Οι πυκνές πολιτικές εξελίξεις και ο
τρόπος αντίδρασης του ΣΥΡΙΖΑ, οι
διεργασίες στην κετροαριστερά και η
συζήτηση για αλλαγή του εκλογικού νόμου
στις αυτοδιοπικητικές εκλογές, αλλά
και η ανάγκη αναβάθμισης της ιδεολογικής
αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση είναι
ορισμένα από τα ζητήματα που συζητάμε
με τον Ανδρέα Καρίτζη, μέλος της
Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ.
Συνέντευξη στην εφημερίδα "Εποχή"
Ποια είναι η εκτίμησή σου σχετικά με τις τελευταίες πιέσεις της τρόικας (αμυντική βιομηχανία κ.λπ.) αλλά και για φωνές που ακούγονται και από υποστηρικτές της κυβέρνησης για στάση πληρωμών;
Πρόκειται για σύμπτωμα των αδιεξόδων που προκαλεί η συγκεκριμένη πολιτική. Το γεγονός ότι ακόμα και συστημικές δυνάμεις αντιδρούν, για τα δικά τους συμφέροντα, δείχνει ότι πρόκειται για μια πολιτική που μεγεθύνει και οξύνει τις αντιφάσεις σε όλα τα επίπεδα. Αυτού του τύπου οι εντάσεις και οι κραδασμοί στο εσωτερικό του αντιπάλου αποδεικνύουν ότι οι συστημικές δυνάμεις εκδιπλώνουν την κρίση παρά την αντιμετωπίζουν. Όσα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πει από την αρχή της κρίσης δεν ήταν απλά συνθήματα, αλλά επισημάνσεις καίριες στην καρδιά του προβλήματος. Αναφέρομαι σε αυτό που έχουμε πει ότι δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική ανάκαμψη με την κοινωνία διαλυμένη και τις ανάγκες της στο περιθώριο. Ότι το μνημόνιο συνιστά μια επίθεση στις λαϊκές τάξεις και όχι ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης των δημοσιονομικών προβλημάτων.
Δείχνουν όμως και οι ίδιοι να επιχειρούν ανασύνταξη δυνάμεων. Αναφέρομαι στις προσπάθειες ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς, αλλά και στον διάλογο που έχει προκύψει σχετικά με τις αλλαγές στο εκλογικό σύστημα για τις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Οι αντιφάσεις και τα αδιέξοδα στα οποία αναφέρθηκα δεν συνεπάγονται απαραίτητα με αδυναμία χειρισμού ή έλλειψη στρατηγικής από επιμέρους συστημικά κέντρα. Σημαίνει όμως ότι αδυνατώντας να συλλάβουν την πολιτική τους ως το συστατικό μέρος της κρίσης και κινούμενα με βάση βραχυπρόθεσμα επιμέρους ολιγαρχικά συμφέροντα τα κέντρα αυτά προκαλούν γενικευμένη κοινωνική καταστροφή.
Σχετικά με τις διεργασίες σε αυτό που ονομάζεται κεντροαριστερά εκτιμώ ότι δεν υπάρχει περίπτωση να προκύψει μια πολιτική δύναμη που να μπορέσει να διαδραματίσει σοβαρό πολιτικό ρόλο. Λείπει το πολιτικό περιεχόμενο, οι κοινωνικές αναφορές. Ή θα είσαι με τη λιτότητα άρα και με μια αυταρχική πολιτική που πλήττει τη δημοκρατία ή θα είσαι εναντίον της λιτότητας. Όμως, μια δύναμη που απέχει τόσο πολύ από τις κοινωνικές ανάγκες, που αποδέχεται τη νοσηρότητα των νεοφιλελεύθερων επιλογών, που δεν έχει καύσιμο ιδεών δεν μπορεί να έχει αυτόνομη παρουσία. Είναι καταδικασμένη να διαδραματίσει συμπληρωματικό ρόλο μιας παράταξης ακραίου αυταρχισμού και λιτότητας.
