Την
περασμένη εβδομάδα ο συνταγματολόγος Γ. Κατρούγκαλος μίλησε σε εκδήλωση
στην Ουρανούπολη Χαλκιδικής για τον αγώνα των κατοίκων ενάντια στις
εξορύξεις χρυσού, τα κινήματα και τις αντιστάσεις. Μιλώντας στο alterthess.gr
τονίζει ότι η υπεράσπιση του Συντάγματος και των δικαιωμάτων που
απορρέουν από αυτό έγκειται στην καθημερινή διεκδίκηση ως ένα διαρκές
στοίχημα ενώ αναφορικά με την δικαστική δικαίωση των αγώνων επισημαίνει
ότι αυτό συμβαίνει όταν αυτοί έχουν κερδίσει, ως κυρίαρχη αντίληψη στην
κοινωνία.
Συνέντευξη στην Σταυρούλα Πουλημένη
Ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη είπε τελευταία ότι το ερώτημα δεν είναι αν υπάρχει αστυνομική βία αλλά αν είναι νόμιμη η αστυνομική βία. Που βρίσκονται τα όρια του νόμιμου και του παράνομου στο ζήτημα αυτό; Είναι ζήτημα ορισμού;
Το κράτος έχει το μονοπώλιο της νόμιμης βίας, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι την ασκεί με νόμιμο τρόπο και με σεβασμό της αρχής της αναλογικότητας. Η αστυνομία δεν μπορεί να κυνηγά σπουργίτια με κανόνια. Είναι προφανές ότι οι έφοδοι κουκουλοφόρων αστυνομικών μεσάνυχτα στα σπίτια των κατοίκων της Ιερισσού δεν ήταν, υπό το πρίσμα αυτό, νόμιμες.
Οι δικαστικές κλήσεις για λήψη γενετικού υλικού έχουν γίνει πλέον καθημερινότητα στην περιοχή της Χαλκιδικής. Στην περίπτωση αυτή το ισχύον Σύνταγμα μπορεί να προστατεύσει τους πολίτες από αυτή την μεταχείριση;
Το Σύνταγμα μας περιέχει γενικές αρχές και δικαιώματα, όπως η προστασία της ανθρώπινης αξίας και το δικαίωμα αυτοκαθορισμού, αλλά και ειδικότερες ρυθμίσεις, όπως αυτές του άρθρου 9Α για το δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, των προσωπικών του δεδομένων. Η ερμηνεία όμως και εφαρμογή των διατάξεων αυτών είναι ένα διαρκές στοίχημα μεταξύ της κοινωνίας και της εξουσίας. Για να έχουμε δικαιώματα, θα πρέπει να τα διεκδικούμε.
Το τελευταίο διάστημα έχουμε να κάνουμε με μια αναβάθμιση από πλευρά του κράτους της καταστολής με ένα νομικό οπλοστάσιο που αποδίδει στα κινήματα αντίστασης τον χαρακτήρα εγκληματικής οργάνωσης. Ποιος είναι ο στόχος του νομικού αυτού πειράματος και σε ποιον βαθμό απειλεί την ύπαρξη των κινημάτων αυτών όπως της Χαλκιδικής;
Η κλιμάκωση αυτή, που ορθά σημειώνετε, αποτελεί αναγκαστική συνέπεια της εφαρμογής των γενικότερων επιλογών της κυβέρνησης. Η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι κάθε φορά που πλήττονται τα κοινωνικά δικαιώματα, έρχεται γρήγορα και η σειρά των ατομικών. Ο λόγος είναι απλός: Όπως γράφει και ο Bourdieu, όταν αδυνατίζει το αριστερό χέρι του κράτους, αυτό που δίνει τα δικαιώματα και τις παροχές, αναγκαστικά δυναμώνει το δεξί, αυτό που κραδαίνει το κλομπ του αυταρχισμού. Ειδικά στην περίπτωση της Χαλκιδικής, όπου το κίνημα υπήρξε πολύ πιο μαχητικό και μαζικό από ότι σε άλλα μέρη της Ελλάδας, η μεθόδευση αποσκοπεί στο να τρομοκρατήσει και να αδρανοποιήσει. Δεν νομίζω ότι θα έχει αποτέλεσμα.
Έχετε πει ότι οι αγώνες δεν κερδίζονται κυρίως στα δικαστήρια. Τι εννοείτε με την φράση αυτή;
Παρά τη νομική τους επένδυση, όλα τα κρίσιμα θέματα, όπως αυτά που συζητάμε, δεν είναι στην ουσία τους νομικά αλλά πολιτικά. Όταν διαμορφωθεί μια κυρίαρχη αντίληψη σχετικά με αυτά στην κοινωνία (για παράδειγμα, ποια είναι τα όρια των ιδιωτικοποίησεων; Ποια είναι η σχέση ασφάλειας και ελευθερίας;) αυτή τελικά αντανακλάται και στις αποφάσεις των δικαστηρίων.
