ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*
Δόθηκε στη δημοσιότητα το σχέδιο Διακήρυξης του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ με τίτλο «Τι είναι και τι θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚ» («Αυγή» της 4.11.12). Στο Σχέδιο αυτό αναφέρεται:
«Ο κεντρικός στόχος που θέτει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ είναι η ανατροπή της κυριαρχίας των δυνάμεων του νεοφιλελευθερισμού και των Μνημονίων, των δυνάμεων της κοινωνικής καταστροφής, της διαπλοκής, της διαφθοράς και της σήψης, είναι η ανάδειξη μιας κυβέρνησης της συμπαραταγμένης σε μια πλατιά συμμαχία κοινωνικών δυνάμεων».
Ο παραπάνω στόχος είναι, πράγματι, το ζητούμενο σήμερα στη χώρα, με δεδομένη την καταστροφή που έχει ήδη προκληθεί στην ελληνική κοινωνία και οικονομία από την εφαρμογή της πολιτικής των Μνημονίων και την επικείμενη επιδείνωση της με την εφαρμογή των μέτρων του πολυνομοσχεδίου που ψηφίστηκε με οριακή πλειοψηφία και του Προϋπολογισμού 2013.
Στο άρθρο αυτό, με δεδομένη τη σημερινή πολιτική κατάσταση στη χώρα, εξετάζονται οι κυβερνητικές προοπτικές του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ (ΣΥΡΙΖΑ για συντομία απ’ εδώ κι’ εμπρός) για την επίτευξη του κεντρικού στόχου του.
Οι κυβερνητικές προοπτικές του ΣΥΡΙΖΑ εξαρτώνται, πρώτα απ’ όλα, από το πώς θα διαμορφωθεί ο κομματικός «χάρτης» μετά από μια νέα εκλογική αναμέτρηση, η οποία δεν αποκλείεται να έρθει πολύ σύντομα, εξαιτίας των συνεπειών στην κοινωνία και στην οικονομία των νέων μέτρων. Ποιος θα είναι ο νέος «χάρτης» θα εξαρτηθεί από το αν οι νέες εκλογές θα γίνουν με το εκλογικό σύστημα με το οποίο έγιναν οι δύο τελευταίες ή κάποιο άλλο. Τόσο και για λόγους συνέπειας προς την πάγια θέση της Αριστεράς υπέρ της απλής αναλογικής όσο και, κυρίως, για το μέλλον του τόπου, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να προτείνει την καθιέρωσή της απλής αναλογικής καταθέτοντας άμεσα σχετική πρόταση νόμου. Ενδεχόμενη απόρριψη της πρότασης αυτής από τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ (υποθέτω ότι η ΔΗΜ.ΑΡ. θα την υπερψηφίσει), απαλλάσσει τον ΣΥΡΙΖΑ από την ευθύνη των όποιων μετεκλογικών εξελίξεων.
Στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ φέρεται μεν ως πρώτο κόμμα, αλλά δεύτερο κόμμα (με μικρή διαφορά) είναι η Ν.Δ. και τρίτο (με τάσεις ανόδου) η Χρυσή Αυγή, ένα κόμμα που, με τις θέσεις και κυρίως με τις πράξεις του, δηλαδή τη βίαιη φασιστική και ρατσιστική συμπεριφορά του, εκτός από τα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα που προκαλεί, αποτελεί αποσταθεροποιητικό παράγοντα του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Τα υπόλοιπα κόμματα είτε έχουν σταθεροποιηθεί είτε συρρικνώνονται. Ο μετεκλογικός κομματικός χάρτης, επομένως, είναι ήδη διαφορετικός από εκείνο των εκλογών της 17.6.12 και είναι πολύ πιθανόν να αλλάξει ακόμα περισσότερο το επόμενο χρονικό διάστημα, διότι το εκλογικό σώμα μοιάζει με «κινούμενη άμμο».