Όσον αφορά τη συζήτηση περί αλλαγής του εκλογικού νόμου στις αυτοδιοικητικές εκλογές, πιστεύω ότι είναι άλλη μια προσπάθεια συρρίκνωσης της δύναμης και της εξουσίας των πολιτών με απώτερο στόχο να φιμωθεί η έκφραση της λαϊκής βούλησης. Η συγκάλυψη του πολιτικού περιεχομένου των αυτοδιοικητικών εκλογών και η αποφυγή της συζήτησης επί προγραμμάτων είναι συνέχεια της απαξίωσης του κοινοβουλίου, του συντάγματος και του κράτους δικαίου, της έντασης τους αυταρχισμού, του «μαύρου» της ΕΡΤ και όλων όσοι συνιστούν τον αντιδημοκρατικό κατήφορο της κυβέρνησης.
Για τη δήθεν ανεξαρτητοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης από τα εθνικά κόμματα, πρέπει να επισημάνουμε ότι το σύστημα των «κολλητών», της διαφθοράς και της διαπλοκής όχι μόνο δεν πρόκειται να χτυπηθεί, αλλά αντιθέτως ήδη γιγαντώνεται. Απλώς δεν χρειάζεται πλέον να λειτουργεί στο εσωτερικό των συστημικών κομμάτων όπως στο παρελθόν. Τώρα μπορούν να λειτουργούν ανεξέλεγκτα υπό την αιγίδα της τρόικας και των ντόπιων ολιγαρχών.
Παρέμβαση σε πολλαπλά επίπεδα
Πάντως, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Σαμαρά επιβάλει σκληρά μέτρα και μάλιστα με ακραίους τρόπους, η Ν.Δ παραμένει σταθερή. Αυτό πώς το εξηγείς;
Αυτή το φαινόμενο σχετίζεται με την κεντρική επιλογή της μνημονιακής ηγεσίας και συγκεκριμένα του κ. Σαμαρά. Η ακροδεξιά εφαρμογή του δόγματος «νόμος και τάξη», η εμφυλιοπολεμική πρακτική και ρητορική, το πλήγμα στη δημοκρατία πέρα ενδεχόμενα άμεσα αποτελέσματα είναι και μια επιλογή ιδεολογικής μάχης. Η μνημονιακή παράταξη προσπαθεί να πείσει ότι η δημοκρατία είναι δυσλειτουργική και επικίνδυνη για το έθνος, ότι τα εργασιακά δικαιώματα είναι στρεβλώσεις συντεχνιακού χαρακτήρα κοκ. Επιχειρεί, δηλαδή, να επέμβει στον κοινωνικό συσχετισμό προωθώντας σκληρές συντηρητικές αντιλήψεις. Ο αντίπαλος, παρά το γεγονός ότι επιτίθεται τόσο σφοδρά στα λαϊκά στρώματα, επιχειρεί να τα προσεταιριστεί μέσω αυτής της ιδεολογικής μάχης.
Η ιδεολογική αυτή επίθεση που επιχειρείται από την Δεξιά δεν έχει βρει κατά την άποψή μου την κατάλληλη απάντηση είτε από τον ΣΥΡΙΖΑ είτε από το κίνημα. Από την πλευρά μας, προσανατολιζόμαστε να μιλήσουμε για τα εκρηκτικά προβλήματα των λαϊκών τάξεων, να τοποθετηθούμε στο σύνθετο ζήτημα του χρέους κ.ο.κ. Αυτό, όμως, υπό τις δεδομένες συνθήκες δεν αρκεί. Οφείλουμε να παρέμβουμε και στο αξιακό, ιδεολογικό πεδίο, να χτυπήσουμε επιδέξια τους βασικούς ιδεολογικούς αρμούς του αντιπάλου. Με αυτό τον τρόπο, η συνολική μας πολιτική θα «δένει» στο μυαλό και την καρδιά των πολιτών και θα είμαστε σε θέση να σπάσουμε την αμηχανία και την απογοήτευση του κόσμου. Δεν φτάνει το γεγονός ότι κάποιος έχει δυσκολία επιβίωσης για να τοποθετηθεί στη δική μας πλευρά. Χρειάζεται και η ιδεολογική αντιπαράθεση προκειμένου να πειστεί.
