Η «ανορθόδοξη» συνταγή που ακολούθησε η
Ισλανδία για να διασωθεί από τη χρεοκοπία που φάνταζε βέβαια το 2008,
έκανε τους τεχνοκράτες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου να προβάλουν
σοβαρές ενστάσεις. Όμως σήμερα η Ισλανδία έχει πλέον καταφέρει αυτό που
πριν λίγα χρόνια φαινόταν ακατόρθωτο. Το «μυστικό της επιτυχίας»
αποκαλύπτει ο πρόεδρος της χώρας Όλαφουρ Γκρίμσον σε συνέντευξή του στην Deutsche Welle.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της χώρας, η ανάκαμψη οφείλεται στο γεγονός
ότι οι Ισλανδοί αντιμετώπισαν με εντελώς διαφορετικό τρόπο την κρίση σε
σχέση με τις χώρες της Ευρωζώνης. Ο ίδιος εξηγεί ότι η ισλανδική συνταγή
εξόδου από την κρίση είχε τρία βασικά συστατικά: την υλοποίηση
πολιτικών μεταρρυθμίσεων στην κατεύθυνση της συμμετοχής των πολιτών στη
λήψη αποφάσεων, τη στήριξη του κράτους πρόνοιας και την υποτίμηση του
εθνικού νομίσματος της χώρας. «Κατ' αρχήν διαπιστώσαμε νωρίς πως δεν
πρόκειται μόνο για μια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση, αλλά για
μια βαθιά πολιτική και κοινωνική κρίση. Και αυτό μας οδήγησε σε
μεταρρυθμίσεις στα εν λόγω πεδία» σημειώνει ο Ισλανδός ηγέτης.
Αναμφίβολα η πιο «ριζοσπαστική» κίνηση ήταν να αφεθούν στην… τύχη τους οι τράπεζες. «Αφήσαμε
τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν. Διερωτήθηκα πολλές φορές γιατί να
αντιμετωπίζουμε τις τράπεζες σαν να είναι οι Άγιοι Τόποι της οικονομίας.
Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τις τράπεζες από άλλες επιχειρήσεις;» αναφέρει στη DW ο Γκρίμσον.
«Οι τράπεζες είναι μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις και όταν
διαπράττουν μεγάλα λάθη θα πρέπει να χρεοκοπούν. Σε διαφορετική
περίπτωση τους δημιουργούμε την εντύπωση πως μπορούν να παίρνουν μεγάλα
ρίσκα χωρίς ευθύνη. Όταν έχουν επιτυχία σημειώνουν μεγάλα κέρδη και όταν
αποτυγχάνουν θα καλείται ο φορολογούμενος να πληρώσει τον λογαριασμό» προσθέτει.
Ο Όλαφουρ Γκρίμσον δεν κρύβει ότι επικρίθηκε έντονα η ισλανδική
πολιτική για την αντιμετώπιση της κρίσης αλλά και τα συγκριτικά
πλεονεκτήματα της Ισλανδίας σε σχέση με το σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής
Ενωσης.
Οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί θεσμοί εξέφρασαν την αντίθεσή τους στον
ισλανδικό δρόμο, ενώ ακόμη και σήμερα πολλοί υποστηρίζουν ότι η Ισλανδία
τα κατάφερε επειδή απλά είχε το δικό της νόμισμα και δεν ήταν μέλος της
Ευρωζώνης.
«Φυσικά και βοήθησε πολύ το γεγονός ότι είχαμε το δικό μας
νόμισμα. Προχωρήσαμε στην υποτίμηση της κορώνας και αυτό ήταν σημαντικό.
Ωστόσο, όλες οι άλλες κινήσεις που κάναμε δεν είχαν σχέση με την
υποτίμηση. Στηρίξαμε το σύστημα πρόνοιας. Δώσαμε τη δυνατότητα στους
πολίτες να συμμετάσχουν στις πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις.
Αφήσαμε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν και φτιάξαμε άλλες. Αυτά θα τα
κάναμε ακόμη και εάν ήμασταν μέλος της Ευρωζώνης» σημειώνει συμπερασματικά.
Ο ίδιος εκτιμά πως η ισλανδική εμπειρία μπορεί να λειτουργήσει ως «εγερτήριο κάλεσμα» για τους άλλους. «Να τους κάνει να επανεξετάσουν τις κατεστημένες στρατηγικές των τελευταίων 30 ετών» καταλήγει.
