Του Στέλιου Ελληνιάδη
Λίγες μέρες πριν από την επιδρομή στη Βίλα Αμαλίας, ένα
κινηματογραφικό συνεργείο από την Φινλανδία, ήρθε στην Ελλάδα για
ρεπορτάζ σχετικά με το νεοφασιστικό φαινόμενο, που ανησυχεί τους
δημοκρατικούς πολίτες σε όλη την Ευρώπη.
Όταν άρχισαν να παίρνουν πλάνα στον Άγιο Παντελεήμονα, πλησίασε
ένας τύπος για να ρωτήσει τι θέλουν και στη συνέχεια προσπάθησε να
εκθειάσει τη Χρυσή Αυγή. Σε ένα κοντινό δρόμο, σταμάτησαν ένα μετανάστη
αφρικανικής καταγωγής που φάνηκε πρόθυμος να μιλήσει, αλλά η συνέντευξη
δεν πραγματοποιήθηκε, γιατί όταν πήγαν στο ραντεβού τους, ένας άλλος
τύπος που εμφανίστηκε ως διαχειριστής της πολυκατοικίας δεν τους άφησε
να επισκεφτούν το διαμέρισμα του μετανάστη απειλώντας ότι θα φωνάξει την
αστυνομία. Οι Φινλανδοί ήξεραν τα δικαιώματά τους, αλλά φοβήθηκαν ότι η
επιμονή τους θα έβαζε σε κίνδυνο τον μετανάστη και αποχώρησαν. Πάντως,
κατάλαβαν τι καθεστώς επικρατεί στον Άγιο Παντελεήμονα.
Όμως, τους έκανε μεγάλη εντύπωση ότι, λίγα τετράγωνα πιο πέρα, η
πλατεία Βικτωρίας είναι ζωντανή. Έστησαν τις κάμερές τους και δούλεψαν
ανενόχλητοι. Είδαν μετανάστες να κυκλοφορούν, ξενάκια να παίζουν,
γυναίκες με μαντίλες να συζητούν στα παγκάκια, οι καφετέριες είχαν κόσμο
και εκατοντάδες άνθρωποι μπαινόβγαιναν στον ηλεκτρικό. Μέχρι αραβική
καφετέρια έχει ανοίξει πάνω στην πλατεία, ενώ πολλά μαγαζιά στην
Αριστοτέλους και τη Χέιδεν ανήκουν σε ξένους διαφόρων εθνοτήτων. Δηλαδή,
καμία σχέση με την εικόνα νεκροταφείου που έχει ο Άγιος Παντελεήμονας
από την εποχή που η Χρυσή Αυγή επέβαλε την τρομοκρατία της και
δημιούργησε ένα απονεκρωμένο γκέτο.
Βέβαια, τους εξηγήσαμε ότι αυτή η κατάσταση ομαλότητας
διαταράσσεται όταν η αστυνομία στήνει μπλόκα και εξαπολύει πογκρόμ
στοχεύοντας αποκλειστικά ανθρώπους που έχουν σκούρο χρώμα, εντελώς
ρατσιστικά. Η περιοχή έχει πολλά κλειστά μαγαζιά λόγω κρίσης, αλλά
επειδή δεν έχει εμφανιστεί η Χρυσή Αυγή να κάνει τσαμπουκάδες, η πλατεία
είναι λειτουργική και εμείς ζούμε χωρίς το φόβο και τρόμο που τα Μέσα
Μαζικής Ενημέρωσης καλλιεργούν σκόπιμα.
Η παρουσία της αντιεξουσιαστικής ομάδας στη Βίλλα Αμαλίας, και της
άλλης στη Σκαραμαγκά, συνέβαλε καθοριστικά στη μη επέκταση της
εγκληματικής δραστηριότητας της Χρυσής Αυγής από τον Άγιο Παντελεήμονα
στην πλατεία Βικτωρίας.