Αν υποθέσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα διατηρήσει τη δυναμική που παρουσιάζει στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις και -με δεδομένη τη λαϊκή κατακραυγή εναντίον της τρικομματικής κυβέρνησης- το πιθανότερο είναι ότι σε μια εκλογική αναμέτρηση θα επιβεβαιωθούν τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων και ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρώτο κόμμα, υποσκελίζοντας τη Ν.Δ. Στην περίπτωση που αυτό θα συμβεί, το κρίσιμο θέμα για τις κυβερνητικές προοπτικές του ΣΥΡΙΖΑ είναι το ύψος στο οποίο θα φτάσει η δύναμή του. Το ύψος αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, τους περισσότερους από τους οποίους ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ελέγχει. Αυτό που ελέγχει είναι το κυβερνητικό του πρόγραμμα, το οποίο θα συνοδεύει τη Διακήρυξή του καθώς και τα στελέχη που θα μπορέσει να αποκτήσει επιπλέον εκείνων που διαθέτει σήμερα, και τα οποία θα αναλάβουν το βάρος της υλοποίησης των δεσμεύσεων που θα περιλαμβάνει η Διακήρυξη και το πρόγραμμα του.
Το τι ακριβώς θα περιλαμβάνουν η Διακήρυξη και το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ θα το δούμε στην τελική μορφή τους μετά από τις διαδικασίες που έχουν δρομολογηθεί για τη ενιαιοποίηση του.
Σε ό,τι αφορά τα κείμενα αυτά θα ήθελα να θυμίσω τρία από τα βασικά σημεία ενός άρθρου μου στην «Αυγή» της 8.7.12 με τίτλο «Προτεραιότητες του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης». Τα σημεία αυτά είναι:
Η ριζική αλλαγή των θεσμών. Δύο από τις ριζικές αυτές αλλαγές μπορούν νομοθετηθούν άμεσα. Αυτές είναι: α) η καθιέρωση της απλής αναλογικής, για την οποία έγινε λόγος πιο πάνω, και β) η δημιουργία μιας νέας ανεξάρτητης αρχής που θα ελέγχει και θα διασφαλίζει την αποτελεσματική πάταξη της διαφθοράς, φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής. Για τις προτάσεις για τις οποίες απαιτείται αναθεώρηση του Συντάγματος παραπέμπω στο άρθρο μου στην «Αυγή» της 8.7.12.
Τα στελέχη που θα αναλάβουν την υλοποίηση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να διακρίνονται για το ήθος τους, τη συνέπεια λόγων και έργων καθώς και την εκφορά ενιαίου λόγου για τις σαφείς θέσεις του για όλα τα ζωτικά προβλήματα του τόπου.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και τα στελέχη και τα μέλη του πρέπει έμπρακτα να δείχνουν τον σεβασμό τους στην ιστορία και τις παραδόσεις του έθνους καθώς και απέναντι στην Εκκλησία και τα εκατομμύρια των πιστών της. Οι όποιες αλλαγές στη σχέση κράτους - Εκκλησίας πρέπει να είναι αποδεκτές και από τις δύο πλευρές.
Εύχομαι και ελπίζω τα παραπάνω να ληφθούν σοβαρά υπόψη και στα δύο κείμενα, δεδομένου ότι θα παίξουν κρίσιμο ρόλο στις κυβερνητικές προοπτικές του ενιαίου, πλέον, κόμματος.
Στα παραπάνω θα ήθελα να προσθέσω τα ακόλουθα:
Στο τελικό κείμενο της Διακήρυξης και κυρίως το πρόγραμμα που θα τη συνοδεύει δεν πρέπει να περιλαμβάνει γενικολογίες και αμφίσημες θέσεις και, προπαντός, υποσχέσεις για παροχές ή άλλα μέτρα, τα οποία, με δεδομένη τη σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα, είναι αδύνατο να υλοποιηθούν. Σε ό,τι αφορά τις δεσμεύσεις που είναι εφικτές, θα πρέπει να ξεκαθαρίζεται ποιος είναι ο χρονικός ορίζοντας της πραγματοποίησής τους, για να αποφευχθεί η απογοήτευση των ψηφοφόρων του από τη μη άμεση υλοποίησή τους. Ιδιαίτερη σημασία έχει το τελικό κείμενο να περιλαμβάνει ξεκάθαρες θέσεις για τι θα πράξει ο ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να μη διακινδυνευθεί η έξοδος της χώρας από το ευρώ, στην περίπτωση που οι προτάσεις του δεν γίνουν αποδεκτές από τους δανειστές μας.