Πιστεύεις ότι η αυτή η ιδεολογική μάχη μπορεί να δοθεί με πρόταγμα την αντίθεση μνημόνιο-αντιμνημόνιο;
Όταν λέω ιδεολογική μάχη δεν αναφέρομαι σε μια στενή έννοια, όπως την καταλαβαίνουμε συνήθως στην αριστερά. Δεν εννοώ, δηλαδή, ότι κάποιος πρέπει να γίνει αριστερός με την πλήρη έννοια του όρου. Άλλωστε, κάτι τέτοιο είναι αποτέλεσμα ευρύτερων και βαθύτερων κοινωνικών και προσωπικών διεργασιών. Εννοώ, όμως, την αποφασιστική υπεράσπιση βασικών αξιών που ορίζουν το πεδίο μιας αξιοπρεπούς κοινωνίας για την οποία μάχεται η Αριστερά, απέναντι σε έναν ολοκληρωτικό αντίπαλο. Απέναντι στην ανταγωνιστικότητα, την κυβέρνηση των αρίστων και τη συσσώρευση του πλούτου στα χέρια των ισχυρών ως προϋποθέσεις για την πρόοδο της κοινωνίας, πρέπει να αντιπαραθέσουμε τη συνεργασία, τη δημοκρατία, τις κοινωνικές ανάγκες και δυνατότητες, την αξιοπρέπεια. Ιδεολογική μάχη σημαίνει, σε αυτή τη φάση, να εκπονήσουμε, να προτάξουμε και να πραγματώσουμε μέσα στις γειτονιές και τους χώρους εργασίας μια εναλλακτική αντίληψη για τη ζωή και την κοινωνία πλάι στο αυστηρά πολιτικό μας πρόγραμμα και την κινηματική δράση.
Είμαι από αυτούς που δεν πιστεύουν στις διαζεύξεις αλλά στις συζεύξεις. Η κρίση έχει πολλαπλές αιτίες άρα χρειάζεται παρέμβαση σε πολλαπλά επίπεδα. Το μνημόνιο – αντιμνημόνιο έχει σοβαρά πολιτικά πλεονεκτήματα και με αυτή την έννοια έχει ιδιαίτερο νόημα. Από την άλλη πρέπει να πλαισιωθεί με μια μάχη για αλλαγή νοοτροπιών, αντίληψης για τη ζωή, παραγωγικών και καταναλωτικών μοντέλων διότι δεν επιθυμούμε απλά να γυρίσουμε στο 2008. Άρα αντί να διαλέξουμε ή το ένα ή το άλλο ας προσπαθήσουμε επιδέξια να αρθρώσουμε αποτελεσματικά διαφορετικούς άξονες παρέμβασης.
Στόχοι και πολιτικά προτάγματα
Για πρώτη φορά σε απόφαση οργάνου του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται η λέξη «αυτοδυναμία». Αυτός είναι ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ για τις επόμενες εκλογές;
Στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι να γίνουν εκλογές, κάτω από τη λαϊκή πίεση, όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Παράλληλα, είμαστε ένα κόμμα που από την αρχή της κρίσης διαμορφώνει στόχους και πολιτικά προτάγματα ανάλογα με τη συγκυρία στην οποία καλείται να δράσει. Υπενθυμίζω ότι μετά το κίνημα των πλατειών, ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα τότε του 4%, μίλησε για την αναγκαιότητα αριστερής κυβέρνησης. Τότε αυτό μπορεί να ακούστηκε μικρο-μεγαλισμός, ήταν όμως μια κοινωνική ανάγκη την οποία αφουγκραστήκαμε και για την οποία δουλέψαμε καθοδηγούμενοι από τις απαιτήσεις της συγκυρίας και όχι με βάση το τι μας φαίνεται εφικτό. Με την ίδια λογική - εντός ενός μεταβατικού πολιτικού σκηνικού αλλά και με δεδομένες τις μέχρι σήμερα επιλογές των υπόλοιπων πολιτικών δυνάμεων- ο ΣΥΡΙΖΑ βάζει ως στόχο να πέσει άμεσα η κυβέρνηση υπό το βάρος της λαϊκής πίεσης θέτοντας και αυτό τον στόχο στην πολιτική του ατζέντα. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί την απεύθυνσή μας σε άλλες δυνάμεις, ή σε κόσμο που μπορεί να πάρει πρωτοβουλίες για σχηματισμό νέων μορφωμάτων.