Με βάση αυτή την πραγματικότητα, μπορεί κανείς να συμπεράνει γιατί ο
Σαμαράς και ο Δένδιας, με την ανοχή και τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ και της
ΔΗΜΑΡ, οργάνωσαν την επιδρομή εναντίον της Βίλας Αμαλίας, στη γωνία
Χέιδεν και Αχαρνών.
Τεχνητή όξυνση
Αναρωτιέται κανείς αν πρόκειται για ηλίθιους ή εξαιρετικά
επικίνδυνους. Νομίζω, όμως, με την εμπειρία των τελευταίων χρόνων, ότι
μάλλον είναι και τα δύο σε ένα. Ας δούμε, λοιπόν, γιατί αυτοί οι ηλίθιοι
επικίνδυνοι ενεργούν μ’ αυτούς τους τρόπους.
Η δημιουργία φόβου και τρόμου στους πολίτες έχει γίνει επιστήμη,
που εφαρμόζεται συστηματικά από τα μητροπολιτικά κέντρα στην Ευρώπη και
κυρίως στην Αμερική, αλλά και σε άλλες χώρες με καθεστώτα συγγενή ή
υποτελή στις μητροπόλεις, για να εφαρμόζονται οι πιο σκληρές αντιλαϊκές
πολιτικές.
Το κλίμα φόβου και τρόμου ενισχύει τα συντηρητικά ανακλαστικά της
κοινωνίας. Έχει αποδειχτεί ότι οι τρομαγμένοι άνθρωποι χάνουν την
κριτική τους ικανότητα, χάνουν τη δυνατότητά τους να αξιολογούν τα
γεγονότα, να αποδίδουν ευθύνες και να ενεργούν οι ίδιοι. Έτσι, ακόμα κι
όταν δεν υπάρχει λόγος και προφανής αφορμή,δημιουργείται τεχνηέντως το
κλίμα φόβου και τρόμου ώστε να συντηρείται η ανασφάλεια των πολιτών και η
υποταγή τους στις βουλές της εξουσίας.
Οι τρομοεπιθέσεις στηρίζουν τη συντελούμενη μαφιοζοποίηση της
εξουσίας. Έχουμε μία κυβέρνηση η οποία καταλύει τους θεσμούς και
καταργεί τους νόμους, δηλαδή, τους στοιχειώδεις κανόνες της αστικής
δημοκρατίας για να μπορέσει να διαιωνίσει την κυριαρχία της ακόμα και
στις συνθήκες της απόλυτης καταστροφής που τα συμφέροντα της ολιγαρχίας
δημιουργούν.
Αυτή η μαφιοζοποίηση θα είναι η πολιτική που θα βιώνουμε όσο αυτοί
παραμένουν στην εξουσία. Από δω και στο εξής, θα παρακολουθούμε πολλές
εκφάνσεις αυτής της μαφιοζοποίησης. Πως μία όλο και μικρότερη συμμορία,
οι αρχιμαφιόζοι με κοστούμια και γραβάτες, έχοντας από κοντά τους
Χρυσαυγίτες με σιδερογροθιές, ρόπαλα και άρβυλα σαν βοηθητικούς
κομπάρσους, θα βγαίνουν σαν κύριοι στα κανάλια και θα κυκλοφορούν με
λιμουζίνες, σοφέρ και σωματοφύλακες, συγκεντρώνοντας την εξουσία και
ενισχύοντας το καθεστώς φόβου και τρόμου προκειμένου να μπορέσουν, όταν
ένα μεγάλο κομμάτι του κόσμου θα εξεγερθεί, να το μαντρώσουν. Είναι
χαρακτηριστικό ότι αυτή η πολιτική του φόβου και τρόμου, που εντείνει τη
μαφιοζοποίηση, ταυτόχρονα αφήνει εντελώς ανενόχλητους τους κοινούς
κακοποιούς, τους οποίους μάλιστα ενισχύει με την ανοχή της. Είναι
χαρακτηρηστική η ευκολία με την οποία δρουν στην πόλη οι λαθρέμποροι
χρυσού, οι διακινητές ηρωίνης και κοκαΐνης, οι νταβατζήδες και οι
συμμορίες των πορτοφολάδων που ξαφρίζουν τους πολίτες στα βαγόνια του
ηλεκτρικού και τα λεωφορεία, με ένα τρόπο που φανερώνει ότι δεν
φοβούνται την καταστολή. Κι αυτή η «χαλαρότητα» εντάσσεται στο κλίμα
τρομοκρατίας που είναι απαραίτητο για να μπορεί η εξουσία να ασκεί τη
ληστρική πολιτική της.
