[στήλες] Ιερά Οδός, αρ. 44

Του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

Εδώ και μέρες σκεφτόμουν να γράψω ένα άρθρο με τίτλο «Οι Ταλιμπάν της οδού Δηλιγιάννη». Το βασικό επιχείρημα θα ήταν ότι ένας τυπικά αντιφιλελεύθερος χώρος, όπως ο νεοναζιστικός, μιλάει στο όνομα των ελευθεριών και του ευρωπαϊκού πολιτισμού, προσπαθεί να μας πείσει πόσο ασύμβατος είναι ο πολιτισμός αυτός με τους μουσουλμάνους (τους οποίους εξισώνει αυθαίρετα με τη βαρβαρότητα των Ταλιμπάν), προκειμένου δε να προστατέψει τον πολιτισμό αυτό, αναδεικνύεται ο ίδιος σε Ταλιμπάν της Ευρώπης. Τα γεγονότα στο θέατρο «Χυτήριο» κάνουν την προσπάθεια περιττή: η αναπάντεχη συμμαχία σατανιστών και παλαιοημερολογιτών επιχειρηματολογεί αυτές τις μέρες ακριβώς υπέρ του δίκιου του φονταμενταλιστή, απ’ όπου κι αν προέρχεται. Καθώς το ξεθώριασμα των ορίων μεταξύ σοβαρού και αστείου, πολιτικής και θεάματος, μου φαίνεται ανησυχητικό (άλλο που η κωμική πλευρά όσων συνέβησαν στο «Χυτήριο» είναι αναντίρρητη), θα ήθελα να μείνω σε τρεις διαστάσεις του θέματος που αξίζει νομίζω να προσέξουμε: Η πρώτη διάσταση αφορά βεβαίως τη στάση της Ελληνικής Αστυνομίας. Το γεγονός ότι μια δικαστική απόφαση υπέρ της διεξαγωγής της παράστασης αχρηστεύεται από την απροθυμία του κ. Δένδια να εγγυηθεί τη νομιμότητα, δεν συνιστά απλώς άλλο ένα κρούσμα έκνομης λειτουργίας. Μέχρι τώρα, ορισμένες από τις παρανομίες δικαιολογούνταν, υποτίθεται, με βάση τον ανθρώπινο παράγοντα, τις έκτακτες συνθήκες ή την «κατοχυρωμένη» εξαίρεση θυλάκων της Αστυνομίας όπως το Τμήμα του Αγίου Παντελεήμονα. Όσα έγιναν στο «Χυτήριο», αντίθετα, προδίδουν και στους τελευταίους αφελείς την υπερπολιτικοποίηση της Αστυνομίας – την ανάληψη εκ μέρους της απροσχημάτιστα πολιτικών ρόλων, συνθήκη που εξηγεί τόσο τη στρατιωτικοποίησή της και την ένταση της βίας που ασκεί η Αστυνομία, όσο και τη συστηματική πια, σχεδιασμένη αυτονόμησή της από τους «καταναγκασμούς» της νομιμότητας. Η δεύτερη διάσταση αφορά τη «στροφή» της Χρυσής Αυγής στο χριστιανισμό. Το πρόβλημα δεν είναι ο εμφανής καιροσκοπισμός του εγχειρήματος, που σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται απλώς γελοίος. Μετά τις εμφυλιοπολεμικές δηλώσεις του Κονίτσης, φέτος το καλοκαίρι, και μετά την κωμικοτραγική δίωξη του Γέροντος Παστιτσίου, η υπόθεση του «Χυτηρίου» επισημαίνει δύο πράγματα: αφ’ ενός την προσπάθεια της Χρυσής Αυγής να ενταχτεί στο εθνικά κανονικό και να λεηλατήσει εκλογικά τα προπύργια της παραδοσιακής Δεξιάς, αφ’ ετέρου μια ορισμένη επαναπολιτικοποίηση του θρησκευτικού συναισθήματος, που ενώ παλιότερα δούλεψε υπέρ της Δεξιάς (και υπέρ της Εκκλησίας…), μέχρι σήμερα, παρά την τεράστια απαξίωση των κομμάτων, έδειχνε δύσκολη υπόθεση. Υπάρχει και μια τρίτη διάσταση, που στην πολιτική αντιπαράθεση συχνά ξεγλιστράει – κατά τη γνώμη μου ωστόσο είναι κρίσιμη. Ο κόσμος έξω από το «Χυτήριο» δεν ήταν κόσμος της Χρυσής Αυγής. Είναι προφανές ότι αυτή η τελευταία αξιοποιεί πολιτικά την εξίσωση «ομοφυλοφυλία=ανωμαλία=ύβρις προς το Χριστό», ότι κερδίζει από το σκοταδισμό και ότι σπονσοράρει τη γραφικότητα. Ακόμα και έτσι, όμως, αυτοί που την Πέμπτη το βράδυ φωνάζαν έξω από το θέατρο «εμείς δεν βρίσαμε ποτέ το Θεό σας», δεν ήταν νεοναζιστές. Επρόκειτο για λαϊκό κόσμο, απλοϊκό και συχνά, όταν δηλαδή κατέβαιναν οι τόνοι, ειλικρινή. Πολλοί ήταν αυτοί που λέγαν ότι δεν έχουν σχέση με τη Χρυσή Αυγή - ανάμεσά τους και κάποιες τσιγγάνες γύρω στα 20, που και να ήθελαν να έχουν σχέση, «αιματολογικά» δεν θα μπορούσαν. Στην περίπτωση των ανθρώπων αυτών, η υπαρξιακή σχέση με το ιερό δεν καλύπτεται με επικλήσεις στο Διαφωτισμό και συμπεριφορές πεφωτισμένου αναμορφωτή της καθυστερημένης ελληνικής κοινωνίας. Δεν προτείνω συνθηκολόγηση με τον ανορθολογισμό, ούτε και η άνευ όρων υπόκλιση στη λαϊκότητα είναι η άποψή μου για τα πράγματα. Λέω απλά ότι πολλοί από τους πρωταγωνιστές σκηνών που μας ντροπιάζουν (όχι οι μπράβοι, ούτε οι παλαιοημερολογίτες τηλεκαλόγεροι), δεν είναι και δεν πρέπει να είναι με τους επίδοξους μακελάρηδές τους και τις εμφυλιοπολεμικές ονειρώξεις τους. Εδώ, λοιπόν, αντιστοιχεί ένας ρόλος στην Αριστερά. Για να το πω κι αλλιώς: την Πέμπτη το βράδυ, εκεί που φάνηκε να μεγαλώνουν οι αποστάσεις των υπερχριστιανών από τους φασίστες, ήταν τη στιγμή που μια αριστερή βουλευτής (άνθρωπος που  αν τον χτυπούσες δεν θα γύρναγε το άλλο μάγουλο) αναλάμβανε να θυμίσει στους πιστούς ότι ο Χριστός που πιστεύουν δεν είναι μίσος αλλά αγάπη. Από σήμερα και κάθε Σάββατο, ο Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος γράφει στο Red Notebook. Αύριο Κυριακή: Δημήτρης Γκιβίσης