Αφορμή για το κείμενο αυτό αποτέλεσε η συνέντευξη του Στέλιου Ράμφου στην Καθημερινή της 6ης Οκτωβρίου. Δεν είναι ο εγνωσμένα και αποδεδειγμένα αντιδραστικός χαρακτήρας του ανδρός που με προκαλεί –και όχι μόνο εμένα, από όσο είμαι σε θέση να ξέρω. Ούτε το γεγονός πως –αυτού του μοναχικού στοχαστή- του παρέχεται αφειδώς μιντιακός χρόνος, προκειμένου να εκθέσει τις «ιδέες» του.
Ούτε καν το ό,τι η παρωχημένη ηθικολογία του καταλήγει στο εκσυγχρονιστικότατον: να αλλάξουμε, να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων, να ανασκουμπωθούμε, να δουλέψουμε, ρε παιδί μου, επιτέλους. Και να το κάνουμε όλοι. Και αυτός ή αυτή που δουλεύει από τα 14 και, μάλλον, σύνταξη δεν θα δει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Διότι, ως γνωστόν, το «ελληνικό πρόβλημα», τελικά, ριζώνει στην κουλτούρα «μας», κοινή ανάμεσα στο Γλέζο και τους μαυραγορίτες της κατοχής, που τη μοιράζεται εξίσου ο Βουλγαράκης με τους εθελοντές των κοινωνικών ιατρείων.
Δεν είναι ούτε η κενολογία του τύπου «να συγχρονιστούμε με το ρυθμό του κόσμου» και να συμβαδίσουμε με τις «ιστορικές επιταγές», που πάντοτε είναι συμβατές με τα συμφέροντα των ισχυρών, με τρόπο κυνικά απροκάλυπτο. Ούτε πως η εξήγηση της τωρινής διάχυτης λαϊκής «βίας» εδράζεται σε μια περιγραφή της «μεταπολιτεύσεως» (sic), ως εποχής τους ευτελούς, του χαμηλού και του εύκολου. Σε αντίθεση, προφανώς, με τις λαμπρές περιόδους του μετεμφυλιακού εθνικόφρονος ταγματασφαλισμού και της «επταετίας».
Δεν είναι, ακόμη, η βαθύτατη ερμηνεία της ανόδου της Χρυσής Αυγής δια της «διασπάσεως του Εγώ» ([Χ.Λ]έτσι, με κεφαλαίο), η οποία βρίσκεται στη βάση της «κρίσεως», πολύ περισσότερο από την ανεργία, την ακραία φτώχια, τη μαζικά θανατηφόρα έλλειψη πρόσβασης εκατομμυρίων συνελλήνων και συνελληνίδων στα στοιχειώδη δημόσια αγαθά –όχι, δεν είναι αυτά, ο «παιδισμός του αδύναμου ([Χ.Λ.]αλήθεια, γιατί όχι αδυνάμου;) Εγώ» ευθύνεται και «οι χαώδεις άνθρωποι, οι οποίοι θέλουν χαώδη και τον εξωτερικό τους κόσμο».
Δεν είναι, λοιπόν, όλα αυτά. Στο κάτω κάτω τέτοιες αερολογίες λένε οι πλείστοι όσοι καθεστωτικοί δημοσιολόγοι και συνεχώς. Αυτό που είναι ειδικό στην περίπτωσή μας είναι πως δεν έχεις τίποτε, μα τίποτε, να μάθεις από αυτές τις εκθέσεις ιδεών. Θέλω να πω, αντιδραστικός είναι και ο Burke, o Σπένγκλερ, ο Σμιτ ή ο Φρίντμαν, αλλά από τα κείμενά τους κάτι παίρνεις, για να φτιάξεις τη δική σου αντίθετη άποψη, να βελτιώσεις τα επιχειρήματά σου. Εδώ, μηδέν.
Ένα μηδέν μειλίχιο, μα πολύ στρατευμένο. Βέβαιο πως «[η] εκλογική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ εξηγείται, διότι εκεί μεταστεγάστηκε το λαϊκιστικό ΠΑΣΟΚ» και πικαρισμένο, τουλάχιστον, με τον «πολύ αρνητικό ρόλο, που παίζει η αντιπολίτευση» στο μέτρο που «δεν αποφασίζει να συνεννοηθεί» με τους κυβερνητικούς εκθεμελιωτές του σύμπαντος. Και, φυσικά, ερμηνευτικά έτοιμο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις. Διαβάστε:
-Κατά τη γνώμη σας γιατί η αντιπολίτευση κρατά αυτήν τη στάση;
-Διότι και οι ίδιοι είναι βαθιά ανασφαλείς. Όταν είσαι ανασφαλής –και ο ίδιος διχασμένος- το πρώτο που κάνεις είναι να διαφωνείς, και είναι ανασφαλείς γιατί δεν πιστεύουν στον εαυτό τους.
Κατάλαβες αναγνώστη σε τι συνίσταται η διαφορά κυβερνήσεως και αντιπολιτεύσεως; Στο «διχασμένο Εγώ» της τελευταίας.
Εν τέλει, μια πραγματική διάσταση της μεταπολιτευτικής παθολογίας είναι, ακριβώς, πως μεγάλο μέρος του «πνευματικού κόσμου» έδειξε να μην έχει την στοιχειώδη ντροπή. Κι, έτσι, φθάσαμε σήμερα, με εκατομμύρια ανθρώπους, που δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις στοιχειώδεις ανάγκες τους και χιλιάδες, που αυτοκτονούν κραυγάζοντας πόσο θέλουν να μείνουν στη ζωή, η εξήγηση του προβλήματός «μας» να είναι πως «λαϊκά στρώματα με περιορισμένες παραστάσεις και ατροφική αυτοσυνειδησία, από τη στιγμή που δεν νιώθουν την ανάγκη της δικής τους αλήθειας» να γοητεύονται από τους λαϊκιστές, μεταξύ των οποίων και η Χρυσή Αυγή, αλλά όχι μόνον αυτή. Και, γαμώτο, η Μαρία Αντουανέτα ήταν στις Βερσαλλίες, αυτοί οι τύποι πού κατοικοεδρεύουν;
