O πρόσφατος ανασχηματισμός της κυβέρνησης δεν φέρνει καμία αλλαγή ούτε σε πολιτικό ούτε σε κοινωνικό επίπεδο. Το δήλωσε άλλωστε ευθαρσώς ο Γιάννης Στουρνάρας στην παράδοση του υπουργείου Οικονομικών: ο διάδοχός του «δεν θα αλλάξει φιλοσοφία». Προετοιμαζόμενοι για τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές, οφείλουμε να αναστοχαστούμε τη νέα πραγματικότητα στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η εκλογική τακτική της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ για τις δημοτικές εκλογές προέβλεπε τη μεγιστοποίηση του αριθμού των υποψηφίων. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρξαν τόσοι πολλοί υποψήφιοι σε εκλογική αναμέτρηση στη χώρα μας. Με αυτόν τον τρόπο οι συγκυβερνώντες επιδίωκαν αφενός να δυσκολέψουν την κάθοδο δημοτικών παρατάξεων από μικρότερους πολιτικούς σχηματισμούς και αφετέρου να «δεσμεύσουν» τα κοινωνικά δίκτυα των υποψηφίων. Η δεύτερη αυτή επιδίωξη πρακτικά σήμαινε ότι πάρα πολλοί πολίτες θα είχαν κάποιον φίλο - συγγενή - συνεργάτη υποψήφιο σε κάποια δημοτική παράταξη να υποστηρίξουν. Κάτι που, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς των συγκυβερνώντων, θα μείωνε τον πολιτικό χαρακτήρα των δημοτικών εκλογών. Η επιδίωξη αυτή εν μέρει αποδείχθηκε επιτυχής. Παρήγαγε όμως και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες συνέπειες για την Αριστερά.


Η πλειονότητα των δημοτικών παρατάξεων που υποστηρίχθηκαν από τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ ανακύκλωσε το υπάρχον πολιτικό δυναμικό της ή το ενίσχυσε με τους γόνους οικογενειών που έτσι κι αλλιώς εντάσσονταν σε αυτούς τους χώρους. Δεν συνέβη όμως το ίδιο με τους χιλιάδες πολίτες που εντάχθηκαν στις δημοτικές παρατάξεις με τις οποίες συνέπλευσε η Αριστερά. Αρκετοί από αυτούς βρέθηκαν πρώτη φορά σε μια τέτοια διαδικασία. Συγκρότησαν μια πιο ξεκάθαρη πολιτική ταυτότητα, απέκτησαν μια χρήσιμη εμπειρία, ενεργοποίησαν κοινωνικά δίκτυα και επαφές, δημιούργησαν φιλίες και ένιωσαν τη συντροφικότητα μιας κοινής προσπάθειας.
Οι πιο σημαντικές όμως συνέπειες γίνονται φανερές αν αναλογιστούμε τον χαρακτήρα των δημοτικών και περιφερειακών παρατάξεων που υποστηρίχθηκαν από την Αριστερά και έφεραν τα καλύτερα αποτελέσματα. Ας εξαιρέσουμε από τη συζήτηση την Αττική, όπου τα κριτήρια επιτυχίας είναι διαφορετικά καθότι αναφέρονται στην κεντρική πολιτική σκηνή. Οπουδήποτε αλλού στη χώρα, τα δημοτικά σχήματα που είχαν επιτυχημένη πορεία μοιράζονται τρία χαρακτηριστικά: α) υπέρβαση των κομματικών στεγανών, β) εστίαση όχι μόνο στην ανάλυση της αιτίας των προβλημάτων αλλά στην αντιμετώπισή τους στην καθημερινότητα και κατά συνέπεια γ) ύπαρξη μακροχρόνιων παρεμβάσεων στο τοπικό επίπεδο με σαφέστατες πολιτικές στοχεύσεις (δομές αλληλεγγύης, δράσεις κοινωνικής οικονομίας, πρωτοβουλίες υποστήριξης καίριων τοπικών ζητημάτων, επιτροπές κατοίκων, συμμετοχή σε σωματεία, συλλόγους κ.λπ.). Τα παραπάνω σημαίνουν ότι η διαδικασία των δημοτικών εκλογών ενίσχυσε την ανάδειξη ενός νέου πολιτικού προσωπικού που γνωρίζει να διεκδικεί δυναμικά και να κερδίζει.
Το έργο αυτών των συμπολιτών μας θα είναι εξαιρετικά δύσκολο δεδομένων της ανθρωπιστικής κρίσης, της καταστροφής των κρατικών δομών και της κοινωνικής παράλυσης στην οποία έχει βρεθεί η πλειονότητα του πληθυσμού. Το νέο πολιτικό προσωπικό των ΟΤΑ χρειάζεται να υποστηριχθεί. Απαιτείται η μεταφορά τεχνογνωσίας για τα νομικά και οικονομικά ζητήματα των ΟΤΑ, οριζόντια δίκτυα πληροφόρησης ανάμεσα σε παρατάξεις που λειτουργούν στην ίδια περιφέρεια και σύνδεσμοι σε κρατικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για το μοίρασμα καλών πρακτικών δράσης και ενημέρωσης. Η υποστήριξη αυτή είναι δόκιμο να γίνει αφού διαπιστωθούν «από τα κάτω» οι ανάγκες των δημοτικών παρατάξεων με τις οποίες συνάδει η Αριστερά. Η αποφυγή εμπλοκής των περιφερειακών κομματικών μηχανισμών του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο σύνθεσης των αναγκών απαιτείται η ύπαρξη μιας συγκροτημένης «δεξαμενής σκέψης» που θα παράγει την απαραίτητη τεκμηρίωση για τα ζητήματα των ΟΤΑ. Μια ολιγομελής ομάδα νέων επιστημόνων και έμπειρων αυτοδιοικητικών στελεχών που θα εφοδιάζει τις δημοτικές παρατάξεις με τα απαραίτητα εργαλεία και την πληροφόρηση για να ανταποκριθούν στο δύσκολο έργο τους. Που θα ενημερώνει για τα νέα νομοσχέδια, που θα παράγει τεκμηρίωση για τις πολιτικές στο τοπικό επίπεδο και που θα τα διαχέει διαδικτυακά σε τακτική βάση.
Οι δημοτικές εκλογές παρήγαγαν ένα πρωτόγνωρα πολυπληθές καινούργιο πολιτικό δυναμικό για την Αριστερά. Αυτές οι γυναίκες και άνδρες έχουν αναφορές σε ένα πολύ σημαντικό τμήμα των πολιτών αυτής της χώρας, είναι ικανοί και αποφασισμένοι. Μπορούν να αποτελέσουν τους καταλύτες για την πολιτική κινητοποίηση όλων μας. Οφείλουμε να τους υποστηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις.

*Ο Γ. Αγγελόπουλος διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας