Με την είσοδο των ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο της Αγ. Παρασκευής ολοκληρώθηκε η πρωτοφανώς αυθαίρετη, άκρως αμφισβητήσιμη νομικά, ανόητη πρακτικά και μοναδική στα ευρωπαϊκά χρονικά κυβερνητική πράξη Διάλυσης της ΕΡΤ.
Πρόκειται βεβαίως για μια τακτική νίκη του Πελατειακού Κράτους όπως αυτό εκπροσωπείται από τα δύο βασικά κόμματα που το γιγάντωσαν και αποτελούν ακόμη, χωρίς καμιά ουσιαστική αυτοκριτική, τους βασικούς κινητήρες του. Κέρδισαν πάλι, με πύρρειο νίκη πλέον και μάλλον προσωρινά, αυτά που κέρδιζαν πάντα εναλλάξ τα τελευταία 35 χρόνια και οδήγησαν την χώρα στο σημερινό αδιέξοδο και που το κατόρθωναν ελλείψει βιώσιμου αντιπάλου που θα μπορούσε να εγγυηθεί την ουσιαστική μεταρρύθμιση και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Το κόστος για την κοινωνία αυτής της επιτυχίας τους είναι τεράστιο και δεν μπορεί να αποτιμηθεί σε χρήμα.
Στις 10 Ιουνίου 2013 είχαμε μια μέτρια, κομματικά καθοδηγούμενη ΕΡΤ από το εκάστοτε Γραφείο του Πρωθυπουργού να καθορίζει τους βασικούς επικεφαλής. Μια ΕΡΤ που χρειάζονταν επείγουσες μεταρρυθμίσεις, η οποία όμως, την ίδια στιγμή μέσα από τις ρωγμές του κομματισμού, είχε και ένα χαρακτήρα «δημόσιας οντότητας» κοινωφελούς χαρακτήρα με πολλούς εργαζόμενους υψηλής παραγωγικότητας και αίσθηση δημόσιας αποστολής. Η πεντάμηνη εθελοντική παραγωγή ραδιοτηλεοπτικού προγράμματος χωρίς καμιά αμοιβή, εκατοντάδων εργαζόμενων της ΕΡΤ στην Αγ. Παρασκευή, που στο πρώτο τρίμηνο υιοθετήθηκε και από την ΕBU, αποδεικνύει του λόγου το αληθές.
Σήμερα, 8 Νοεμβρίου, 5 μήνες μετά, έχουμε μια προσωρινή Δημόσια Τηλεόραση, φάντασμα του ίδιου του εαυτού της με φοβισμένους εργαζόμενους δίμηνων συμβάσεων και μια καθαρά ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΚΗ οργάνωση, άμεσο εργαλείο στα χέρια του πελατειακού κομματισμού και κρατισμού. Ούτε λειτουργούσαν ΝΕΡΙΤ, ούτε τίποτα άλλο. Πήγαμε δηλαδή από το μέτριο ή κακό, στο ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ. Σχεδόν στο ΤΙΠΟΤΑ. Αυτά είναι τα γεγονότα που ουσιαστικά ελάχιστοι αμφισβητούν. Υπάρχουν βέβαια και αρκετοί λογικοί και ενεργοί πολίτες που θέλουν ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις αλλά ιδίως στο θέμα της ΕΡΤ, εκφράζουν μια σειρά αντιρρήσεις. Τις έχουμε καταγράψει και όπως πάντα τις συζητάμε αναλυτικά.
- Μπροστά στον κίνδυνο χρεωκοπίας της χώρας και σε καθεστώς αναγκαστικών Μνημονίων ακόμα και οι «άτσαλες» μεταρρυθμίσεις τύπου ΕΡΤ, αν μειώνουν το κράτος είναι θεμιτές, λέει η πρώτη δέσμη αντιρρήσεων.
- Η δεύτερη και ίσως πιο ουσιαστική δέσμη αντιρρήσεων, αναφέρεται στις καταλήψεις δημοσίων κτηρίων όπως αυτό της ΕΡΤ ήταν εξ ορισμού παράνομες. Οι οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών ισχυρίζονται ότι πρέπει εξ ορισμού να προωθούν την άνευ όρων τήρηση της νομιμότητας.
