Ο σημερινός προσανατολισμός της ΔΗΜ.ΑΡ. φαίνεται να συγκεντρώνει τη συναίνεση της μεγάλης πλειοψηφίας των μελών. Και νομίζω πως το κόμμα θα στηριχθεί από σημαντικό αριθμό πολιτών, αν εμμείνει χωρίς ταλαντεύσεις σ' αυτή τη γραμμή. Οι έντονες εσωτερικές συζητήσεις είναι σταθερό γνώρισμα των δημοκρατικών κομμάτων και της ανανεωτικής Αριστεράς.
Η πρόταση Μπακογιάννη για επιστροφή στην κυβέρνηση εξυπηρετεί εσωτερικές σκοπιμότητες άλλων πολιτικών χώρων και όσων "βλέπουν" τη ΔΗΜ.ΑΡ. ώς στήριγμα και αριστερό άλλοθι στις δεξιές πολιτικές. Αποδοχή της θα σήμαινε αυτοκτονία του κόμματος, οπότε ορθά απορρίφθηκε από την ηγεσία της.
2. Η αντίθεση "Μνημόνιο / αντιμνημόνιο" είναι απολύτως επίκαιρη και σήμερα, εφόσον με "Μνημόνιο" εννοούμε την ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική που μας επιβλήθηκε έξωθεν και υλοποιείται από τη συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου. Η στάση απέναντι στην πολιτική αυτή, που καταστρέφει εκατομμύρια ζωές και διαλύει την κοινωνία μας, και που, αν δεν ανατραπεί, θα παραμείνει στο ορατό μέλλον αποτελεί καταφανώς κρίσιμο ζήτημα που δεν μπορεί να κρύβεται κάτω από το χαλί κατά την αναζήτηση πολιτικών συγκλίσεων.
Βέβαια η αντίθεση Μνημόνιο / αντιμνημόνιο δεν καλύπτει το σύνολο της πολιτικής ζωής: λ.χ. η αναγκαία πλατιά αντιφασιστική ενότητα δεν ακολουθεί αυτή τη διαχωριστική γραμμή. Η προσήλωση της δημοκρατικής Αριστεράς στη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την Ευρώπη, δεν αναιρείται από την πάλη κατά των Μνημονίων. Γι' αυτό και δεν νοείται σύγκλιση με τον καθένα που δηλώνει αντιμνημονιακός. Αναφέρομαι, βέβαια, εδώ στους νεοναζί, αλλά και στους ακραίους λαϊκιστές ή και τη σταλινική Αριστερά.
3. Ήδη ανέφερα πως, κατά τη γνώμη μου, στη σημερινή συγκυρία υπάρχει και ανάγκη και πολιτικός χώρος για έναν αυτόνομο κεντροαριστερό τρίτο πόλο, σήμερα με κορμό τη ΔΗΜ.ΑΡ., καθώς το ΠΑΣΟΚ του κ. Βενιζέλου έχει επιλέξει τη δορυφοροποίηση στη δεξιά. Κεντροαριστερά δεν μπορεί να οικοδομηθεί στη λογική των ίσων αποστάσεων δεξιάς-αριστεράς και ακόμη λιγότερο ενάντια στην Αριστερά. Στρατηγικός στόχος δεν μπορεί παρά να είναι μια εναλλακτική προοδευτική κυβέρνηση. Με τους σήμερα ορατούς συσχετισμούς, αυτό δεν θα είναι δυνατόν χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ (όπως και ούτε με τον ΣΥΡΙΖΑ μόνο του). Δυστυχώς όμως η αξιωματική αντιπολίτευση εξακολουθεί να μην αποτελεί πειστική και ρεαλιστική εναλλακτική λύση, κύρια λόγω της αστάθειας του ευρωπαϊκού της προσανατολισμού και του μαξιμαλισμού της. Γι' αυτό είναι αναγκαία η αυτόνομη παρουσία της Κεντροαριστεράς. Ένας ισχυρός κεντροαριστερός πόλος θα συνέβαλλε και στη θετική εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ, μέσα από μια σχέση κριτικής, αλλά και διαλόγου.
Μια υπεύθυνη (κεντρο)αριστερά δεν αδιαφορεί για την κυβερνησιμότητα της χώρας. Ούτε όμως μεταφράζει την υπευθυνότητα σε πάση θυσία συμμετοχή στην όποια κυβέρνηση ή, και σε στρατηγική σύγκλιση με τη Δεξιά. Εξάλλου, με τη σημερινή δυναμική των πραγμάτων, η κυβερνησιμότητα μπορεί να τεθεί με νέους όρους, αν πρώτο κόμμα αναδεικνύονταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Μια ισχυρή ΔΗΜ.ΑΡ. εγγυάται πως οι όποιες εξελίξεις δεν θα οδηγήσουν σε εκτροχιασμούς, αλλά αντίθετα στην ανάκαμψη της χώρας και την πραγματοποίηση των αναγκαίων προοδευτικών μεταρρυθμίσεων.
4. Πράγματι, κατά τα τελευταία χρόνια, οι σημαντικότερες ευρωπαϊκές πολιτικές φέρουν τη σφραγίδα της κυριαρχίας συντηρητικών δυνάμεων και της ηγεμονίας μιας συντηρητικής Γερμανίας. Οι πολιτικές αυτές έχουν φέρει την Ευρώπη σε αδιέξοδο και τείνουν να την καταστήσουν απωθητική στους πολίτες.
Ωστόσο, στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης, λύση για την Αριστερά δεν υπάρχει μέσα από εθνική αναδίπλωση. Η μάχη πρέπει να δοθεί και στο ευρωπαϊκό επίπεδο με την αναζήτηση και εκεί εθνικών, πολιτικών και κοινωνικών συμμαχιών.
Η Ευρώπη και το κοινωνικό της μοντέλο, παρά τις δοκιμασίες που διέρχονται, παραμένουν η καλύτερη από τις υπαρκτές προτάσεις παγκοσμίως. Πιστεύω πως η σημερινή κρίση θα ενισχύσουν τελικά δυνάμεις που θα επιβάλουν αλλαγή πορείας προς προοδευτική κατεύθυνση. Σ' αυτό πρέπει να συνεισφέρουμε και εμείς, ως χώρα και ως δημοκρατική Αριστερά.
* Επιστημονικός συνεργάτης Ελεύθερου Πανεπιστημίου Βρυξελλών