Τι κρύβει η επιδρομή
Ένας λόγος που οδηγεί στις επιδρομές εναντίον των ελεύθερων
κοινωνικών και πολιτιστικών χώρων, όπως είναι η Δημοτική Αγορά της
Κυψέλης και η Βίλα Αμαλίας, είναι ότι οι εξουσιαστές δεν θέλουν την
αυτενέργεια και αυτοοργάνωση των πολιτών. Θέλουν να μας εμποδίσουν να
οργανώσουμε τη ζωή μας με ένα πιο ανθρώπινο τρόπο χωρίς τις δικές τους
χυδαίες παρεμβάσεις. Οι καταλήψεις, τα κοινωνικά ιατρεία, οι διάφορες
μορφές αλληλεγγύης, οι αγώνες για το περιβάλλον, οι αγώνες κόντρα στα
ακριβά διόδια για ημιτελείς και ελαττωματικούς δρόμους και τα παράνομα
και άδικα χαράτσια… όλες αυτές οι δράσεις αυτοοργάνωσης ενοχλούν την
εξουσία ως εστίες αντίστασης που πρέπει να ξεριζωθούν για να μπορέσει να
προχωρήσει απρόσκοπτα η μαφιοζοποίηση των μηχανισμών. Με τη συμβολή,
βεβαίως, των αποβλήτων της Αριστεράς που αποτελούν την ομάδα Κουβέλη.
Επίσης, ένας άλλος κίνδυνος για την εξουσία είναι η συντελούμενη
ριζοσπαστικοποίηση των πιτσιρικάδων, που αισθάνονται ότι ο αυταρχισμός
δεν τους αφήνει κανένα περιθώριο να ορίσουν έστω ένα μικρό πλαίσιο ζωής
έξω από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της εξουσίας. Μια ριζοσπαστικοποίηση
που έχει επεκταθεί στις μικρές πόλεις και έχει ριζώσει, κάτι το οποίο
προσπαθούν να αντιμετωπίσουν με την υπόθαλψη των ακροδεξιών, αφήνοντάς
τους να διεισδύουν στα σχολεία για να αποτρέψουν την υγιή πολιτικοποίηση
των νέων που θέλουν μια ελεύθερη και διάφανη ζωή.
Με την επιδρομή στη Βίλα Αμαλίας που αποτελεί σήμα κατατεθέν του
κινήματος των καταλήψεων, προσπαθούν να ανακόψουν τη δυναμική του
αντιεξουσιαστικού χώρου. Παράλληλα, ποντάροντας στη συκοφαντική θεωρία
των δύο άκρων, θέλουν να χτυπήσουν πλαγίως την Αριστερά που καταγγέλει
κάθε πράξη αυταρχισμού. Ταυτόχρονα, προσπαθούν με αντιπερισπασμό να
αποσπάσουν την προσοχή των πολιτών από τα εξοντωτικά οικονομικά μέτρα
που επιβάλλουν, αλλά και από τις αποκαλύψεις για τη συνεχιζόμενη
διαφθορά που είναι μέσα στο «είναι» τους. Η απόκρυψη και παραποίηση της
λίστας Λαγκάρντ, το περιφερόμενο μπλοκ επιταγών του υπουργείου
Τουρισμού, η υπεξαίρεση σχεδόν 100.000.000 ευρώ από τους εμποροβιοτέχνες
με το επιβληθέν τέλος αλληλεγγύης, είναι μερικά μόνο από τα σκάνδαλα
που σκάνε καθημερινά! Χρειάζονται πολλή λάσπη, πολλή βαβούρα, πολλή
θολούρα για να στρέψουν αλλού την προσοχή των θυμάτων τους!
