Του Στέλιου Φωτεινόπουλου
Οφείλουμε να μην εξαντλούμε την κουβέντα για ζητήματα δημοκρατίας γύρω από το πολίτευμα που έχουμε, την διακυβέρνηση ενός κράτους, ακόμη και την ιδεολογική τοποθέτηση των δυνάμεων που συμμετέχουν στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Όλα τα παραπάνω είναι συμπτώματα του φαινομένου, άλλα και ταυτόχρονα ζητούμενο για κάποιους. Όπου αποτυγχάνει ἡ δημοκρατία, πετυχαίνει ὁ φασισμός, έλεγε ο Βασίλης Ραφαηλίδης. Και η δημοκρατία αποτυγχάνει όταν έρχεται η απαξίωση της πολιτικής. Και η απαξίωση της πολιτικής έρχεται όταν πλησιάζει η στιγμή που μια κοινωνία αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει συλλογικό σκοπό. Όταν αντιλαμβάνεται ότι η πολιτική συμβαίνει κάπου μακριά, έξω από την καθημερινότητα, και αφορά κάποιους άλλους, ειδικούς. Και όταν εκείνοι οι ειδικοί, εκείνοι που συνήθως κουνάνε το δάχτυλο του κοινοβουλευτισμού, δυσκολεύονται να εξηγήσουν πώς, σε μια δημοκρατία που «δεν έχει αδιέξοδα», η κοινωνία αδιαφορεί και ενισχύει τον πολιτικό συντηρητισμό, στρέφεται εναντίον τους, και εν τέλει, σε μια μηδενιστική λογική ιστορικού αναλφαβητισμού, όπου η συλλογική μνήμη απουσιάζει, και αναδύονται έντεχνα θεωρίες για τα άκρα.
«Δεν είμαι πολιτικός, δεν ζητάω την ψήφο σας». Απαξίωση της πολιτικής., να προσθέσω εγώ. «Λοιπόν, πάρτε το είδηση, δεν υπάρχει ούτε κράτος, ούτε δικαιοσύνη, ούτε κανείς να σας καλύψει» - δώσ’ του και η απαξίωση της δικαιοσύνης εν μέσω χειροκροτημάτων. «Πριν 3 εβδομάδες που σας πυροβολούσαν εδώ πέρα από τον καταυλισμό, δεν υπήρχε είδηση για τα κανάλια» - πάνε και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, τέτοια που είναι.
Ποιος έχει όρεξη να μιλήσει για θεσμικά πλαίσια στα ΜΜΕ, για ενίσχυση των θεσμών της δικαιοσύνης, για συμμετοχικές δομές δημοκρατίας; Ο Ηλίας Κασιδιάρης, από όπου προέρχονται και οι παραπάνω δηλώσεις (συγκέντρωση στον Ασπρόπυργο, 2011), αλλά και συνολικά η ΧΑ ως πολιτικός οργανισμός, έχει εφεύρει την λύση: τσάκισμα όποιας νησίδας δημοκρατίας είναι ακόμη ζωντανή. Στο πρόβλημα του δημοκρατικού ελλείμματος και της απουσίας λαϊκής κυριαρχίας, η ΧΑ αντιπροτείνει ακόμη λιγότερη δημοκρατία. Ακόμα και καθόλου. Πρόκειται για την εκκωφαντική κατάρρευση της δημοκρατίας, και ταυτόχρονα για μια κατάρρευση αθόρυβη, σχεδόν σιωπηλή.
Κεντρική ιδέα στη δόμηση μίας νέας δημοκρατικής κουλτούρας είναι ο βαθμός συμμετοχής μιας κοινωνίας στην παραγωγή πολιτικής, η προσπάθεια εξορθολογισμού των κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων και τέλος η ταξικότητα έναντι του εθνοκεντρισμού, ως απαραίτητο συγκροτητικό χαρακτηριστικό της συλλογικής ταυτότητας.