- Μια άλλη αντίρρηση ισχυρίζεται ότι μπορεί η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ να βρίσκονται στην καρδιά του πελατειακού κράτους αλλά τώρα έχουν αλλάξει και δρουν «ενάντια» στον παλιό τους εαυτό.
- Αρχίζοντας από την τελευταία δέσμη αντιρρήσεων, η απάντηση είναι απλή. Δεν έχουν αλλάξει ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και η περίπτωση της ΕΡΤ είναι χαρακτηριστική. Ίσα ίσα έχουν γίνει πιο κυνικά και εργαλειακά κόμματα και τα θέλουν όλα αποκλειστικά δικά τους και για τα στελέχη τους, πετώντας όλους τους άλλους στον γκρεμό. Η σημερινή, προσωρινή Δημόσια Τηλεόραση, είναι στενά δικομματική εταιρεία. Εάν αναγκαστούν να αλλάξουν θα το δούμε στον τρόπο λειτουργίας της ΝΕΡΙΤ. Ως τότε θα δούμε.
Για να γίνει κατανοητό το παραπάνω γεγονός, παραθέτω τα πορίσματα μιας αδημοσίευτης- δυστυχώς- έρευνας εργατικού δυναμικού από ερευνητές, που δίνουν ένα εντυπωσιακό στοιχείο. Το ποσοστό ανεργίας των οικογενειών των στελεχών και μελών των δυο κομμάτων ΝΔ –ΠΑΣΟΚ ανέρχεται περίπου στο 5% την ίδια στιγμή που το ποσοστό ανεργίας γενικού πληθυσμού: 28,7%. Πού οφείλεται αυτή η τεράστια διαφορά; Ο νοών νοείτω. Μην πάει το μυαλό σας στο εκπαιδευτικό επίπεδο γιατί αυτό είναι λίγο κάτω του μέσου όρου του αστικού πληθυσμού της χώρας, Η έρευνα αυτή θα είχε ενδιαφέρον να συμπληρωθεί και να δημοσιευτεί από πανεπιστημιακούς ερευνητές.
Η Ένωση Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, που ιδρύθηκε το 1995 ως ανεξάρτητη, μη κομματική ένωση ενεργών πολιτών, είχε και έχει σταθερά τρεις θέσεις: Όχι στην κομματικοκρατία που αποτελεί ελληνική παραφθορά της κανονικής ευρωπαϊκού τύπου κομματικής δημοκρατίας και η οποία κομματικοκρατία οδηγεί την χώρα στην αναξιοκρατία, την διαπλοκή με οικονομικά συμφέροντα που δεν είναι παραγωγικά και τελικά στην καταστροφή. Δεύτερον, ναι στον Συνήγορο του Πολίτη (που τότε δεν υπήρχε), και τρίτον ναι σε μια νέα ΕΡΤ (βλέπε θέσεις για Ραδιοτηλεόραση, 1998) μέσα σε ένα σύγχρονο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο.
Είμαστε υπερήφανοι για την συνεισφορά μας στην ίδρυση του Συνηγόρου του Πολίτη το 1997, μέσα από πολλές εκδηλώσεις, συλλογή υπογραφών και τελικά κάμψη των αντιδράσεων μεγάλου μέρους του Υπουργικού Συμβουλίου της εποχής, με αποτέλεσμα την επίσημη θέσπιση και επιτυχημένη 15ετή λειτουργία αυτού του σημαντικού θεσμού. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι πρόκειται για έναν «ανώδυνο» συμβουλευτικού χαρακτήρα θεσμό. Για τα άλλα δυο όμως σημεία (κομματικοκρατία, νέα ΕΡΤ) που συνδέονται με το «βαθύ» κράτος της εξουσίας και έχουν οργανικούς δεσμούς μεταξύ τους που εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να διαρραγούν, δυστυχώς δεν είμαστε καθόλου αισιόδοξοι. Για την περίπτωση της ΕΡΤ, παρότι υπάρχουν συγκεκριμένες μεταρρυθμιστικές προτάσεις, η συγκυβέρνηση αναπαρήγαγε στο διπλό τον κακό εαυτό της. Διέλυσε την ΕΡΤ και ψήφισε μια νέα προσωρινή, χαριστικού τύπου αδειοδότηση στα ιδιωτικά κανάλια παρ’ όλες τις αντίθετες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) από το 2010.