Σε αυτή τη λογική εντάσσεται και η πρωτοβουλία για σύσταση λαϊκών επιτροπών ανατροπής της κυβέρνησης;
Η πρόταση αυτή είναι συνέχεια της πολιτικής στρατηγικής και μεθοδολογίας που έχουμε από την αρχή της κρίσης. Ότι δηλαδή η υπόθεση της ανατροπής αφορά τις λαϊκές τάξεις και συνεπώς η δική μας δουλειά είναι η πολλαπλή συμβολή σε αυτό τον αγώνα. Ο ΣΥΡΙΖΑ καταθέτει όλες του τις δυνάμεις στην προσπάθεια οικοδόμησης μιας στιβαρής λαϊκής ενότητας απέναντι στο εμφυλιοπολεμικό κλίμα που καλλιεργεί η κυβέρνηση και καλούμε όλους να μπούνε σε αυτές τις επιτροπές. Εκεί κρίνονται και οι πολιτικές συμμαχίες και συνεργασίες. Προφανώς θα υπάρξουν δυσκολίες. Ξέρουμε ότι η κοινωνία είναι αποδιοργανωμένη, γνωρίζουμε τις αδυναμίες της αριστεράς, καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι εύκολο εγχείρημα. Πιστεύουμε όμως ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος και ως εκ τούτου οφείλουμε να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να πετύχει. Η δουλειά, άλλωστε, της Αριστεράς είναι να υπερβαίνει αυτές τις δυσκολίες. Οι λαϊκές επιτροπές πρέπει να γίνουν ζωντανά κύτταρα των τοπικών κοινωνιών και να είναι σε θέση να δίνουν μάχες σε όλα τα μέτωπα με την κυβερνητική πολιτική. Επιπλέον, θεωρούμε ότι δεν υπάρχουν μερικές νίκες. Πρέπει όλοι να σταθούμε σε όλους και τα μέτωπα της υγείας, της παιδείας και των απολύσεων που ανοίγουν είναι μια καλή ευκαιρία για το κάνουμε πράξη. Είναι απαραίτητο να συντονιστούν οι αγώνες, έτσι ώστε να αναβαθμίσουμε την απάντησή μας στην επίθεση.
Οι λαϊκές επιτροπές ανατροπής της κυβέρνησης σχετίζονται, κυρίως, με την ανάγκη να απαντήσουμε στον κοινωνικό διχασμό που επιχειρείται, να αντιμετωπιστεί ο κοινωνικός αυτοματισμός και τα δίπολα που φτιάχνονται μέσα στην κοινωνία και εντέλει να συσπειρωθούν δυνάμεις που θα μπορέσουν να ανατρέψουν αυτή την κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει το καθήκον να αναλάβει ένα ρόλο οργανωτή της κοινωνίας και να διαμορφώσει ένα πλαίσιο ιδεών και πρακτικών, που ενσωματώνει την υπαρξιακή ανάγκη των πολιτών για συνεκτικό νόημα και το λαϊκό αίτημα για σταθερότητα και ασφάλεια παρά τις όποιες υλικές δυσκολίες. Να αναλάβει την αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας παντού στην εργασία, την αρρώστια, τη μόρφωση, στη γειτονιά, στην πρόσβαση στα βασικά αγαθά. Ο ΣΥΡΙΖΑ και ως κυβερνητική δύναμη θα κριθεί από το κατά πόσο θα καταφέρει να ξεκλειδώσει τις τεράστιες δυνατότητες της κοινωνίας και ιδιαίτερα της νεολαίας, έτσι ώστε να σφραγίσουν την πορεία της χώρας. Αυτό είναι δύσκολο και σίγουρα δεν έχουμε καταφέρει να απαντήσουμε αποτελεσματικά και δημιουργικά. Ενώ, αυτή τη στιγμή, υπάρχει μεγάλη κοινωνική διαθεσιμότητα δεν έχουμε βρει ακόμα τους τρόπους και τις δομές ώστε να την κάνουμε να ανθίσει.