Το αν θα μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ως ενιαίο κόμμα, να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και να υλοποιήσει τα όσα θα περιλαμβάνει η Διακήρυξή και το πρόγραμμά του, θα εξαρτηθεί από το αν θα μπορέσει στις νέες εκλογές να κάνει ένα «άλμα» ανάλογο με εκείνο που έκανε το ΠΑΣΟΚ από το 25% το 1977 στο 48% το 1981. Το «άλμα», όμως, αυτό έγινε μετά από τέσσερα χρόνια παραμονής του ΠΑΣΟΚ στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, χρονικό διάστημα που, κάτω από τις συνθήκες που προαναφέρθηκαν, δεν θα έχει στη διάθεσή του ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ. Το 2012 δεν είναι ούτε 1977 ούτε 1981. Ο πολιτικός χρόνος τρέχει με υπερβολικά μεγάλη ταχύτητα και οι εξελίξεις μπορεί να είναι εντελώς απρόβλεπτες. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, γεννιέται το ερώτημα: είναι δυνατόν ο ΣΥΡΙΖΑ σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση κάνοντας ένα τόσο μεγάλο «άλμα», δηλαδή από το 27% της 17.6.12 να πλησιάσει το 50%, ποσοστό που απαιτείται αν καθιερωθεί η απλή αναλογική ή ένα ποσοστό της τάξης του 39%-42% αν οι νέες εκλογές διεξαχθούν με το ισχύον σύστημα;
Με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών του Ιουνίου 2012 ένα ποσοστό που να πλησιάζει το 50% είναι, κατά τη γνώμη μου, αδύνατο να το φτάσει οποιοδήποτε κόμμα και, φυσικά, και ο ΣΥΡΙΖΑ. Με βάση και τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις είναι δύσκολο, όχι όμως αδύνατο (αν το πρόγραμμα του είναι ρεαλιστικό και πείσει το εκλογικό σώμα), να φτάσει και το 39%-42%, προκειμένου, με το ισχύον εκλογικό σύστημα, να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, με οριακή πλειοψηφία στη Βουλή. Μια πλειοψηφία, όμως, που, με βάση τις αρχές της Αριστεράς, δεν τον νομιμοποιεί να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα που δεν το έχει εγκρίνει η απόλυτη πλειοψηφία του εκλογικού σώματος.
Κατά συνέπεια, με βάση τις σημερινές τάσεις του εκλογικού σώματος, όπως αποτυπώνονται στις εντελώς πρόσφατες δημοσκοπήσεις, αν ο ΣΥΡΙΖΑ καταλάβει την πρώτη θέση στις νέες εκλογές, το ποσοστό που θα πάρει, ανεξάρτητα από το αν οι εκλογές αυτές διεξαχθούν με το σημερινό εκλογικό σύστημα ή με την απλή αναλογική, θα τον αναγκάσει να αναζητήσει συμμαχίες προκειμένου η ψήφος εμπιστοσύνης που θα πάρει στη Βουλή να μη στηρίζεται μόνο στην απόλυτη πλειοψηφία των 300 μελών της Βουλής, αλλά και σε ποσοστό που να εκπροσωπείται η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, δηλαδή ένα ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο από το 50% των έγκυρων ψηφοδελτίων.
Υπάρχει πιθανότητα, με βάση τα σημερινά δεδομένα, να βρεθούν κόμματα που να διαθέτουν την απαιτούμενη δύναμη στη Βουλή και στον λαό, με τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να σχηματίσει μια κυβέρνηση συνασπισμού που θα εφαρμόσει ένα από κοινού συμφωνημένο πρόγραμμα, το οποίο όμως δεν θα αλλοιώνει τις θέσεις του;
Αν τα κόμματα της νέας Βουλής είναι τα ίδια με τα σημερινά και αν αυτά διατηρήσουν τις θέσεις τις οποίες υποστηρίζουν σήμερα, η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι αρνητική. Αν, όμως, ορισμένα από τα κόμματα αυτά αλλάξουν θέσεις και αν εισέλθουν στη Βουλή νέα κόμματα (πράγμα το οποίο θα γίνει εφικτό με την καθιέρωση της απλής αναλογικής) με τα οποία μπορεί να υπάρξει συμφωνία, τότε, ασφαλώς, μια κυβέρνηση συνασπισμού με επικεφαλής τον ΣΥΡΙΖΑ για την εφαρμογή του από κοινού συμφωνημένου προγράμματος θα καταστεί εφικτή.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Δόθηκε στη δημοσιότητα το σχέδιο Διακήρυξης του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ με τίτλο «Τι είναι και τι θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚ» («Αυγή» της 4.11.12). Στο Σχέδιο αυτό αναφέρεται:
«Ο κεντρικός στόχος που θέτει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ είναι η ανατροπή της κυριαρχίας των δυνάμεων του νεοφιλελευθερισμού και των Μνημονίων, των δυνάμεων της κοινωνικής καταστροφής, της διαπλοκής, της διαφθοράς και της σήψης, είναι η ανάδειξη μιας κυβέρνησης της συμπαραταγμένης σε μια πλατιά συμμαχία κοινωνικών δυνάμεων».
