Μπορεί να μην συσχετίζεις το Αφγανιστάν με φθινοπωρινά δάση και χιονισμένες κοιλάδες, αλλά αυτό ίσως συμβαίνει γιατί αυτού του τύπου οι εικόνες δεν μεταδίδονται στα νέα. Αυτό είναι που κάνει τόσο μοναδικό τον Αφγανό δημοσιογράφος Bilal Sarway. Ενώ οι περισσότεροι φωτογράφοι στο Αφγανιστάν είναι ξένοι και βρίσκονται εκεί για να καταγράψουν τις συγκρούσεις, ο Bilal είναι ντόπιος και κάνει αναρτήσεις ωραίων τοπίων στο Facebook, το Instagram, και το Twitter με το tag #AfghanistanYouNeverSee.
Τραβηγμένες με το smartphone του, οι φωτογραφίες απεικονίζουν τους ανθρώπους και τους τόπους που συνυπάρχουν με τον πόλεμο αλλά που δεν παρουσιάζονται στις εικόνες τις οποίες βλέπουμε. Διαβάστε τι πιστεύει ο Bilal για τις αντιλήψεις που έχουν οι ξένοι για την πατρίδα του και το τι είναι μόδα στο διαδίκτυο.
VICE: Γεια σου Bilal, μπορείς να μου πεις σύντομα την ιστορία της ζωής σου; Είσαι ντόπιος;Bilal Sarway: Ναι, γεννήθηκα στην Καμπούλ αλλά έφυγα ως πρόσφυγας. Μέχρι το 2001 εργαζόμουν ως πωλητής σε μια αντικερί ενός ξενοδοχείου του Πακιστάν. Αλλά όταν συνέβη η 11η Σεπτεμβρίου άρχισα να εργάζομαι ως fixer για διεθνή μέσα ενημέρωσης. Εργάστηκα ως μεταφραστής και έπειτα ως παραγωγός. Έγινα τυχαία δημοσιογράφος και από το 2009 έχω επιστρέψει στο Αφγανιστάν.
Πώς προέκυψε λοιπόν η ιδέα για το #AfghanistanYouNeverSee;
Όταν άρχισα το 2010 ήταν απλά μια ανώριμη ιδέα. Συνειδητοποίησα ότι είχα πρόσβαση σε φωτογραφίες που κανένας άλλος δεν είχε, επειδή ταξίδευα. Άρχισα να ανεβάζω τις προσωπικές μου φωτογραφίες online και στα επόμενα τέσσερα χρόνια που ακολούθησαν εξεπλάγην με το πόσο ενδιαφερόταν ο κόσμος. Λαμβάνω email από όλο τον κόσμο και είναι πραγματικά ωραία να σκέφτομαι ότι έχω κάνει κάτι διαφορετικό. Δεν μπορώ να πάρω τα εύσημα όμως. Απλώς ήμουν τυχερός, είχα τα εργαλεία και την πρόσβαση.
Το να ταξιδεύεις είναι επικίνδυνο; Υπάρχουν κίνδυνοι. Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιώ δρόμους που στις άκρες παγιδεύονται με βόμβες ή στήνουν ενέδρες οι Ταλιμπάν. Οι βόμβες στην άκρη του δρόμου και οι κολλώδεις βόμβες είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτό τον καιρό. Έχουμε χάσει πολλούς δημοσιογράφους στο Αφγανιστάν. Όμως ένας τρόπος να μειώσουμε τους κινδύνους είναι να τραβήξουμε φωτογραφίες με ένα smartphone. Η επαγγελματική φωτογραφική μηχανή τραβάει την προσοχή.
Όταν άρχισα το 2010 ήταν απλά μια ανώριμη ιδέα. Συνειδητοποίησα ότι είχα πρόσβαση σε φωτογραφίες που κανένας άλλος δεν είχε, επειδή ταξίδευα. Άρχισα να ανεβάζω τις προσωπικές μου φωτογραφίες online και στα επόμενα τέσσερα χρόνια που ακολούθησαν εξεπλάγην με το πόσο ενδιαφερόταν ο κόσμος. Λαμβάνω email από όλο τον κόσμο και είναι πραγματικά ωραία να σκέφτομαι ότι έχω κάνει κάτι διαφορετικό. Δεν μπορώ να πάρω τα εύσημα όμως. Απλώς ήμουν τυχερός, είχα τα εργαλεία και την πρόσβαση.
Το να ταξιδεύεις είναι επικίνδυνο; Υπάρχουν κίνδυνοι. Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιώ δρόμους που στις άκρες παγιδεύονται με βόμβες ή στήνουν ενέδρες οι Ταλιμπάν. Οι βόμβες στην άκρη του δρόμου και οι κολλώδεις βόμβες είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτό τον καιρό. Έχουμε χάσει πολλούς δημοσιογράφους στο Αφγανιστάν. Όμως ένας τρόπος να μειώσουμε τους κινδύνους είναι να τραβήξουμε φωτογραφίες με ένα smartphone. Η επαγγελματική φωτογραφική μηχανή τραβάει την προσοχή.
Το μεγαλύτερος μέρος της Δύσης βλέπει το Αφγανιστάν ως χάος. Πιστεύεις ότι είναι ακριβές;
Λοιπόν, υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα προσδοκίας. Εάν κοιτάς το Αφγανιστάν από την πλευρά της Δύσης, τότε πράγματι φαίνεται σαν χάος αλλά όχι σε εμάς. Δέκα ή δεκαπέντε χρόνια πριν, δεν είχαμε χώρα. Έπρεπε να πάμε σε γειτονικές χώρες για να κάνουμε τηλέφωνο με το κινητό. Το αεροδρόμιο της Καμπούλ δεν συνδεόταν με το Ντουμπάι και δεν είχαμε χιλιόμετρα ασφαλτοστρωμένων δρόμων. Όλος ο τόπος ήταν ερειπωμένος για 30 χρόνια αλλά έπειτα, ξαφνικά, υπήρχε όλη αυτή η διεθνής βοήθεια για την ανοικοδόμησή του. Είναι το Αφγανιστάν σε εμπόλεμη κατάσταση; Ναι. Όμως το βλέπουμε όλο αυτό ως το ταξίδι μας προς την ειρήνη. Επίσης δεν είναι δίκαιο να λέμε ότι το Αφγανιστάν θα έπρεπε να είναι ένα τέλειο μέρος. Πάντα θα έχει τα προβλήματά του.
Λοιπόν, υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα προσδοκίας. Εάν κοιτάς το Αφγανιστάν από την πλευρά της Δύσης, τότε πράγματι φαίνεται σαν χάος αλλά όχι σε εμάς. Δέκα ή δεκαπέντε χρόνια πριν, δεν είχαμε χώρα. Έπρεπε να πάμε σε γειτονικές χώρες για να κάνουμε τηλέφωνο με το κινητό. Το αεροδρόμιο της Καμπούλ δεν συνδεόταν με το Ντουμπάι και δεν είχαμε χιλιόμετρα ασφαλτοστρωμένων δρόμων. Όλος ο τόπος ήταν ερειπωμένος για 30 χρόνια αλλά έπειτα, ξαφνικά, υπήρχε όλη αυτή η διεθνής βοήθεια για την ανοικοδόμησή του. Είναι το Αφγανιστάν σε εμπόλεμη κατάσταση; Ναι. Όμως το βλέπουμε όλο αυτό ως το ταξίδι μας προς την ειρήνη. Επίσης δεν είναι δίκαιο να λέμε ότι το Αφγανιστάν θα έπρεπε να είναι ένα τέλειο μέρος. Πάντα θα έχει τα προβλήματά του.
Τι άλλο θα έπρεπε να γνωρίζουν οι Δυτικοί για τη χώρα;
Ότι το έδαφος είναι τόσο ποικιλόμορφο. Ορεινό ως επί το πλείστον, αλλά υπάρχουν έρημοι και κατάφυτες κοιλάδες επίσης. Και όσο πιο απομακρυσμένα είναι τα μέρη που κινείσαι, τόσο πιο όμορφα γίνονται τα τοπία.
Ποια είναι η αγαπημένη περιοχή σου;
Το Νουριστάν στα ανατολικά. Είναι μια επαρχία με πευκοδάση και εξαιρετικά απομονωμένα βουνά. Είναι όμορφη αλλά και πολύ φτωχή περιοχή. Αυτό είναι πάντα ένα ηθικό δίλημμα για μένα. Εάν κοιτάξεις στο Twitter μου, πάντα προσπαθώ να αναδεικνύω αυτές τις αντιθέσεις. Εάν κοινοποιήσω μια όμορφη φωτογραφία προσπαθώ να αναφέρω ότι, για παράδειγμα, σήμερα μια βόμβα σκότωσε 20 ανθρώπους.
Θα έλεγες ότι είσαι πατριώτης; Το αποκαλώ αφγανική περηφάνεια. Δεν μπορώ να αρνηθώ ότι βρίσκεται στο αίμα και στο DNA μου. Μετά το διάστημα που έμεινα στο Πακιστάν, όπου τα διαβατήρια και οι βίζες είναι ουσιαστικά χαρτί τουαλέτας, ίσως έγινα πάρα πολύ πατριώτης. Νομίζω ότι ακόμα και να έρθεις στο Αφγανιστάν, μπαίνει στο πετσί σου. Το έχω δει να συμβαίνει πολλές φορές. Είναι παράξενο το πώς αυτή η χώρα μένει στην καρδιά του καθένα που έρχεται εδώ.
