα εξυπηρετούμενα συμφέροντα. Ασφαλώς, χρήμα και νόμισμα παίζουν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία και ανάπτυξη της οικονομίας. Όμως, η ανάπτυξη και ο υλικός πλούτος ενώ παράγονται και με τη διαμεσολάβησή του χρήματος, ασφαλώς δεν το έχουν ως πηγή τους.
Η πολιτική οικονομία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου έχει στο επίκεντρό της το χρήμα και τη μετασχηματισμένη μορφή του, το νόμισμα. Η ρευστότητα, η ανακεφαλαιοποίηση και τα κέρδη των τραπεζών ανάγονται από την κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία στην ύψιστη αρχή λειτουργίας της κοινωνίας, ενώ οι ίδιες οι ανάγκες της κοινωνίας στο δευτερεύον. Στην κρίση κηρύσσεται ως ιερό και άγιο καθήκον ο περιορισμός του ελλείμματος και ως δείκτης ευμάρειας το όποιο -πραγματικό ή μη- πλεόνασμα. Ως πρώτιστη ανάγκη η σωτηρία των τραπεζιτών, έστω και αν αυτό σημαίνει ανθρωπιστική καταστροφή.
Το παν υποστηρίζει ο νεοφιλελευθερισμός και τα κοινωνικά συμφέροντα που εκπροσωπεί είναι το πεδίο των χρηματοπιστωτικών αγορών και του νομίσματος, τα συμφέροντα που είναι εμποτισμένα σε αυτές. Συμφέροντα που υποκαθιστούν το πεδίο της πραγματικής ανάπτυξης, καθώς και των υλικών σχέσεων, των μισθών και της κοινωνικά δίκαιης ανακατανομής. Σε κάθε περίπτωση, υποστηρίζει ο νεοφιλελευθερισμός και οι πολιτικοί που τον πραγματώνουν, τα προβλήματα δεν είναι πολιτικά, δεν αφορούν το ποιος έχει την εξουσία, δεν συνδέονται με τις αναδιανομές πλούτου και εισοδήματος. Προσπαθούν, δηλαδή, να συγκαλύψουν το γεγονός ότι η φετιχοποίηση των νομισματικών/χρηματοπιστωτικών μεγεθών, όπως η «πολιτική πλεονάσματος» εξυπηρετεί την Ολιγαρχία και τη Διαπλοκή.
3. Η ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού εκφράζει ταξικά συμφέροντα και κοινωνικούς συσχετισμούς ισχύος. Από αυτή τη σκοπιά η ηγεμονία του δεν εκδηλώνεται μόνο στο ότι τα προστάγματά του καθορίζουν τις κυρίαρχες πολιτικές και λογικές, αλλά και από το γεγονός ότι τα διλήμματά του επηρεάζουν αρκετές φορές ακόμα και τη σκέψη των αντιπάλων του.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οποίοι θεωρούν ότι το 2009 το κεντρικό ζήτημα της χώρας ήταν τα ελλείμματα και σήμερα, ως συνέχεια αυτής της λογικής, τα πλεονάσματα. Σε μια τέτοια περίπτωση, η κριτική προς την κυβέρνηση γίνεται μόνο από τη σκοπιά του αν είναι πραγματικά ή όχι τα εμφανιζόμενα πλεονάσματα. Μια κριτική που ασφαλώς οφείλεται να γίνεται. Αλλά μια τέτοια κριτική είναι φτωχή όταν δεν συνοδεύεται με την αποκάλυψη ότι ένα κεντρικό πρόβλημα της μνημονιακά σχεδιαζόμενης πολιτικής είναι η κυριαρχία των νομισματικών και όχι των πραγματικών μεγεθών. Ότι ακόμα και αν δεν είναι πλαστά τα στοιχεία, που είναι, το όποιο πλεόνασμα λύνει επιμέρους προβλήματα των κυρίαρχων χρηματοπιστωτικών δομών, αλλά δεν αποτρέπει τη μονόπλευρη λιτότητα, ούτε εξασφαλίζει την παραγωγική ανάπτυξη του τόπου. Κατά συνέπεια οφείλουμε να αλλάξουμε τη θεματολογία που κυριαρχεί στον δημόσιο διάλογο. Αντί του πλεονάσματος, να μιλήσουμε για την υλική ανάπτυξη της κοινωνίας, με πρόγραμμα και σχέδιο, καθώς και για την ανακατανομή του πλούτου.