Συνέντευξη στην εφημερίδα "Εποχή"
Ποια είναι η εκτίμησή σου σχετικά με τις τελευταίες πιέσεις της τρόικας (αμυντική βιομηχανία κ.λπ.) αλλά και για φωνές που ακούγονται και από υποστηρικτές της κυβέρνησης για στάση πληρωμών;
Πρόκειται για σύμπτωμα των αδιεξόδων που προκαλεί η συγκεκριμένη πολιτική. Το γεγονός ότι ακόμα και συστημικές δυνάμεις αντιδρούν, για τα δικά τους συμφέροντα, δείχνει ότι πρόκειται για μια πολιτική που μεγεθύνει και οξύνει τις αντιφάσεις σε όλα τα επίπεδα. Αυτού του τύπου οι εντάσεις και οι κραδασμοί στο εσωτερικό του αντιπάλου αποδεικνύουν ότι οι συστημικές δυνάμεις εκδιπλώνουν την κρίση παρά την αντιμετωπίζουν. Όσα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πει από την αρχή της κρίσης δεν ήταν απλά συνθήματα, αλλά επισημάνσεις καίριες στην καρδιά του προβλήματος. Αναφέρομαι σε αυτό που έχουμε πει ότι δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική ανάκαμψη με την κοινωνία διαλυμένη και τις ανάγκες της στο περιθώριο. Ότι το μνημόνιο συνιστά μια επίθεση στις λαϊκές τάξεις και όχι ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης των δημοσιονομικών προβλημάτων.
Δείχνουν όμως και οι ίδιοι να επιχειρούν ανασύνταξη δυνάμεων. Αναφέρομαι στις προσπάθειες ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς, αλλά και στον διάλογο που έχει προκύψει σχετικά με τις αλλαγές στο εκλογικό σύστημα για τις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Οι αντιφάσεις και τα αδιέξοδα στα οποία αναφέρθηκα δεν συνεπάγονται απαραίτητα με αδυναμία χειρισμού ή έλλειψη στρατηγικής από επιμέρους συστημικά κέντρα. Σημαίνει όμως ότι αδυνατώντας να συλλάβουν την πολιτική τους ως το συστατικό μέρος της κρίσης και κινούμενα με βάση βραχυπρόθεσμα επιμέρους ολιγαρχικά συμφέροντα τα κέντρα αυτά προκαλούν γενικευμένη κοινωνική καταστροφή.
Σχετικά με τις διεργασίες σε αυτό που ονομάζεται κεντροαριστερά εκτιμώ ότι δεν υπάρχει περίπτωση να προκύψει μια πολιτική δύναμη που να μπορέσει να διαδραματίσει σοβαρό πολιτικό ρόλο. Λείπει το πολιτικό περιεχόμενο, οι κοινωνικές αναφορές. Ή θα είσαι με τη λιτότητα άρα και με μια αυταρχική πολιτική που πλήττει τη δημοκρατία ή θα είσαι εναντίον της λιτότητας. Όμως, μια δύναμη που απέχει τόσο πολύ από τις κοινωνικές ανάγκες, που αποδέχεται τη νοσηρότητα των νεοφιλελεύθερων επιλογών, που δεν έχει καύσιμο ιδεών δεν μπορεί να έχει αυτόνομη παρουσία. Είναι καταδικασμένη να διαδραματίσει συμπληρωματικό ρόλο μιας παράταξης ακραίου αυταρχισμού και λιτότητας.
