Σχέδιο πλήρους ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ σε τρία στάδια προωθεί η κυβέρνηση, σύμφωνα με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και υπεύθυνο του Τομέα Ανάπτυξης, Γιώργο Σταθάκη. «Η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ δεν είναι μνημονιακή δέσμευση. Η Ελλάδα δεν υποχρεούται από ευρωπαϊκή οδηγία να προχωρήσει σε αυτή. Πρόκειται για καθαρή πρωτοβουλία της κυβέρνησης» τονίζει στο tvxs.gr και προσθέτει ότι μετά την υπερψήφιση του νομοσχεδίου για την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ δημιουργείται «ντε φάκτο» ιδιωτικό μονοπώλιο στην αγορά της ρεύματος κάτι που ακυρώνει το επιχείρημα της κυβέρνησης περί ανταγωνισμού.
Της Αγγελικής ΔημοπούλουΠλήρη, ναι. Το τρίτο στάδιο θα είναι όταν η «μεγάλη ΔΕΗ» θα πουλήσει μετοχές για να έχει μειοψηφικό πακέτο το κράτος. Άρα είναι τρία τα στάδια. Ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρισμού) έγινε, το δεύτερο είναι η «μικρή ΔΕΗ» και το τρίτο θα είναι η ιδιωτικοποίηση της «μεγάλης ΔΕΗ». Αυτή η «μικρή ΔΕΗ», το δεύτερο στάδιο, όπως λέτε, είναι ένα «καλό» κομμάτι της εταιρίας; Διότι υπάρχουν κι αυτοί που υποστηρίζουν ότι πρόκειται για «ιδιωτικοποίηση παρωδία». Λένε δηλαδή ότι με τον τρόπο που γίνεται δεν πρόκειται να πουληθεί έτσι κι αλλιώς...
Χθες τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση ένα νομοσχέδιο για την πώληση της «μικρής ΔΕΗ» ενώ ήδη έχει ψηφιστεί το νομοσχέδιο για την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ. Μπορούμε να μιλάμε για πλήρη ιδιωτικοποίηση του ρεύματος;
Προφανώς κι αποτελεί «καλό» κομμάτι. Διότι περιλαμβάνει τμήμα απ’ όλα όσα έχει στην ιδιοκτησία της η ΔΕΗ. Υδροηλεκτρικά, μέρος των λιγνιτωρυχείων και του συστήματος παραγωγής. Η ιδιωτικοποίηση είναι σαφής απλώς γίνεται σε στάδια. Το επόμενο στάδιο θα περιλαμβάνει τα εναπομείναντα πάγια στοιχεία, δηλαδή λιγνιτωρυχεία, παραγωγή κι ότι υδροηλεκτρικό έχει απομείνει.
Υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας ενός ιδιωτικού μονοπώλιου αντί ενός κρατικού που υπήρχε μέχρι τώρα;
Αυτό γίνεται ντε φάκτο με τον ΑΔΜΗΕ. Εκεί ακυρώνεται το επιχείρημα περί ανταγωνισμού. Υπενθυμίζω ότι στις περισσότερες χώρες που έχει γίνει ιδιωτικοποίηση ή μερική ιδιωτικοποίηση, ο ΑΔΜΗΕ έχει μείνει κρατικός. Άρα εφόσον το σύστημα διανομής το οποίο είναι φυσικό μονοπώλιο θα γίνει ιδιωτικό μονοπώλιο δεν μπορούμε να μιλάμε για προσπάθεια δημιουργίας ανταγωνιστικής αγοράς ρεύματος.
Το επιχείρημα της κυβέρνησης είναι ότι η ιδιωτικοποίηση θα φέρει επενδύσεις και θα ανοίξει θέσεις εργασίας...
Κατ’ αρχήν η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ δεν είναι μνημονιακή δέσμευση. Δεύτερον δεν υποχρεούται η Ελλάδα από ευρωπαϊκή οδηγία να το κάνει. Άρα είναι καθαρή πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Το δε επιχείρημα περί προσέλκυσης επενδύσεων δεν στέκει για τον απλούστατο λόγο ότι η αγορά ενέργειας είναι ήδη σχετικά ελεύθερη. Δεν απαγορεύονται οι ιδιωτικές επενδύσεις. Δυο λιγνιτωρυχεία αποτελούν ήδη ιδιωτικά projects.