4. Η κριτική στις πρακτικές του νεοφιλελευθερισμού δεν είναι αποτελεσματική όταν ασυνείδητα υιοθετούνται οι προτεραιότητες και τα προστάγματά του. Εκείνο που απαιτείται είναι η αντικατάσταση τους με διαμετρικά αντίθετα κοινωνικά κριτήρια και με τα εργαλεία μιας προοδευτικής πολιτικής οικονομίας. Κατά προέκταση και σε αναλογία, το νομισματικό ζήτημα του ευρώ δεν μπορεί να θεωρείται ως το άπαν μιας πολιτικής σωτηρίας της χώρας. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο, ότι στο Η.Β. όντας ένα μεγάλο κέντρο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, αυτό που ενώνει τους κυβερνώντες έναντι της κοινωνίας -παρά τις διαφορές που υπάρχουν στο εσωτερικό τους ως προς το «ποιο» νόμισμα- είναι η άποψη ότι το κύριο εργαλείο που οφείλει να προβάλλει μια νεοφιλελεύθερη πολιτική είναι το χρήμα/νόμισμα συσκοτίζοντας, ταυτόχρονα, τις σχέσεις εξουσίας και τις ανάγκες της κοινωνίας.
5. Η μάχη ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό είναι μια μάχη για την επιβολή στην πολιτική της προτεραιότητας των συμφερόντων των λαϊκών κοινωνικών ομάδων. Σε αυτή τη μάχη το κεντρικό μέτωπο οφείλει να στρέφεται πρωταρχικά και κυρίαρχα ενάντια στη διασυνδεμένη εξουσία τρόικας-ολιγαρχίας, και κατόπιν ενάντια στο όποιο εργαλείο αυτού του συμπλέγματος που είναι το «έλλειμμα/ πλεόνασμα» και εν γένει τα νομισματικά μεγέθη. Επιλογή η οποία αποτελεί προαπαιτούμενο για μια άλλη πολιτική ηγεμονία και προοδευτική οικονομική πολιτική.
2. Η ιδεολογική κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού και των χρηματοπιστωτικών μερίδων κεφαλαίου συμπυκνώνονται στην αναγωγή των νομισματικών μεγεθών στο άπαν της οικονομίας και της οικονομικής πολιτικής. Και αυτό, διότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές / μερίδες κεφαλαίου κινούνται και πραγματώνονται μέσα από νομισματικά μεγέθη και ιδεατούς νομισματικούς λογαριασμούς, πράξεις, δράσεις. Η ηγεμονία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου προτάσσει πολλαπλά φετίχ χρήματος/νομίσματος. Προβάλλει ως λύση κάθε προβλήματος μεγέθη και πολιτικές από τις νομισματικές περιοχές. Τέτοιες είναι οι πολιτικές που έχουν ως στόχο το πλεόνασμα και τα ελλείμματα. Στόχο νομισματικό, πίσω από τον οποίο κρύβουν τα εξυπηρετούμενα συμφέροντα. Ασφαλώς, χρήμα και νόμισμα παίζουν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία και ανάπτυξη της οικονομίας. Όμως, η ανάπτυξη και ο υλικός πλούτος ενώ παράγονται και με τη διαμεσολάβησή του χρήματος, ασφαλώς δεν το έχουν ως πηγή τους.
Η πολιτική οικονομία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου έχει στο επίκεντρό της το χρήμα και τη μετασχηματισμένη μορφή του, το νόμισμα. Η ρευστότητα, η ανακεφαλαιοποίηση και τα κέρδη των τραπεζών ανάγονται από την κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία στην ύψιστη αρχή λειτουργίας της κοινωνίας, ενώ οι ίδιες οι ανάγκες της κοινωνίας στο δευτερεύον. Στην κρίση κηρύσσεται ως ιερό και άγιο καθήκον ο περιορισμός του ελλείμματος και ως δείκτης ευμάρειας το όποιο -πραγματικό ή μη- πλεόνασμα. Ως πρώτιστη ανάγκη η σωτηρία των τραπεζιτών, έστω και αν αυτό σημαίνει ανθρωπιστική καταστροφή.
Το παν υποστηρίζει ο νεοφιλελευθερισμός και τα κοινωνικά συμφέροντα που εκπροσωπεί είναι το πεδίο των χρηματοπιστωτικών αγορών και του νομίσματος, τα συμφέροντα που είναι εμποτισμένα σε αυτές. Συμφέροντα που υποκαθιστούν το πεδίο της πραγματικής ανάπτυξης, καθώς και των υλικών σχέσεων, των μισθών και της κοινωνικά δίκαιης ανακατανομής. Σε κάθε περίπτωση, υποστηρίζει ο νεοφιλελευθερισμός και οι πολιτικοί που τον πραγματώνουν, τα προβλήματα δεν είναι πολιτικά, δεν αφορούν το ποιος έχει την εξουσία, δεν συνδέονται με τις αναδιανομές πλούτου και εισοδήματος. Προσπαθούν, δηλαδή, να συγκαλύψουν το γεγονός ότι η φετιχοποίηση των νομισματικών/χρηματοπιστωτικών μεγεθών, όπως η «πολιτική πλεονάσματος» εξυπηρετεί την Ολιγαρχία και τη Διαπλοκή.