Όσον αφορά τη συζήτηση περί αλλαγής του εκλογικού νόμου στις αυτοδιοικητικές εκλογές, πιστεύω ότι είναι άλλη μια προσπάθεια συρρίκνωσης της δύναμης και της εξουσίας των πολιτών με απώτερο στόχο να φιμωθεί η έκφραση της λαϊκής βούλησης. Η συγκάλυψη του πολιτικού περιεχομένου των αυτοδιοικητικών εκλογών και η αποφυγή της συζήτησης επί προγραμμάτων είναι συνέχεια της απαξίωσης του κοινοβουλίου, του συντάγματος και του κράτους δικαίου, της έντασης τους αυταρχισμού, του «μαύρου» της ΕΡΤ και όλων όσοι συνιστούν τον αντιδημοκρατικό κατήφορο της κυβέρνησης.
Για τη δήθεν ανεξαρτητοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης από τα εθνικά κόμματα, πρέπει να επισημάνουμε ότι το σύστημα των «κολλητών», της διαφθοράς και της διαπλοκής όχι μόνο δεν πρόκειται να χτυπηθεί, αλλά αντιθέτως ήδη γιγαντώνεται. Απλώς δεν χρειάζεται πλέον να λειτουργεί στο εσωτερικό των συστημικών κομμάτων όπως στο παρελθόν. Τώρα μπορούν να λειτουργούν ανεξέλεγκτα υπό την αιγίδα της τρόικας και των ντόπιων ολιγαρχών.
Παρέμβαση σε πολλαπλά επίπεδα
Πάντως, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Σαμαρά επιβάλει σκληρά μέτρα και μάλιστα με ακραίους τρόπους, η Ν.Δ παραμένει σταθερή. Αυτό πώς το εξηγείς;
Αυτή το φαινόμενο σχετίζεται με την κεντρική επιλογή της μνημονιακής ηγεσίας και συγκεκριμένα του κ. Σαμαρά. Η ακροδεξιά εφαρμογή του δόγματος «νόμος και τάξη», η εμφυλιοπολεμική πρακτική και ρητορική, το πλήγμα στη δημοκρατία πέρα ενδεχόμενα άμεσα αποτελέσματα είναι και μια επιλογή ιδεολογικής μάχης. Η μνημονιακή παράταξη προσπαθεί να πείσει ότι η δημοκρατία είναι δυσλειτουργική και επικίνδυνη για το έθνος, ότι τα εργασιακά δικαιώματα είναι στρεβλώσεις συντεχνιακού χαρακτήρα κοκ. Επιχειρεί, δηλαδή, να επέμβει στον κοινωνικό συσχετισμό προωθώντας σκληρές συντηρητικές αντιλήψεις. Ο αντίπαλος, παρά το γεγονός ότι επιτίθεται τόσο σφοδρά στα λαϊκά στρώματα, επιχειρεί να τα προσεταιριστεί μέσω αυτής της ιδεολογικής μάχης.
Η ιδεολογική αυτή επίθεση που επιχειρείται από την Δεξιά δεν έχει βρει κατά την άποψή μου την κατάλληλη απάντηση είτε από τον ΣΥΡΙΖΑ είτε από το κίνημα. Από την πλευρά μας, προσανατολιζόμαστε να μιλήσουμε για τα εκρηκτικά προβλήματα των λαϊκών τάξεων, να τοποθετηθούμε στο σύνθετο ζήτημα του χρέους κ.ο.κ. Αυτό, όμως, υπό τις δεδομένες συνθήκες δεν αρκεί. Οφείλουμε να παρέμβουμε και στο αξιακό, ιδεολογικό πεδίο, να χτυπήσουμε επιδέξια τους βασικούς ιδεολογικούς αρμούς του αντιπάλου. Με αυτό τον τρόπο, η συνολική μας πολιτική θα «δένει» στο μυαλό και την καρδιά των πολιτών και θα είμαστε σε θέση να σπάσουμε την αμηχανία και την απογοήτευση του κόσμου. Δεν φτάνει το γεγονός ότι κάποιος έχει δυσκολία επιβίωσης για να τοποθετηθεί στη δική μας πλευρά. Χρειάζεται και η ιδεολογική αντιπαράθεση προκειμένου να πειστεί.
Πιστεύεις ότι η αυτή η ιδεολογική μάχη μπορεί να δοθεί με πρόταγμα την αντίθεση μνημόνιο-αντιμνημόνιο;
Όταν λέω ιδεολογική μάχη δεν αναφέρομαι σε μια στενή έννοια, όπως την καταλαβαίνουμε συνήθως στην αριστερά. Δεν εννοώ, δηλαδή, ότι κάποιος πρέπει να γίνει αριστερός με την πλήρη έννοια του όρου. Άλλωστε, κάτι τέτοιο είναι αποτέλεσμα ευρύτερων και βαθύτερων κοινωνικών και προσωπικών διεργασιών. Εννοώ, όμως, την αποφασιστική υπεράσπιση βασικών αξιών που ορίζουν το πεδίο μιας αξιοπρεπούς κοινωνίας για την οποία μάχεται η Αριστερά, απέναντι σε έναν ολοκληρωτικό αντίπαλο. Απέναντι στην ανταγωνιστικότητα, την κυβέρνηση των αρίστων και τη συσσώρευση του πλούτου στα χέρια των ισχυρών ως προϋποθέσεις για την πρόοδο της κοινωνίας, πρέπει να αντιπαραθέσουμε τη συνεργασία, τη δημοκρατία, τις κοινωνικές ανάγκες και δυνατότητες, την αξιοπρέπεια. Ιδεολογική μάχη σημαίνει, σε αυτή τη φάση, να εκπονήσουμε, να προτάξουμε και να πραγματώσουμε μέσα στις γειτονιές και τους χώρους εργασίας μια εναλλακτική αντίληψη για τη ζωή και την κοινωνία πλάι στο αυστηρά πολιτικό μας πρόγραμμα και την κινηματική δράση.
Είμαι από αυτούς που δεν πιστεύουν στις διαζεύξεις αλλά στις συζεύξεις. Η κρίση έχει πολλαπλές αιτίες άρα χρειάζεται παρέμβαση σε πολλαπλά επίπεδα. Το μνημόνιο – αντιμνημόνιο έχει σοβαρά πολιτικά πλεονεκτήματα και με αυτή την έννοια έχει ιδιαίτερο νόημα. Από την άλλη πρέπει να πλαισιωθεί με μια μάχη για αλλαγή νοοτροπιών, αντίληψης για τη ζωή, παραγωγικών και καταναλωτικών μοντέλων διότι δεν επιθυμούμε απλά να γυρίσουμε στο 2008. Άρα αντί να διαλέξουμε ή το ένα ή το άλλο ας προσπαθήσουμε επιδέξια να αρθρώσουμε αποτελεσματικά διαφορετικούς άξονες παρέμβασης.
Στόχοι και πολιτικά προτάγματα
Για πρώτη φορά σε απόφαση οργάνου του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται η λέξη «αυτοδυναμία». Αυτός είναι ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ για τις επόμενες εκλογές;
Στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι να γίνουν εκλογές, κάτω από τη λαϊκή πίεση, όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Παράλληλα, είμαστε ένα κόμμα που από την αρχή της κρίσης διαμορφώνει στόχους και πολιτικά προτάγματα ανάλογα με τη συγκυρία στην οποία καλείται να δράσει. Υπενθυμίζω ότι μετά το κίνημα των πλατειών, ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα τότε του 4%, μίλησε για την αναγκαιότητα αριστερής κυβέρνησης. Τότε αυτό μπορεί να ακούστηκε μικρο-μεγαλισμός, ήταν όμως μια κοινωνική ανάγκη την οποία αφουγκραστήκαμε και για την οποία δουλέψαμε καθοδηγούμενοι από τις απαιτήσεις της συγκυρίας και όχι με βάση το τι μας φαίνεται εφικτό. Με την ίδια λογική - εντός ενός μεταβατικού πολιτικού σκηνικού αλλά και με δεδομένες τις μέχρι σήμερα επιλογές των υπόλοιπων πολιτικών δυνάμεων- ο ΣΥΡΙΖΑ βάζει ως στόχο να πέσει άμεσα η κυβέρνηση υπό το βάρος της λαϊκής πίεσης θέτοντας και αυτό τον στόχο στην πολιτική του ατζέντα. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί την απεύθυνσή μας σε άλλες δυνάμεις, ή σε κόσμο που μπορεί να πάρει πρωτοβουλίες για σχηματισμό νέων μορφωμάτων.