Άρα η κυβέρνηση κι όχι η τρόικα πουλάει τη ΔΕΗ. Πουλάει μια προβληματική εταιρεία;
Την ΔΕΗ την πουλάει η κυβέρνηση, όχι το Μνημόνιο, ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο έχει εισαχθεί στην Ελλάδα από το 1998 κι επιτρέπει σε άλλους παραγωγούς να παράγουν ρεύμα, είτε με φυσικό αέριο, είτε με λιγνίτη, είτε με ΑΠΕ. Έχει φτιαχτεί το πλαίσιο. Κι υπάρχει κι ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) η οποία ρυθμίζει όλο αυτό το σύστημα μεικτής παραγωγής. Θυμάστε ότι η προηγούμενη ιδιωτικοποίηση οδήγησε σε σκάνδαλα από αυτούς που απειλούνται με φυλάκιση. Δεν εμποδίστηκε από το θεσμικό πλαίσιο όμως. Το θεσμικό πλαίσιο επομένως επιτρέπει τις επενδύσεις. Άρα η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ έχει να κάνει απλώς με την πώληση του κρατικού πακέτου σε μια αγορά που ήδη επιτρέπει ιδιώτες παραγωγούς. Επιπλέον, η ΔΕΗ είναι κερδοφόρα για το κράτος. Έχει υπάρξει για πολλές δεκαετίες κερδοφόρα. Δεν συντρέχει κανένας απολύτως εμφανής λόγος να πουληθεί. Δεν επιβαρύνει. Έχει προβλήματα ως εταιρεία λόγω της ύφεσης και των κακών σχεδιασμών που έγιναν στο παρελθόν.
Αυτή η ιδιωτικοποίηση τι θα σημάνει για τον πολίτη;
Είναι διάχυτη η πεποίθηση ότι όπου έχουν γίνει τέτοια πράγματα η τιμή έχει αυξηθεί και ουσιαστικά το κράτος παρεμβαίνει εκ των υστέρων. Αυτό έχει γίνει σε πάρα πολλές χώρες με προεξέχουσα την Αγγλία όπου μετά την ιδιωτικοποίηση οι αυξήσεις των τιμών του ρεύματος εμποδίστηκαν από την κυβέρνηση με ένα περίεργο σύστημα. Σε κάθε περίπτωση η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι η ιδιωτικοποίηση του ρεύματος δεν έχει καλά αποτελέσματα για τον καταναλωτή.
Τι σημαίνει για τον ενεργειακό σχεδιασμό;
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι ο ενεργειακός σχεδιασμός της χώρας την τελευταία δεκαετία – μετά τη νομοθεσία του 1998 – είναι ότι χειρότερο μπορούσε να σχεδιαστεί. Προφανώς έπρεπε να αλλάξει το ενεργειακό μείγμα για λόγους περιβαλλοντικούς – αναφορικά με το λιγνίτη – άρα έπρεπε να μπει φυσικό αέριο και φυσικά ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Και τα τρία πράγματα όμως έγιναν με έναν πολύ κακοσχεδιασμένο τρόπο. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε δυσανάλογα ακριβές ΑΠΕ, ακριβό φυσικό αέριο μέχρι πρόσφατα και μια ΔΕΗ σε οικονομική δοκιμασία.
Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ;
Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι πάρα πολύ απλή. Κρατική ισχυρή ΔΕΗ. Σχεδιασμός ενεργειακός ο οποίος να καλύπτει δυο πράγματα ταυτόχρονα: και τις κοινωνικές ανάγκες των καταναλωτών – με ιδιαίτερη μέριμνα στα φτωχότερα στρώματα – αλλά και την αναπτυξιακή διάσταση της ΔΕΗ. Γιατί και για τη βιομηχανία που είναι ενεργοβόρα θέλουμε να υπάρχει ένα σύστημα που να μπορεί να τη στηρίξει. Αυτό σημαίνει ενεργειακός σχεδιασμός, οργανωμένη μετάβαση και διεύρυνση του συστήματος των ΑΠΕ - όπου μπορούν να μπουν και ιδιωτικές και δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις, δεν υπάρχει καμιά δέσμευση αρκεί να είναι σαφώς ορισμένο το πλαίσιο – και κρατικός πυλώνας που θα είναι και θα παραμείνει η ΔΕΗ με πλήρη έλεγχο στο ενεργειακό σύστημα.