Πουλώντας κρατικό τσαμπουκά ελπίζουν ότι θα αρπάξουν
πελάτες-ψηφοφόρους από τη Χρυσή Αυγή και τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Και
βεβαίως, τροφοδοτούν με «υλικό» τα κανάλια που χρειάζονται όλο και
περισσότερη λάσπη για να χτίζουν οι εργολάβοι μέσω των «έγκριτων»
δημοσιογράφων τους το οικοδόμημα του τρόμου και της υποταγής.
Άμεση δημοκρατία
Μερικοί θεωρούν ότι η δράση του αντιεξουσιαστικού χώρου έρχεται σε
αντίθεση με τη δράση του χώρου της ευρύτερης Αριστεράς. Αυτό είναι ένα
ζήτημα που έχει βαθιές ρίζες, αλλά πρέπει να το επανεξετάσουμε με την
εμπειρία που έχουμε σήμερα. Να σκεφτούμε ότι στα χρόνια που κατά κάποιον
τρόπο η Αριστερά φυτοζωούσε, πολυδιασπασμένη και με την αγωνία
μπαίνει-δεν-μπαίνει ο ΣΥΝ στη Βουλή, με εσωτερική φαγωμάρα και εξωτερική
αναποτελεσματικότητα, αναπτύχθηκε δυναμικά ο αντιεξουσιαστικός χώρος.
Και αναπτύχθηκε με καινούριες ιδέες, τολμηρές πρωτοβουλίες, μαχητικότητα
και αξιοσημείωτη απήχηση στο πιο ενεργό κομμάτι της νεολαίας.
Παρακολουθώντας τις διαδηλώσεις, βλέπεις πόσο δυναμικά και συμπαγή είναι
τα μπλοκ του αντιεξουσιαστικού χώρου και πόσο μεγαλύτερα και
νεανικότερα από τα μπλοκ κάθε άλλου φορέα της Αριστεράς.
Ένα σωρό ιδέες και δράσεις που σήμερα υιοθετούνται από την
Αριστερά, προέρχονται από τον αντιεξουσιαστικό χώρο. Η ιδέα της άμεσης
δημοκρατίας, που αναφέρεται όλο και πιο συχνά και λειτουργεί έστω στα
σπάργανα εδώ κι εκεί, αποτελεί πλέον ζητούμενο και όρο για την
επαναστατική δημοκρατική συγκρότηση της Αριστεράς. Η εθελοντική
συμμετοχή και οργάνωση από τα κάτω αναπτύχθηκε από τον αντιεξουσιαστικό
χώρο πανελλαδικά. Αυτοί πρωτοδημιούργησαν, και μάλιστα χωρίς λεφτά,
δεκάδες στέκια στην Ελλάδα, από τη Στρούγγα στη Νέα Φιλαδέλφεια ως την
Κοκκινοσκουφίτσα στο Αγρίνιο. Αυτοί ξεκίνησαν το εναλλακτικό εμπόριο,
για τους σπόρους, τα παζάρια και τις δράσεις αλληλεγγύης, πολύ πριν από
την κρίση και πριν αφυπνιστεί η Αριστερά. Αυτοί δημιούργησαν πολιτιστικά
κέντρα με θεατρικές ομάδες, φροντιστήρια, βιβλιοθήκες κ.λπ.. Στο
Νοσότρος, στα Εξάρχεια, πάνω από 50 παιδιά μαθαίνουν να παίζουν όργανα,
εντελώς δωρεάν! Στο Βοτανικό Κήπο, στην Πετρούπολη, καλλιεργούν
βιολογικά προϊόντα, φέρνουν είδη διατροφής απ’ όλη την Ελλάδα, κάνουν
μαθήματα, εκδηλώσεις κ.λπ. Στη Βίλα Αμαλίας, εγκατέστησαν και
λειτούργησαν στούντιο και τυπογραφείο. Στη Λαμπηδόνα, το εγχείρημα
αποτελεί μια πιο εξελιγμένη μορφή συνεργασίας και πράξης, γιατί στο
βασικό πυρήνα συμμετείχαν από την αρχή αντιεξουσιαστές, συριζαίοι,
εξωκοινοβουλευτικοί και ανένταχτοι σε αρμονική συνύπαρξη και με
εξωστρέφεια. Η Λαμπηδόνα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για το πώς μπορεί
να πετύχει ένα τέτοιο εγχείρημα και να αποτελέσει παράδειγμα για όλους,
για το πώς μπορούμε να δρούμε συλλογικά, αποτελεσματικά, όμορφα και
πολιτισμένα. Κάτι που αποτελεί το καλύτερο αντίδοτο στη βαρβαρότητα που
υφιστάμεθα είτε ανήκουμε στον αντιεξουσιαστικό χώρο είτε στην ευρύτερη
Αριστερά είτε είμαστε απλοί πολίτες αυτής της πολύ δυστυχισμένης πια
χώρας.