Σε αυτή τη λογική εντάσσεται και η πρωτοβουλία για σύσταση λαϊκών επιτροπών ανατροπής της κυβέρνησης;
Η πρόταση αυτή είναι συνέχεια της πολιτικής στρατηγικής και μεθοδολογίας που έχουμε από την αρχή της κρίσης. Ότι δηλαδή η υπόθεση της ανατροπής αφορά τις λαϊκές τάξεις και συνεπώς η δική μας δουλειά είναι η πολλαπλή συμβολή σε αυτό τον αγώνα. Ο ΣΥΡΙΖΑ καταθέτει όλες του τις δυνάμεις στην προσπάθεια οικοδόμησης μιας στιβαρής λαϊκής ενότητας απέναντι στο εμφυλιοπολεμικό κλίμα που καλλιεργεί η κυβέρνηση και καλούμε όλους να μπούνε σε αυτές τις επιτροπές. Εκεί κρίνονται και οι πολιτικές συμμαχίες και συνεργασίες. Προφανώς θα υπάρξουν δυσκολίες. Ξέρουμε ότι η κοινωνία είναι αποδιοργανωμένη, γνωρίζουμε τις αδυναμίες της αριστεράς, καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι εύκολο εγχείρημα. Πιστεύουμε όμως ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος και ως εκ τούτου οφείλουμε να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να πετύχει. Η δουλειά, άλλωστε, της Αριστεράς είναι να υπερβαίνει αυτές τις δυσκολίες. Οι λαϊκές επιτροπές πρέπει να γίνουν ζωντανά κύτταρα των τοπικών κοινωνιών και να είναι σε θέση να δίνουν μάχες σε όλα τα μέτωπα με την κυβερνητική πολιτική. Επιπλέον, θεωρούμε ότι δεν υπάρχουν μερικές νίκες. Πρέπει όλοι να σταθούμε σε όλους και τα μέτωπα της υγείας, της παιδείας και των απολύσεων που ανοίγουν είναι μια καλή ευκαιρία για το κάνουμε πράξη. Είναι απαραίτητο να συντονιστούν οι αγώνες, έτσι ώστε να αναβαθμίσουμε την απάντησή μας στην επίθεση.
Οι λαϊκές επιτροπές ανατροπής της κυβέρνησης σχετίζονται, κυρίως, με την ανάγκη να απαντήσουμε στον κοινωνικό διχασμό που επιχειρείται, να αντιμετωπιστεί ο κοινωνικός αυτοματισμός και τα δίπολα που φτιάχνονται μέσα στην κοινωνία και εντέλει να συσπειρωθούν δυνάμεις που θα μπορέσουν να ανατρέψουν αυτή την κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει το καθήκον να αναλάβει ένα ρόλο οργανωτή της κοινωνίας και να διαμορφώσει ένα πλαίσιο ιδεών και πρακτικών, που ενσωματώνει την υπαρξιακή ανάγκη των πολιτών για συνεκτικό νόημα και το λαϊκό αίτημα για σταθερότητα και ασφάλεια παρά τις όποιες υλικές δυσκολίες. Να αναλάβει την αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας παντού στην εργασία, την αρρώστια, τη μόρφωση, στη γειτονιά, στην πρόσβαση στα βασικά αγαθά. Ο ΣΥΡΙΖΑ και ως κυβερνητική δύναμη θα κριθεί από το κατά πόσο θα καταφέρει να ξεκλειδώσει τις τεράστιες δυνατότητες της κοινωνίας και ιδιαίτερα της νεολαίας, έτσι ώστε να σφραγίσουν την πορεία της χώρας. Αυτό είναι δύσκολο και σίγουρα δεν έχουμε καταφέρει να απαντήσουμε αποτελεσματικά και δημιουργικά. Ενώ, αυτή τη στιγμή, υπάρχει μεγάλη κοινωνική διαθεσιμότητα δεν έχουμε βρει ακόμα τους τρόπους και τις δομές ώστε να την κάνουμε να ανθίσει.
