Σαμαράς ή/και τανκς

Του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου    Την εγκυρότητα και την αμεροληψία του Βήματος τις γνωρίζουμε όλες και όλοι: είναι η εφημερίδα που λίγο πριν τις εκλογές του Ιουνίου «μαγείρευε» τα ευρήματα γνωστής εταιρείας δημοσκοπήσεων, προκαλώντας τις καταγγελίες της τελευταίας, και συμβάλλοντας με έναν ακόμα τρόπο στον ευγενή αγώνα υπέρ της Νέας Δημοκρατίας. Την αξιοπιστία και τη σοβαρότητα του Βήματος τις γνωρίζουμε επίσης: είναι η εφημερίδα που καλούσε τον Γιώργο Παπανδρέου να παραιτηθεί, πριν του παραχωρήσει κατ΄ επανάληψη το εντιτόριάλ της - μια εβδομάδα πριν τις εθνικές εκλογές του 2009 («Κυβέρνηση με σχέδιο και βούληση», 27.9.2009) και ανήμερα των αυτοδιοικητικών του 2010 («Ψήφος πολιτική για το αύριο της χώρας», 24.10.2010). Είναι η ίδια δε εφημερίδα που, όταν πια το παπανδρεϊκό άστρο έδυε, έσπευδε να αποκαθηλώσει χωρίς έλεος και διά του εκδότη της τον εκλεκτό της, ενώ πολύ φυσιολογικά, με αφορμή τη συμπλήρωση 38 χρόνων από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, τον περασμένο μήνα φιλοξενούσε κείμενο του ...πρώην εκλεκτού («Μια νέα αφετηρία για τη δημοκρατική παράταξη», 3.9.2012). Τη διαχρονική και αταλάντευτη αφοσίωση στη δημοκρατία, τόσο του Βήματος όσο και γενικότερα του Συγκροτήματος Λαμπράκη, την ξέρουμε βεβαίως και αυτή: από το πρωτοσέλιδο των Νέων της 24ης Απριλίου 1967, για τις «ομάδες κρούσεως της Κεντροαριστεράς και Αριστεράς» που θα κατέλυαν το πολίτευμα, μέχρι τα «πειραγμένα» βίντεο του Mega, και από τις «πληροφορίες» για κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το Δεκέμβρη του 2008, ως την υπενθύμιση στους ψηφοφόρους της Δεξιάς ότι Τάγματα κατά της Αριστεράς δεν κάναν μόνο οι χιτλερικοί (9.9.2012), τα στερνά τιμούν τα πρώτα, τα δε δημοκρατικά αντανακλαστικά του Συγκροτήματος είναι αδύνατο να αμφισβητηθούν. Έστω όμως ότι ξέρουμε τι εστί Βήμα ειδικά και Συγκρότημα Λαμπράκη γενικότερα. Αναιρεί αυτό, άραγε, το ενδεχόμενο κάτι να ξέρουν αυτοί που μας πληροφορούν για το «πραξικόπημα που δεν έγινε», ένα χρόνο μετά την παρά λίγο εκτέλεσή του; Δεν είναι μόνο ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι στο ρεπορτάζ του Βήματος διαψεύδουν τη συγκλονιστική αποκάλυψη. Ο υποστράτηγος Ν. Τόσκας, πρώην διευθυντής του γραφείου του Π. Μπεγλίτη και, κατά το ρεπορτάζ, κατ’ εξοχήν πολέμιος του επίδοξου πραξικοπηματία Φ. Φράγκου, λέει ότι «ουδέποτε μετά το ’74 υπήρξε κίνδυνος πραξικοπήματος στην Ελλάδα», κι ότι η αντιπαράθεσή του με το Φράγκο αφορούσε τα «υπηρεσιακά». Εξίσου περιέργως, η «αποκάλυψη» έρχεται στη δημοσιότητα ακριβώς ένα χρόνο μετά τις αντικυβερνητικές αντιμνημονιακές κινητοποιήσεις που επιτάχυναν την πτώση της κυβέρνησης Παπανδρέου – κι ενώ η ψήφιση των νέων αντικοινωνικών μέτρων θα βγάλει πάλι στους δρόμους χιλιάδες ανθρώπους και φέτος τον Οκτώβρη. Κατά