Ο παραπάνω στόχος είναι, πράγματι, το ζητούμενο σήμερα στη χώρα, με δεδομένη την καταστροφή που έχει ήδη προκληθεί στην ελληνική κοινωνία και οικονομία από την εφαρμογή της πολιτικής των Μνημονίων και την επικείμενη επιδείνωση της με την εφαρμογή των μέτρων του πολυνομοσχεδίου που ψηφίστηκε με οριακή πλειοψηφία και του Προϋπολογισμού 2013.
Στο άρθρο αυτό, με δεδομένη τη σημερινή πολιτική κατάσταση στη χώρα, εξετάζονται οι κυβερνητικές προοπτικές του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ (ΣΥΡΙΖΑ για συντομία απ’ εδώ κι’ εμπρός) για την επίτευξη του κεντρικού στόχου του.
Οι κυβερνητικές προοπτικές του ΣΥΡΙΖΑ εξαρτώνται, πρώτα απ’ όλα, από το πώς θα διαμορφωθεί ο κομματικός «χάρτης» μετά από μια νέα εκλογική αναμέτρηση, η οποία δεν αποκλείεται να έρθει πολύ σύντομα, εξαιτίας των συνεπειών στην κοινωνία και στην οικονομία των νέων μέτρων. Ποιος θα είναι ο νέος «χάρτης» θα εξαρτηθεί από το αν οι νέες εκλογές θα γίνουν με το εκλογικό σύστημα με το οποίο έγιναν οι δύο τελευταίες ή κάποιο άλλο. Τόσο και για λόγους συνέπειας προς την πάγια θέση της Αριστεράς υπέρ της απλής αναλογικής όσο και, κυρίως, για το μέλλον του τόπου, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να προτείνει την καθιέρωσή της απλής αναλογικής καταθέτοντας άμεσα σχετική πρόταση νόμου. Ενδεχόμενη απόρριψη της πρότασης αυτής από τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ (υποθέτω ότι η ΔΗΜ.ΑΡ. θα την υπερψηφίσει), απαλλάσσει τον ΣΥΡΙΖΑ από την ευθύνη των όποιων μετεκλογικών εξελίξεων.
Στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ φέρεται μεν ως πρώτο κόμμα, αλλά δεύτερο κόμμα (με μικρή διαφορά) είναι η Ν.Δ. και τρίτο (με τάσεις ανόδου) η Χρυσή Αυγή, ένα κόμμα που, με τις θέσεις και κυρίως με τις πράξεις του, δηλαδή τη βίαιη φασιστική και ρατσιστική συμπεριφορά του, εκτός από τα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα που προκαλεί, αποτελεί αποσταθεροποιητικό παράγοντα του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Τα υπόλοιπα κόμματα είτε έχουν σταθεροποιηθεί είτε συρρικνώνονται. Ο μετεκλογικός κομματικός χάρτης, επομένως, είναι ήδη διαφορετικός από εκείνο των εκλογών της 17.6.12 και είναι πολύ πιθανόν να αλλάξει ακόμα περισσότερο το επόμενο χρονικό διάστημα, διότι το εκλογικό σώμα μοιάζει με «κινούμενη άμμο».