Τα τελευταία χρόνια η αντίληψη της κοινωνίας ως προς την απονομή δικαιοσύνης από τα θεσμικά όργανα είναι περισσότερο ή λιγότερο θετική απ`ότι παλαιότερα;
Νομίζω ότι υπάρχουν δείγματα κάποιας μεγαλύτερης ανεξαρτητοποίησης της δικαιοσύνης από τον εναγκαλισμό του πολιτικού συστήματος, που εξηγούνται από την προϊούσα κατάρρευση του τελευταίου.
Συνέντευξη στην Σταυρούλα Πουλημένη
Ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη είπε τελευταία ότι το ερώτημα δεν είναι αν υπάρχει αστυνομική βία αλλά αν είναι νόμιμη η αστυνομική βία. Που βρίσκονται τα όρια του νόμιμου και του παράνομου στο ζήτημα αυτό; Είναι ζήτημα ορισμού;
Το κράτος έχει το μονοπώλιο της νόμιμης βίας, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι την ασκεί με νόμιμο τρόπο και με σεβασμό της αρχής της αναλογικότητας. Η αστυνομία δεν μπορεί να κυνηγά σπουργίτια με κανόνια. Είναι προφανές ότι οι έφοδοι κουκουλοφόρων αστυνομικών μεσάνυχτα στα σπίτια των κατοίκων της Ιερισσού δεν ήταν, υπό το πρίσμα αυτό, νόμιμες.
Οι δικαστικές κλήσεις για λήψη γενετικού υλικού έχουν γίνει πλέον καθημερινότητα στην περιοχή της Χαλκιδικής. Στην περίπτωση αυτή το ισχύον Σύνταγμα μπορεί να προστατεύσει τους πολίτες από αυτή την μεταχείριση;
Το Σύνταγμα μας περιέχει γενικές αρχές και δικαιώματα, όπως η προστασία της ανθρώπινης αξίας και το δικαίωμα αυτοκαθορισμού, αλλά και ειδικότερες ρυθμίσεις, όπως αυτές του άρθρου 9Α για το δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, των προσωπικών του δεδομένων. Η ερμηνεία όμως και εφαρμογή των διατάξεων αυτών είναι ένα διαρκές στοίχημα μεταξύ της κοινωνίας και της εξουσίας. Για να έχουμε δικαιώματα, θα πρέπει να τα διεκδικούμε.
Το τελευταίο διάστημα έχουμε να κάνουμε με μια αναβάθμιση από πλευρά του κράτους της καταστολής με ένα νομικό οπλοστάσιο που αποδίδει στα κινήματα αντίστασης τον χαρακτήρα εγκληματικής οργάνωσης. Ποιος είναι ο στόχος του νομικού αυτού πειράματος και σε ποιον βαθμό απειλεί την ύπαρξη των κινημάτων αυτών όπως της Χαλκιδικής;
Η κλιμάκωση αυτή, που ορθά σημειώνετε, αποτελεί αναγκαστική συνέπεια της εφαρμογής των γενικότερων επιλογών της κυβέρνησης. Η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι κάθε φορά που πλήττονται τα κοινωνικά δικαιώματα, έρχεται γρήγορα και η σειρά των ατομικών. Ο λόγος είναι απλός: Όπως γράφει και ο Bourdieu, όταν αδυνατίζει το αριστερό χέρι του κράτους, αυτό που δίνει τα δικαιώματα και τις παροχές, αναγκαστικά δυναμώνει το δεξί, αυτό που κραδαίνει το κλομπ του αυταρχισμού. Ειδικά στην περίπτωση της Χαλκιδικής, όπου το κίνημα υπήρξε πολύ πιο μαχητικό και μαζικό από ότι σε άλλα μέρη της Ελλάδας, η μεθόδευση αποσκοπεί στο να τρομοκρατήσει και να αδρανοποιήσει. Δεν νομίζω ότι θα έχει αποτέλεσμα.
Έχετε πει ότι οι αγώνες δεν κερδίζονται κυρίως στα δικαστήρια. Τι εννοείτε με την φράση αυτή;
Παρά τη νομική τους επένδυση, όλα τα κρίσιμα θέματα, όπως αυτά που συζητάμε, δεν είναι στην ουσία τους νομικά αλλά πολιτικά. Όταν διαμορφωθεί μια κυρίαρχη αντίληψη σχετικά με αυτά στην κοινωνία (για παράδειγμα, ποια είναι τα όρια των ιδιωτικοποίησεων; Ποια είναι η σχέση ασφάλειας και ελευθερίας;) αυτή τελικά αντανακλάται και στις αποφάσεις των δικαστηρίων.
Τα τελευταία χρόνια η αντίληψη της κοινωνίας ως προς την απονομή δικαιοσύνης από τα θεσμικά όργανα είναι περισσότερο ή λιγότερο θετική απ`ότι παλαιότερα;
Νομίζω ότι υπάρχουν δείγματα κάποιας μεγαλύτερης ανεξαρτητοποίησης της δικαιοσύνης από τον εναγκαλισμό του πολιτικού συστήματος, που εξηγούνται από την προϊούσα κατάρρευση του τελευταίου.