διαβολική σύμπτωση, τέλος, η «αποκάλυψη» εφαρμόζει ιδεωδώς στη θεωρία των άκρων που αυτές τις μέρες βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη: από τη μια οι ακροαριστεροί που πέρσι τον Οκτώβρη δημιούργησαν χάος, από την άλλη οι ακροδεξιοί στρατηγοί και τα «επαναστατικά» σχέδιά τους, και στη μέση μια (μνημονιακή) κυβέρνηση, αναγκασμένη σε χειρουργικούς χειρισμούς που πέρσι της βγήκαν. Φέτος; *** Tρία είναι νομίζω τα ζητήματα που εγείρει η αθλιότητα του Βήματος: Το πρώτο είναι το γεγονός ότι οι κινητοποιήσεις του περασμένου Οκτώβρη επιχειρείται να διαβαστούν, όχι ως ένα οξυγόνο δημοκρατίας και ταυτόχρονα μια πιστή εικονογράφηση του ελλείμματος νομιμοποίησης της κυβέρνησης Παπανδρέου, αλλά ως προοίμιο εκτροπής που προετοίμαζαν αντιδημοκράτες. Ο στόχος είναι προφανής: η καλλιέργεια κλίματος φόβου και παράλυσης, η προληπτική ιδεολογική καταστολή των αναμενόμενων κινητοποιήσεων για τα οικονομικά μέτρα και η εκ των προτέρων δικαιολόγηση φυσικής βίας που θα ασκηθεί εναντίον τους …στο όνομα της περιφρούρησης της δημοκρατίας. Το δεύτερο είναι η απροσχημάτιστη εργαλειοποίηση της ακροδεξιάς και η αξιοποίησή της ως το αναγκαίο συμπλήρωμα φόβου που φυλάει τα έρημα - εν προκειμένω: από το να διαδηλώνουν και να αξιώνουν την πτώση μιας αντικοινωνικής κυβέρνησης. Χρειάζεται εξήγηση; Αν η ακροδεξιά δεν ήταν χρήσιμη ως φόβητρο, ως αντιπερισπασμός στη δράση της Αριστεράς (βλ. θεωρία των άκρων) και ως γνώμονας για τη διαμόρφωση του καινούριου «κανονικού», το λογικό θα ήταν να έχουν ληφθεί άμεσα μέτρα εναντίον της, αντί η δράση της απλώς να περιγράφεται ως περίπου φυσικό φαινόμενο – μια από τις πολλές ψηφίδες σε ένα σκηνικό επαπειλούμενης εκτροπής. Στην περίπτωσή μας, όχι μόνο τίποτα απ΄ αυτά δεν συμβαίνει, αλλά οι φερόμενοι ως επίδοξοι πραξικοπηματίες ...υπουργοποιούνται, ενώ το ενδεχόμενο εκλογικής ανόδου της Χρυσής Αυγής δημιουργεί σκέψεις για αναβολή των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2014 (!). Υπάρχει και μια τρίτη διάσταση. Στα γεγονότα του 2008, ήταν το Βήμα που στο πρωτοσέλιδο της 9ης Δεκεμβρίου έκανε λόγο για «πληροφορίες» σύμφωνα με τις οποίες ο τότε πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής σκεφτόταν να ζητήσει την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Παρά την επίσημη διάψευση αυτών των πληροφοριών, μάλιστα, το ίδιο επανερχόταν και στο φύλλο της επόμενης μέρας («Η κυβέρνηση έτοιμη να απαγορεύσει τις διαδηλώσεις και να άρει το άσυλο», 10.12.2008). Η χώρα δεν τέθηκε βέβαια σε έκτακτο καθεστώς. Έκτοτε, όμως, η απειλή αυτή έγινε αναπόσπαστο μέρος του δημόσιου διαλόγου. Από τότε μέχρι σήμερα δε, πολλοί φιλελεύθεροι θέσαν (και θέτουν) ζήτημα εμπλοκής του στρατού στην καταστολή των κινητοποιήσεων. Να υποθέσουμε ότι το φάντασμα του «πραξικοπήματος» θα πάρει κι αυτό, χάρη στο Βήμα, την ίδια προαγωγή;