Αλήθειες και ουτοπίες
Μερικοί φίλοι θέτουν ζητήματα σχετικά με το δισταγμό που έχουμε
εμείς της Αριστεράς απέναντι στον αντιεξουσιαστικό χώρο. Αλλά αυτή η
επιφύλαξη ή αντίθεση είναι αμφίδρομη και δεν έχει να κάνει μόνο με
πολιτικοϊδεολογικές διαφορές. Η Αριστερά είναι αλλιώς δομημένη. Για
παράδειγμα, οργανωτικά, λειτουργεί πιο επαγγελματικά. Αυτό δεν εκφράζει
όλους τους ανθρώπους που θέλουν να δράσουν πολιτικά, πολιτισμικά,
κοινωνικά. Στον αντιεξουσιαστικό χώρο, η επαγγελματική συμμετοχή στο
κίνημα είναι αδιανόητη. Μόνο δίνεις, ποτέ δεν παίρνεις! Και πρέπει να
ομολογήσω ότι ενώ έχω βαθιά πίστη στην Αριστερά, σ’ αυτό το ζήτημα,
συμφωνώ με τους αντιεξουσιαστές. Γιατί, από τότε που μπλεχτήκαμε με το
αριστερό κίνημα, από τα φοιτητικά μας χρόνια στην περίοδο της
δικτατορίας, η σκέψη όλων μας ήταν πώς θα δώσουμε, ποτέ πώς θα πάρουμε. Η
Λίνα, η Λυδία, ο Γιώργος, η Ειρήνη, αμέτρητα παιδιά, νέοι άνθρωποι από
όχι εύπορες οικογένειες, πούλησαν ακόμα και τα δαχτυλίδια της γιαγιάς
τους, για να βγαίνει η εφημερίδα, να τυπώνουμε αφίσες ή να πληρώνουμε τα
νοίκια των γραφείων μας.