Αν υποθέσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα διατηρήσει τη δυναμική που παρουσιάζει στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις και -με δεδομένη τη λαϊκή κατακραυγή εναντίον της τρικομματικής κυβέρνησης- το πιθανότερο είναι ότι σε μια εκλογική αναμέτρηση θα επιβεβαιωθούν τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων και ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρώτο κόμμα, υποσκελίζοντας τη Ν.Δ. Στην περίπτωση που αυτό θα συμβεί, το κρίσιμο θέμα για τις κυβερνητικές προοπτικές του ΣΥΡΙΖΑ είναι το ύψος στο οποίο θα φτάσει η δύναμή του. Το ύψος αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, τους περισσότερους από τους οποίους ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ελέγχει. Αυτό που ελέγχει είναι το κυβερνητικό του πρόγραμμα, το οποίο θα συνοδεύει τη Διακήρυξή του καθώς και τα στελέχη που θα μπορέσει να αποκτήσει επιπλέον εκείνων που διαθέτει σήμερα, και τα οποία θα αναλάβουν το βάρος της υλοποίησης των δεσμεύσεων που θα περιλαμβάνει η Διακήρυξη και το πρόγραμμα του.
Το τι ακριβώς θα περιλαμβάνουν η Διακήρυξη και το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ θα το δούμε στην τελική μορφή τους μετά από τις διαδικασίες που έχουν δρομολογηθεί για τη ενιαιοποίηση του.
Σε ό,τι αφορά τα κείμενα αυτά θα ήθελα να θυμίσω τρία από τα βασικά σημεία ενός άρθρου μου στην «Αυγή» της 8.7.12 με τίτλο «Προτεραιότητες του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης». Τα σημεία αυτά είναι:
Η ριζική αλλαγή των θεσμών. Δύο από τις ριζικές αυτές αλλαγές μπορούν νομοθετηθούν άμεσα. Αυτές είναι: α) η καθιέρωση της απλής αναλογικής, για την οποία έγινε λόγος πιο πάνω, και β) η δημιουργία μιας νέας ανεξάρτητης αρχής που θα ελέγχει και θα διασφαλίζει την αποτελεσματική πάταξη της διαφθοράς, φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής. Για τις προτάσεις για τις οποίες απαιτείται αναθεώρηση του Συντάγματος παραπέμπω στο άρθρο μου στην «Αυγή» της 8.7.12.
Τα στελέχη που θα αναλάβουν την υλοποίηση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να διακρίνονται για το ήθος τους, τη συνέπεια λόγων και έργων καθώς και την εκφορά ενιαίου λόγου για τις σαφείς θέσεις του για όλα τα ζωτικά προβλήματα του τόπου.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και τα στελέχη και τα μέλη του πρέπει έμπρακτα να δείχνουν τον σεβασμό τους στην ιστορία και τις παραδόσεις του έθνους καθώς και απέναντι στην Εκκλησία και τα εκατομμύρια των πιστών της. Οι όποιες αλλαγές στη σχέση κράτους - Εκκλησίας πρέπει να είναι αποδεκτές και από τις δύο πλευρές.
Εύχομαι και ελπίζω τα παραπάνω να ληφθούν σοβαρά υπόψη και στα δύο κείμενα, δεδομένου ότι θα παίξουν κρίσιμο ρόλο στις κυβερνητικές προοπτικές του ενιαίου, πλέον, κόμματος.
Στα παραπάνω θα ήθελα να προσθέσω τα ακόλουθα:
Στο τελικό κείμενο της Διακήρυξης και κυρίως το πρόγραμμα που θα τη συνοδεύει δεν πρέπει να περιλαμβάνει γενικολογίες και αμφίσημες θέσεις και, προπαντός, υποσχέσεις για παροχές ή άλλα μέτρα, τα οποία, με δεδομένη τη σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα, είναι αδύνατο να υλοποιηθούν. Σε ό,τι αφορά τις δεσμεύσεις που είναι εφικτές, θα πρέπει να ξεκαθαρίζεται ποιος είναι ο χρονικός ορίζοντας της πραγματοποίησής τους, για να αποφευχθεί η απογοήτευση των ψηφοφόρων του από τη μη άμεση υλοποίησή τους. Ιδιαίτερη σημασία έχει το τελικό κείμενο να περιλαμβάνει ξεκάθαρες θέσεις για τι θα πράξει ο ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να μη διακινδυνευθεί η έξοδος της χώρας από το ευρώ, στην περίπτωση που οι προτάσεις του δεν γίνουν αποδεκτές από τους δανειστές μας.