Αυτή είναι και η απάντηση στην πρώτη δέσμη αντιρρήσεων. Μένει το πολύ ουσιαστικό θέμα της ερμηνείας της νομιμότητας και το εύρος των θεμιτών πρακτικών αντίστασης σε ενδεχόμενες κυβερνητικές «παρανομίες» της εκάστοτε κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Εδώ υπάρχει το λεπτό θέμα της «θεμιτής και χωρίς βία ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΝΥΠΑΚΟΗΣ» που βρίσκεται στην καρδιά της σύγχρονης Κοινωνίας Πολιτών (civil society) και σημαντικών τμημάτων της (οικολογικό κίνημα, κίνημα δικαιωμάτων κα).
Η πρώτη ερώτηση που πρέπει να θέσει ένας ενεργός πολίτης που διαφωνεί με μια κυβερνητική πράξη είναι η εξής: Πόσο νόμιμη είναι αυτή η κυβερνητική πράξη; Στο ζήτημα της ΕΡΤ, όλα είναι οριακά. Η γνωστή Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που διέλυσε την ΕΡΤ, δεν κυρώθηκε μέσα σε 90 ημέρες από την Βουλή, άρα νομικά δεν υπάρχει. Οι τελικές αποφάσεις του ΣτΕ για την ακυρότητα της δεν έχουν ακόμα εκδοθεί. Άρα μάλλον η κυβέρνηση βρίσκεται, τουλάχιστον προς το παρόν, μακρύτερα από την νομιμότητα από ότι οι εργαζόμενοι της πρώην ΕΡΤ στην Αγ. Παρασκευή, που συνέχιζαν την «παροχή δημόσιας υπηρεσίας» στη βάση των προσωρινών αποφάσεων του ΣτΕ. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι της ΕΡΤ, ουδέποτε ισχυρίστηκαν ότι κάνουν κατάληψη δημοσίων κτηρίων ή ότι τους ανήκει η δημόσια περιουσία της ΕΡΤ. Ήταν απλά οι προσωρινοί διαχειριστές αυτής της περιουσίας με την χωρίς αμοιβή, εθελοντική παραγωγική αξιοποίηση της, προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος.
Με αυτή την έννοια, αντιστεκόμενοι παραγωγικά και χωρίς βία απέναντι σε μια ημι-παράνομη και αυθαίρετη, χωρίς ΚΑΜΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ κυβερνητική πράξη διάλυσης της ΕΡΤ, ήσαν απολύτως μέσα στο πνεύμα της Κοινωνίας Πολιτών και μιας προσωρινής, θεμιτής πολιτικής ανυπακοής στην λογική μιας «Υπερβαίνουσας ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ». Η λογική αυτή βρίσκεται βαθιά μέσα στην προϊστορία της Ένωσης Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ. Πολλά μέλη της άλλωστε- ανάμεσα τους και ο ξεχωριστός Καθηγητής Διοικητικού Δικαίου Φαίδων Βεγλερής- συμμετείχαν στον πρώτο, μη κρατικό και μη κομματικό ραδιοφωνικό σταθμό ΚΑΝΑΛΙ 15 –που το 1987 αποτέλεσε τον πυρήνα του μετέπειτα ΑΘΗΝΑ 9.84 του Δήμου Αθηναίων. Και τότε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για να διατηρήσει το κομματικό της προνόμιο στο τότε κρατικό μονοπώλιο της ΕΡΤ είχε ασκήσει ποινικές διώξεις και επικαλούνταν την δική της «νομιμότητα». Ποιος είχε τότε αλήθεια δίκιο;
Έτσι νομίζουμε ότι πρέπει να σκέπτονται και να δρουν οι ενεργοί πολίτες που ίσως μπορέσουν τελικά να προωθήσουν την πραγματική μεταρρύθμιση και τον ουσιαστικό εκσυγχρονισμό της χώρας πάντα μέσα στην δημιουργική αλλαγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Περικλής Βασιλόπουλος Δημοσιογράφος, Αντιπρόεδρος Ένωσης Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
