Κακό πράγμα οι θεωρίες συνωμοσίας. Όταν όμως ανοίγουν κάποια κρατικά αρχεία, κλονίζεσαι. Αυτό συνέβη το 2005 στην Ιταλία όταν δόθηκαν στη δημοσιότητα τα αμερικανικά αρχεία του 1955 και η πυκνή αλληλογραφία της τότε πρέσβειρας των ΗΠΑ στη Ρώμη. Τι αποκαλύφθηκε; Η εκπόνηση και χρηματοδότηση σχεδίου αντιμετώπισης της "κόκκινης κουλτούρας" -με δηλωμένο σκοπό τη "μεταστροφή στη δημοκρατία και την ελεύθερη αγορά αμερικάνικου τύπου" δεκάδων χιλιάδων διαμορφωτών της κοινής γνώμης- η οποία περνούσε μέσα από την προσπάθεια άλωσης εκδοτικών οίκων, ΜΜΕ, πανεπιστημίων και συνδικάτων, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ιταλική κινηματογραφική βιομηχανία με τον εξοβελισμό των χιλιάδων εργαζομένων που ανήκαν στο κομμουνιστικό συνδικάτο.


Στις 30 Αυγούστου 1955 η Usis (United States information service) διένειμε στα γραφεία της ένα επικαιροποιημένο Σχέδιο Δράσης -κατόπιν εισήγησης στην πρεσβεία των ΗΠΑ, μερικούς μήνες νωρίτερα, του χριστιανοδημοκράτη πρωθυπουργού Mario Scelba- για την κατάκτηση "της καρδιάς και του μυαλού της Ιταλίας" βάσει του οποίου η πρεσβεία ζητούσε από τις μυστικές υπηρεσίες να απαξιώσουν προσωπικότητες που κατατάσσονταν στην κομμουνιστική επιρροή. Στον κατάλογο μπήκαν από τον Ντε Σίκα και τον Βισκόντι μέχρι τον Μοράβια και τους μεγαλύτερους κινηματογραφικούς παραγωγούς, τους οποίους κατηγορούσαν για συνεργασία με το κομμουνιστικό συνδικάτο Cgil. Παράλληλα, τέθηκε ως στόχος -από την αλληλογραφία προκύπτει ότι υπήρξαν επιτυχίες- η "κινητοποίηση", μέσω σεμιναρίων, επιμορφώσεων, άσκησης επιρροής, μερικών χιλιάδων ανθρώπων, ξεκινώντας από 2.000 -"αρκετά νέους ώστε να είναι εύπλαστοι"- επιχειρηματίες και οικονομολόγους και άλλους τόσους πανεπιστημιακούς, καθηγητές λυκείου, δασκάλους και καθηγητές αγγλικών, μέχρι 3.000 προσωπικότητες των μήντια και της τέχνης. Συν μια χιλιάδα αριστούχους φοιτητές, νέους συνδικαλιστές και πολιτικούς κάθε επιπέδου.
Ο κινηματογράφος και τα οπτικοακουστικά μέσα μπήκαν ευθέως στο στόχαστρο καθώς ο Ιταλός πρωθυπουργός Scelba έκρουε των κώδωνα του κινδύνου για "σοσιαλκομμουνιστική διείσδυση" που διαμήνυε ότι "διορθώθηκε ήδη από την κυβέρνηση μέσω λογοκρισίας και αναδιανομονής πόρων" και της τοποθέτησης νέων επικεφαλής στη Rai "με κατάλληλες οδηγίες για την υπεράσπιση της δημοκρατίας". Η πρέσβειρα των ΗΠΑ κατέβηκε αυτοπροσώπως στο πεδίο της μάχης για την άλωση της "Τσινετσιτά" που απέδωσε μια στροφή από τον πολιτικοποιημένο νεορεαλισμό σε παραγωγές τύπου "Quo vadis". Δεν αρκούσε. Όταν ο Αμερικανός σκηνοθέτης King Vidor άρχισε τα γυρίσματα μιας χολιγουντιανής διασκευής του "Πόλεμος και Ειρήνη" του Τολστόι, η πρεσβεία απαίτησε να απομακρυνθούν απλοί τεχνικοί και εργαζόμενοι στην "Τσινετσιτά" "που κατά 90-95% ήταν γραμμένοι στην κομμουνιστική Cgil". Ζητήθηκε έρευνα σε βάρος των Ιταλών παραγωγών του φιλμ (Ponti, De Laurentiis) και των Ιταλών αντιπροσώπων της Paramount. Απειλήθηκε να παρεμποδιστεί η διανομή της ταινίας καθώς και άλλων που γυρίζονταν στην Ιταλία. Αποτέλεσμα; Η πρόσληψη εργαζομένων εγγεγραμμένων σε άλλα συνδικάτα (Cisl, Uil)...
Υπό το φως της ιστορίας, επιστροφή στο 2014 και στα καθ' ημάς. Στην Ελλάδα, που ξαναγράφει τα σχολικά βιβλία εξωραϊζοντας τον Μεταξά και απαξιώνοντας την Εθνική Αντίσταση. Στην Ελλάδα, που προωθεί την -αμερικανικής και αγγλοσαξωνικής νεοφιλελεύθερης κοπής και εφαρμογής- κατάργηση της ενιαίας τιμής του βιβλίου που εκεί που εφαρμόστηκε περιορίζει ασφυκτικά το μικρό βιβλιοπωλείο, τον μικρό ανεξάρτητο εκδότη και το βιβλίο που ακονίζει την κριτική σκέψη. Στην Ελλάδα που υποβαθμίζει την Παιδεία κάθε βαθμίδας, κόβοντας πόρους και προσωπικό ενώ στέλνει το σχολείο για σκι... Τώρα πια, ίσως να μην χρειάζονται συγκεκριμένα Σχέδια Δράσης... Αρκεί ο εξοβελισμός της πολιτικής και η πρωτοκαθεδρία της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας, του νεοφιλελευθερισμού.