Σε εθνικό, όπως και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και στις τρεις αυτές παραμέτρους, το πρόσημο είναι αρνητικό. Η σκόπιμη υποβάθμιση, η απόσταση της κοινωνίας από το κράτος, η βαθιά ρήξη με το μεταπολεμικό αίτημα για ευημερία και προκοπή όλων των λαών της Ευρώπης, δείχνουν να αποτελούν πιο πολύ πολιτικό σχέδιο παρά τυχαία αλληλουχία γεγονότων. Η υποβάθμιση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η ανάδειξη σε κύριους μηχανισμούς παραγωγής και λήψης των αποφάσεων, οργάνων και μηχανισμών μη εκλεγμένων, που δεν λογοδοτούν πουθενά, και που διέπονται από ακραίο δογματισμό, είναι λίγα μόνο δεδομένα που φωτίζουν την υφιστάμενη κατάσταση. Και εδώ προκύπτει το ερώτημα: Πώς θα ανατρέψουμε το στάτους κβο; Και με ποιους;
To Αlter Summit έρχεται, σαν ανάγκη από καιρό κρυμμένη, να δώσει μια απάντηση. Μία απάντηση σε ένα ερώτημα που πλέον είναι κοινό, και κουβεντιάζεται σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο, εντός και εκτός Ευρωζώνης. Η διαίρεση μεταξύ των λαών, όπως ενισχύεται από τις οικονομικές ελίτ, είτε θα λάβει τέλος, είτε θα οδηγήσει στην άρνηση της δημοκρατίας σε καθολικό επίπεδο. Το Alter Summit, η Σύνοδος των κοινωνικών κινημάτων που θα πραγματοποιηθεί στις 7 και 8 Ιουνίου στην Αθήνα, είναι ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της ανασυγκρότησης της πανευρωπαϊκής αντίστασης. Έχοντας θέσει ως στοίχημα, αρχικά να διατυπώσει τα σωστά ερωτήματα, σε μία κουβέντα που θα αναζωογονήσει την ώσμωση μεταξύ των κοινωνικών κινημάτων, θα διεκδικήσει εκ νέου μία αφετηρία που θα επιτρέψει στις πολλές διαφορετικές φωνές αντίδρασης σε κάθε χώρα ξεχωριστά, να ενωθούν σε μία ισχυρή και δυναμική συμμαχία των κοινωνιών εναντίον των από πάνω.
Υπ’ αυτή την έννοια, η ανάπτυξη ζωντανών συζητήσεων, η δημοκρατική αντιπαράθεση, η ανατροπή του ενός και μοναδικού δόγματος ως αυταξία, και η αντικατάστασή του από την αναζήτηση πολλών και διαφορετικών εναλλακτικών, η δημοκρατική κουλτούρα του σεβασμού της διαφορετικότητας, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μίας συνολικότερης αντίληψης που πρέπει να εμφυσήσουμε στους κοινωνικούς πρωταγωνιστές. Η ακύρωση της φίμωσης κάθε διαφορετικής προσέγγισης είναι αναγκαίος όρος ελευθερίας και δημοκρατίας. Αν οι κοινωνίες βρίσκουν τον εαυτό τους μακριά από την πολιτική, αν κάθε μέρα βιώνουν τα αποτελέσματα του διαλυμένου κράτους, τότε η απάντηση δεν μπορεί να μην είναι περισσότερη συμμετοχή και δημοκρατία παντού.
Η Δημοκρατία ως κοινός παρονομαστής όλων των επιπέδων της πολιτικής κουβέντας. Κανένα μείγμα οικονομικής πολιτικής και κανένα πολιτικό σχέδιο δεν έχει προοπτική, αν δεν διέπεται, κάθετα και οριζόντια, και στον λόγο και στο πνεύμα, από την πάλη για κοινωνική χειραφέτηση. Σε όποιο ερώτημα και αν κληθούμε να απαντήσουμε, αν η απάντηση αναπαράγει την ήττα της δημοκρατίας, και την ανάγει σε συνολική ήττα της Δημοκρατίας με κεφαλαίο, τότε η κυριαρχία της νεοφιλελεύθερης ελίτ θα ισχυροποιηθεί.
Για όλα αυτά, η Εναλλακτική Σύνοδοςτων κοινωνικών κινημάτων στην Αθήνα πρέπει να είναι επιτυχημένη και μαζική. Ας καλέσουμε κόσμο στην Εναλλακτική Σύνοδο της Αθήνας, ας φροντίσουμε να συμμετέχουμε ενεργά, ας λάβουμε μέρος στις θεματικές συνελεύσεις. Μόνο χτίζοντας δημοκρατικές διαδικασίες σπάμε τον φαύλο κύκλο της απαξίωσης. Και μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε ότι η πολιτική δεν είναι ξένο σώμα με την κοινωνική αντίσταση, άλλα εκπορεύεται από την καθημερινή μας παρέμβαση, από την διάθεση να τσακίσουμε την απάθεια και την αδιαφορία, να φτιάξουμε έναν νέο συλλογικό σκοπό, που δεν θα είναι άλλος από την ευημερία όλων μας, ανεξαρτήτως χρώματος, φύλου και θρησκείας.
O Στέλιος Φωτεινόπουλος είναι συντονιστής της Ελληνικής οργανωτικής επιτροπής για το Alter Summit