Και οι πιο φτωχοί άνθρωποι που δούλευαν οκτάωρα στην
κλωστοϋφαντουργία, έπαιρναν κουπόνια ενίσχυσης κόβοντας κάτι από το
τραπέζι τους. Σαν την κυρία Άννα, εργάτρια στο εργοστάσιο του
Δημητριάδη, στην Αχαρνών, που έμενε μόνη της σε ένα διαμερισματάκι, και
αγόραζε κάθε βδομάδα την εφημερίδα χωρίς καλά καλά να μπορεί να τη
διαβάσει, για να μας ενισχύσει… Αυτή είναι η καλύτερη παράδοση της
Αριστεράς και όχι η Δαμανάκη που από πρόεδρος του ΣΥΝ κατέληξε σε
μεγαλόμισθο υπάλληλο στις Βρυξέλλες ή ο Ανδρουλάκης ισόβιος βουλευτής
της διαπλοκής…
Και σ’ αυτή την παράδοση, να το παραδεχτούμε, είναι τα παιδιά του
αντιεξουσιαστικού χώρου. Μια παράδοση που πολλοί αριστεροί έχουν
εγκαταλείψει, έχοντας γίνει, όπως λένε οι ίδιοι, πιο ρεαλιστές, πιο
σύγχρονοι, με μισθούς για την αριστεροσύνη τους… Τα παιδιά του
αντιεξουσιαστικού χώρου μοιάζουν με τα καλύτερα παιδιά της δικής μας
Αριστεράς, της πιο ανιδιοτελούς. Μπορεί η ιδεολογία τους να μοιάζει πιο
ουτοπική, αλλά η πραγματική απελευθέρωση του ανθρώπου από την
εκμετάλλευση και την καταπίεση των ισχυρών και προνομιούχων δεν έμοιαζε
πάντα ουτοπική; Τι έκανε την ουτοπία γεγονός; Η επανάσταση των
μπολσεβίκων στη Ρωσία! Αλλά κι αυτή σπαταλήθηκε και η απελευθέρωση
εξορίστηκε ξανά στη σφαίρα της ουτοπίας από τους ίδιους τους αριστερούς
που μεταλλάχθηκαν σε γραφειοκράτες και πρόδωσαν την ιδέα, το όραμα, το
λαό, την ελευθερία.
Λοιπόν, ας μην πετάμε εύκολα πέτρες στους αντιεξουσιαστές… Τα δικά
τους ελαττώματα δεν είναι περισσότερα από τα δικά μας. Κι αν έχουμε
διάθεση να διασώσουμε τις ιδέες μας και να πλησιάσουμε τους στόχους μας,
ας κοιτάξουμε να διορθώσουμε τα δικά μας κακά κείμενα, γιατί απ’ αυτά
κινδυνεύει το όραμά μας και όχι από τα άδεια μπουκάλια μπίρας. Εμείς,
για να μην ξεχνιόμαστε, μέχρι χτες, αποκαλούσαμε συντρόφους τον Κουβέλη,
τον Ψαριανό και τον Μαργαρίτη, τους πιο μνημονιακούς κι από τον
Παπακωνσταντίνου ή τον Στουρνάρα. Γι’ αυτό, όταν κάνουμε κριτική στους
αντιεξουσιαστές, πρώτα να σκεφτόμαστε τα του οίκου μας και μετά να
κρίνουμε τους άλλους.
Βέβαια, δεν είναι όλες οι αντιεξουσιαστικές ομάδες ίδιες, αλλά
μήπως είναι οι αριστερές; Και για τις ομάδες που όχι μόνο διαφέρουν από
τις δικές μας αντιλήψεις, αλλά με τη δράση τους ηθελημένα ή άθελα
υπονομεύουν τις προσπάθειες των εργαζομένων να αντιμετωπίσουν τη
βαρβαρότητα του συστήματος, όπως οι ομάδες που επιλέγουν εκτός τόπου και
χρόνου την ένοπλη πάλη, ή και ομάδες έξαλλων νέων που απλώς βρίσκουν
στέγη στον αντιεξουσιαστικό χώρο για να προκαλούν μπάχαλο, μπορούμε
χωρίς ενδοιασμό να διαχωρίζουμε τη θέση μας, να τις αποδοκιμάζουμε και
να τις καταγγέλουμε, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να πέφτουμε στην
παγίδα που μας σπρώχνει η καθεστηκυία τάξη να δημιουργούμε μεγαλύτερα
ρήγματα στο χώρο των ανθρώπων που κατά βάθος και κατά πλάτος αγωνίζονται
για τον ίδιο σκοπό.
Όταν ένας αντιεξουσιαστής εκτρέπεται, και γίνεται, ας πούμε,
αντάρτης πόλεων, κινδυνεύει να σκοτωθεί ή να κλειστεί στη φυλακή για
πολλά χρόνια. Όταν ένας αριστερός εκτρέπεται, και γίνεται, ας πούμε
ρεφορμιστής, κινδυνεύει να γίνει βουλευτής και υπουργός, με καλό μισθό,
προνόμια και σοφέρ.
Στέλιος Ελληνιάδης