3. Η ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού εκφράζει ταξικά συμφέροντα και κοινωνικούς συσχετισμούς ισχύος. Από αυτή τη σκοπιά η ηγεμονία του δεν εκδηλώνεται μόνο στο ότι τα προστάγματά του καθορίζουν τις κυρίαρχες πολιτικές και λογικές, αλλά και από το γεγονός ότι τα διλήμματά του επηρεάζουν αρκετές φορές ακόμα και τη σκέψη των αντιπάλων του.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οποίοι θεωρούν ότι το 2009 το κεντρικό ζήτημα της χώρας ήταν τα ελλείμματα και σήμερα, ως συνέχεια αυτής της λογικής, τα πλεονάσματα. Σε μια τέτοια περίπτωση, η κριτική προς την κυβέρνηση γίνεται μόνο από τη σκοπιά του αν είναι πραγματικά ή όχι τα εμφανιζόμενα πλεονάσματα. Μια κριτική που ασφαλώς οφείλεται να γίνεται. Αλλά μια τέτοια κριτική είναι φτωχή όταν δεν συνοδεύεται με την αποκάλυψη ότι ένα κεντρικό πρόβλημα της μνημονιακά σχεδιαζόμενης πολιτικής είναι η κυριαρχία των νομισματικών και όχι των πραγματικών μεγεθών. Ότι ακόμα και αν δεν είναι πλαστά τα στοιχεία, που είναι, το όποιο πλεόνασμα λύνει επιμέρους προβλήματα των κυρίαρχων χρηματοπιστωτικών δομών, αλλά δεν αποτρέπει τη μονόπλευρη λιτότητα, ούτε εξασφαλίζει την παραγωγική ανάπτυξη του τόπου. Κατά συνέπεια οφείλουμε να αλλάξουμε τη θεματολογία που κυριαρχεί στον δημόσιο διάλογο. Αντί του πλεονάσματος, να μιλήσουμε για την υλική ανάπτυξη της κοινωνίας, με πρόγραμμα και σχέδιο, καθώς και για την ανακατανομή του πλούτου.
4. Η κριτική στις πρακτικές του νεοφιλελευθερισμού δεν είναι αποτελεσματική όταν ασυνείδητα υιοθετούνται οι προτεραιότητες και τα προστάγματά του. Εκείνο που απαιτείται είναι η αντικατάσταση τους με διαμετρικά αντίθετα κοινωνικά κριτήρια και με τα εργαλεία μιας προοδευτικής πολιτικής οικονομίας. Κατά προέκταση και σε αναλογία, το νομισματικό ζήτημα του ευρώ δεν μπορεί να θεωρείται ως το άπαν μιας πολιτικής σωτηρίας της χώρας. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο, ότι στο Η.Β. όντας ένα μεγάλο κέντρο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, αυτό που ενώνει τους κυβερνώντες έναντι της κοινωνίας -παρά τις διαφορές που υπάρχουν στο εσωτερικό τους ως προς το «ποιο» νόμισμα- είναι η άποψη ότι το κύριο εργαλείο που οφείλει να προβάλλει μια νεοφιλελεύθερη πολιτική είναι το χρήμα/νόμισμα συσκοτίζοντας, ταυτόχρονα, τις σχέσεις εξουσίας και τις ανάγκες της κοινωνίας.
5. Η μάχη ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό είναι μια μάχη για την επιβολή στην πολιτική της προτεραιότητας των συμφερόντων των λαϊκών κοινωνικών ομάδων. Σε αυτή τη μάχη το κεντρικό μέτωπο οφείλει να στρέφεται πρωταρχικά και κυρίαρχα ενάντια στη διασυνδεμένη εξουσία τρόικας-ολιγαρχίας, και κατόπιν ενάντια στο όποιο εργαλείο αυτού του συμπλέγματος που είναι το «έλλειμμα/ πλεόνασμα» και εν γένει τα νομισματικά μεγέθη. Επιλογή η οποία αποτελεί προαπαιτούμενο για μια άλλη πολιτική ηγεμονία και προοδευτική οικονομική πολιτική.
