Νομίζω είναι ο Πωλ Βαλερί αυτός που έχει πει ότι η ασυναρτησία μιας ομιλίας εξαρτάται από εκείνον που την ακούει. Είμαι σίγουρος ότι, εάν σήμερα ζούσε στην Ελλάδα και άκουγε τα όσα λέγονται, θα είχε μετανοιώσει για τον αφορισμό του και θα τον είχε ανασκευάσει.
Οι ασυναρτησίες, οι μπαλαφάρες και οι πομφόλυγες σκάνε στον εγκέφαλο των νεοελλήνων σαν φούσκες. Και τον σκάνε. Φαντασμένοι, εξουσιομανείς, κομπλεξικοί, χαλασμένοι άνθρωποι, τραγικές φιγούρες ή απλώς ανόητοι ρητορεύουν ανερμάτιστα και ασυνάρτητα. Φουσκώνουν σαν διάνοι μπροστά στα μικρόφωνα διεκδικώντας τα δέκα λεπτά δημοσιότητας.


Μην τους ακούτε. Μην τους δίνετε σημασία. Γυρίστε τους την πλάτη. Αφήστε τους στη ζάλη της θέρμης τους. Δυστυχώς, έλαχε στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, να γεννιούνται, ακατάπαυτα, νάνοι στη σκέψη και φλύαροι αβδηρίτες. Ευτυχώς, υπάρχει ο Εκκλησιαστής για να θυμόμαστε ότι «πάντα ματαιότης και προαίρεσις πνεύματος», και ο Ζουβ που μας προτρέπει να υποδείξουμε τον στοχασμό ως μέθοδο θεραπείας. Σε πρώτο πρόσωπο. Ας το προσπαθήσουμε…
Στοχάσου λίγο τον ήλιο της νιότης σου. Εκείνον που έλαμπε σαν ήσουν δεκαοκτώ χρονώ. Ξάφνισμα τον θυμάσαι τον ήλιο της νιότης σου. Αν καρφώσεις καλά τα μάτια σου. Αν τα στενέψεις. Μπορείς ακόμη να τον ξεχωρίσεις. Εσύ. Όχι ο άλλος. Το αφεντικό. Εσύ. Ήταν ρόδινος ο ήλιος. Σκέπαζε τα μισά τ’ ουρανού. Μπορούσες να τον κοιτάξεις. Εσύ. Όχι ο άλλος. Εσύ. Να τον κοιτάξεις κατά πρόσωπο. Είχε ένα χρώμα. Είχε ένα χορό. Είχε έναν πόθο. Είχε μια ζεστασιά. Μία καταπληκτική ευκολία. Σ’ αγαπούσε. Εσένα. Όχι εμένα. Εγώ έφυγα νωρίς. Όσα κάποτε, στη μέση της ζωής σου -και φεύγοντας με το τρένο, πλάι στα δάση, το πρωί- νόμισες πως φανταζόσουν, μην τ’ αρνηθείς. Μέσα στην καρδιά είναι φυλαγμένοι οι παλιοί μας ήλιοι. Βρίσκονται εκεί κι ας βασίλεψαν. Η νιότη σου ήταν δυστυχισμένε. Αν τη βρομίσεις κι αυτή, αν την πετάξεις στα σκυλιά και τη διαγράψεις, τι θα σου μείνει για τα στερνά -ασπίδα για τις ενοχές και τα φαντάσματά σου, ανόητε;
Και τώρα ας γυρίσουμε πίσω. Πολλά χρόνια. Τότε που ο ήλιος με τύφλωσε. Εμένα. Και άλλους. Κι αναζητήσαμε τη σκοτεινή πλευρά. Του ήλιου. Όχι της μεταπολίτευσης -αυτή τη ζήσανε και τη χαρήκανε όσοι σήμερα, με περισσό θάρρος εκατό μπαμπουίνων, την καταγγέλλουν. Ας γυρίσουμε όμως πίσω για να θυμηθούμε τον Μακλή. Τον θυμάσαι τον Μακλή; Όχι; Τον Άρτσιμπαλντ; Τον Άρτσιμπαλντ Μακλή δεν τον θυμάσαι; Ούτε τους άντρες του; Όχι; Δεν σου λέει τίποτε; Λογικό. Εσύ ξέρεις άντρες με το όνομα Βαγγέλης, Μιχάλης, Κώστας.   Διάλεξες την πεζή πλευρά της ζωής, κι εμείς την αλαφροΐσκιωτη. Όπως στη λογοτεχνία, σ’ άλλους αρέσει ο πεζός λόγος και σ’ άλλους η ποίηση, έτσι και στη ζωή, άλλοι καυλώνουν με την εξουσία, το χρήμα και τη δύναμη και άλλοι με τις ιδέες, τους αγώνες και τις γυναίκες.
Εμάς, η ιστορία μας είναι ευγενική, βαριά και τραγική. Εμπιστευτήκαμε τη λάμψη του ήλιου πάνω στα πράσινα φύλλα. Χτίσαμε τις πολιτείες μας με πέτρα και ακατάλυτα στολίδια. Δουλέψαμε το σκληρό πουρνάρι για δεξαμενές. Πιστέψαμε στην αίσθηση της γης κάτω από τα πόδια μας. Φυτέψαμε στάρι, μηλιές, αμπέλια και ραβέντι. Ωστόσο ξέραμε πως άλλοι είχαν πεθάνει. Ό,τι κι αν κάναμε ήταν με πίστη και με κίνδυνο. Πιστέψαμε την υπόσχεση που έδιναν τα μέτωπα των γυναικών. Γεννήσαμε παιδιά μεσ’ στο ζεστό μαλλί τη νύχτα. Παρηγορήσαμε τους φοβισμένους που έκλαψαν στον ώμο μας. Όσοι μας παρηγόρησαν τώρα κι αυτοί έχουν σβήσει. Πολεμήσαμε σε τάφρους μεσ’ στον ήλιο γιατί ήμασταν περήφανοι. Χτυπώντας τύμπανα βαδίσαμε με μουσικές και γέλια. Πλαγιάσαμε πιωμένοι στ’ άχερο με τα έξοχα όνειρά μας. Είδαμε τ’ άστρα μέσα από την κόμη λάγνων γυναικών. Η ιστορία μας είναι ευγενική, βαριά και τραγική. Πολλοί από μας πεθάναν και κανείς δεν τους θυμάται. Πέρασαν τόσες πολιτείες και τα κανάλια τους γκρεμίσαν. Ζήσαμε χρόνια πολλά στον τόπο αυτό και με τιμή.
Σ’ αυτό διαφέρουμε. Εμείς αγαπάμε τη νιότη μας ακόμη και τα λάθη μας, ενώ κάποιοι άλλοι τη μισούν και τη φτύνουν. Η ζωή είναι ό,τι διαλέξεις. Και για να μη φανώ αλλαζών και σκληρός, θα έλεγα ότι διαφέρουμε σε τούτο και μόνο: Αν τους φερθήκαμε ψυχρά στα περασμένα, ήρθε ο καιρός να τους ζητήσουμε συγχώρεση. Αφού δεν μπορούν να το κάνουν αυτοί, ας το κάνουμε εμείς. Αυτοί στους οποίους αφιερώνεται το σημερινό κείμενο θα καταλάβουν. Ελπίζω και οι άλλοι…