Το αν θα μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ως ενιαίο κόμμα, να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και να υλοποιήσει τα όσα θα περιλαμβάνει η Διακήρυξή και το πρόγραμμά του, θα εξαρτηθεί από το αν θα μπορέσει στις νέες εκλογές να κάνει ένα «άλμα» ανάλογο με εκείνο που έκανε το ΠΑΣΟΚ από το 25% το 1977 στο 48% το 1981. Το «άλμα», όμως, αυτό έγινε μετά από τέσσερα χρόνια παραμονής του ΠΑΣΟΚ στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, χρονικό διάστημα που, κάτω από τις συνθήκες που προαναφέρθηκαν, δεν θα έχει στη διάθεσή του ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ. Το 2012 δεν είναι ούτε 1977 ούτε 1981. Ο πολιτικός χρόνος τρέχει με υπερβολικά μεγάλη ταχύτητα και οι εξελίξεις μπορεί να είναι εντελώς απρόβλεπτες. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, γεννιέται το ερώτημα: είναι δυνατόν ο ΣΥΡΙΖΑ σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση κάνοντας ένα τόσο μεγάλο «άλμα», δηλαδή από το 27% της 17.6.12 να πλησιάσει το 50%, ποσοστό που απαιτείται αν καθιερωθεί η απλή αναλογική ή ένα ποσοστό της τάξης του 39%-42% αν οι νέες εκλογές διεξαχθούν με το ισχύον σύστημα;
Με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών του Ιουνίου 2012 ένα ποσοστό που να πλησιάζει το 50% είναι, κατά τη γνώμη μου, αδύνατο να το φτάσει οποιοδήποτε κόμμα και, φυσικά, και ο ΣΥΡΙΖΑ. Με βάση και τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις είναι δύσκολο, όχι όμως αδύνατο (αν το πρόγραμμα του είναι ρεαλιστικό και πείσει το εκλογικό σώμα), να φτάσει και το 39%-42%, προκειμένου, με το ισχύον εκλογικό σύστημα, να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, με οριακή πλειοψηφία στη Βουλή. Μια πλειοψηφία, όμως, που, με βάση τις αρχές της Αριστεράς, δεν τον νομιμοποιεί να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα που δεν το έχει εγκρίνει η απόλυτη πλειοψηφία του εκλογικού σώματος.
Κατά συνέπεια, με βάση τις σημερινές τάσεις του εκλογικού σώματος, όπως αποτυπώνονται στις εντελώς πρόσφατες δημοσκοπήσεις, αν ο ΣΥΡΙΖΑ καταλάβει την πρώτη θέση στις νέες εκλογές, το ποσοστό που θα πάρει, ανεξάρτητα από το αν οι εκλογές αυτές διεξαχθούν με το σημερινό εκλογικό σύστημα ή με την απλή αναλογική, θα τον αναγκάσει να αναζητήσει συμμαχίες προκειμένου η ψήφος εμπιστοσύνης που θα πάρει στη Βουλή να μη στηρίζεται μόνο στην απόλυτη πλειοψηφία των 300 μελών της Βουλής, αλλά και σε ποσοστό που να εκπροσωπείται η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, δηλαδή ένα ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο από το 50% των έγκυρων ψηφοδελτίων.
Υπάρχει πιθανότητα, με βάση τα σημερινά δεδομένα, να βρεθούν κόμματα που να διαθέτουν την απαιτούμενη δύναμη στη Βουλή και στον λαό, με τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να σχηματίσει μια κυβέρνηση συνασπισμού που θα εφαρμόσει ένα από κοινού συμφωνημένο πρόγραμμα, το οποίο όμως δεν θα αλλοιώνει τις θέσεις του;
Αν τα κόμματα της νέας Βουλής είναι τα ίδια με τα σημερινά και αν αυτά διατηρήσουν τις θέσεις τις οποίες υποστηρίζουν σήμερα, η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι αρνητική. Αν, όμως, ορισμένα από τα κόμματα αυτά αλλάξουν θέσεις και αν εισέλθουν στη Βουλή νέα κόμματα (πράγμα το οποίο θα γίνει εφικτό με την καθιέρωση της απλής αναλογικής) με τα οποία μπορεί να υπάρξει συμφωνία, τότε, ασφαλώς, μια κυβέρνηση συνασπισμού με επικεφαλής τον ΣΥΡΙΖΑ για την εφαρμογή του από κοινού συμφωνημένου προγράμματος θα καταστεί εφικτή.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
