Η γοητεία που ασκεί η εξουσία αλλά και η ίδια η φύση της συχνά -
πυκνά εµπλέκει τους εκλεκτούς της σε διάφορες περιπέτειες, µερικές από
τις οποίες δεν έχουν ευχάριστο τέλος για τους πανίσχυρους εµπλεκοµένους.
Μια τέτοια υπόθεση που σχετίζεται µε τη διαχρονική σχέση έρωτα και
εξουσίας υπήρξε η «υπόθεση Προφιούµο», κυρίως γιατί η εξέλιξή της ενείχε
και το στοιχείο της κατασκοπείας.
Όλα άρχισαν από ένα πάρτι στο Μπέρκσαϊρ, στο οποίο βρέθηκε καλεσµένος ο τότε πανίσχυρος υπουργός Πολέµου Τζον Προφιούµο. Επρόκειτο για έναν άντρα σοβαρό, µετρηµένο, µε σπουδαία µόρφωση. Η εικόνα που απέπνεε ήταν µε δυο λόγια ενός καθ’ όλα αξιοσέβαστου πολιτικού, ο οποίος ανήκε στην παράταξη των Συντηρητικών.
Ωστόσο σε αυτό το πάρτι, στο οποίο ατυχώς, σύµφωνα µε τις εξελίξεις, βρέθηκε ο Πορφιούµο, ο διοργανωτής του, ο Στίβεν Γουάρντ, ένας πλούσιος και διάσηµος Λονδρέζος µε ευρύ κοινωνικό κύκλο, δεν είχε αθώους σκοπούς, µιας και η αποστολή του ήταν να φέρει σε επαφή τους επιφανείς καλεσµένους του µε διάφορες νεαρές και όµορφες κοπέλες. Ανάµεσα στα λαµπερά κορίτσια υπήρχε και η Κριστίν Κέλερ, µια νεαρή χορεύτρια σε καµπαρέ, που γοήτευσε τον υπουργό Πολέµου, θέτοντας τον ανδρισµό του επί ποδός… πολέµου.
Εδώ καλό είναι να τονίσουµε ότι ο υπουργός ήταν παντρεµένος µε την ηθοποιό Βαλερί Χόµπσον. Αν και η θυελλώδης σχέση του κράτησε µερικές µόνο εβδοµάδες και τερµατίστηκε έπειτα από δική του πρωτοβουλία, ο Πορφιούµο δεν στάθηκε τυχερός, µιας και το συµβάν έλαβε διαστάσεις πολύ µεγαλύτερες από ό,τι µπορούσε να υπολογίσει κανείς.
Σεξ και κατασκοπεία
Η βραχύβια παράνοµη ερωτική σχέση ήρθε στη δηµοσιότητα περίπου έναν χρόνο αργότερα κατά τον δραµατικότερο τρόπο. Όπως διαπιστώθηκε, το διάστηµα στο οποίο ο Προφιούµο συνευρισκόταν ερωτικά µε την Κέλερ, εκείνη διατηρούσε ταυτόχρονα έναν παράλληλο δεσµό µε τον στρατιωτικό ακόλουθο στην πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης Γιεβγκένι Ιβανόφ. Αν αναλογιστεί κανείς ότι αυτό συνέβαινε την περίοδο του Ψυχρού Πολέµου, εύκολα µπορεί να συµπεράνει την πραγµατικά δεινή θέση στην οποία βρέθηκε ο ατυχής Προφιούµο.
Ο βρετανικός Τύπος µιλούσε εµµέσως πλην σαφώς για υπόθεση κατασκοπείας, παρουσιάζοντας τον Βρετανό συντηρητικό πολιτικό ως εµπλεκόµενο σε κατασκοπεία σε βάρος της χώρας του - µε δυο λόγια τον παρουσίαζαν ως κατάσκοπο των Ρώσων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι διοχέτευε κρατικά µυστικά µέσω της Κέλερ και του Ιβανόφ στη Μόσχα. Αργότερα η Κέλερ στην αυτοβιογραφία της υπό τον τίτλο «Επιτέλους η αλήθεια» παρουσίασε µια πιο ενδιαφέρουσα εκδοχή, στην οποία ως κατάσκοπος των Ρώσων παρουσιάζεται ο κοσµικός διοργανωτής Στίβεν Γουάρντ.
Σύµφωνα µε την Κέλερ, ο Γουάρντ την πλησίασε και της πρότεινε ρόλο κατασκόπου υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης. Αποστολή της ήταν να αποσπάσει από τον Προφιούµο, τον Άγγλο υπουργό Πολέµου, πληροφορίες σχετικά µε τη θέση των πυρηνικών κεφαλών στη Δυτική Γερµανία. Η Κέλερ µάλιστα υποστήριξε ότι ο Στίβεν Γουάρντ αποπειράθηκε να τη δολοφονήσει, προκειµένου να κλείσει µια για πάντα το στόµα της. Μάλιστα απέδωσε την αποκάλυψη της ερωτικής της σχέσης σε οργανωµένο σχέδιο, όπου χρησιµοποιήθηκαν τα ΜΜΕ προκειµένου να εστιάσουν στο ροζ σκάνδαλο για να καλυφτούν οι σοβαρές παραλείψεις στη βρετανική ασφάλεια.
Η διαλεύκανση της υπόθεσης
Η υπόθεση, όπως ήταν αναµενόµενο, έφτασε ώς τα έδρανα του κοινοβουλίου. Αυτό συνέβη τον Μάρτιο του 1963. Ωστόσο ο Προφιούµο, ενώ είχε τη χρονική άνεση να σταθµίσει τα πράγµατα και να λάβει τις σωστές αποφάσεις, δεν απέφυγε το µεγάλο λάθος να διαψεύσει ενώπιον της Βουλής των Κοινοτήτων τις φήµες για την παράνοµη σχέση του µε την Κριστίν Κέλερ. Το ψέµα του στη Βουλή άντεξε λιγότερο από τρεις µήνες. Επανήλθε και δήλωσε ότι παραπλάνησε τη Βουλή µε το σκεπτικό να προστατευθεί η οικογένειά του από το δηµόσιο σκάνδαλο. Ύστερα από αυτό αναγκάστηκε σε παραίτηση.
Ωστόσο τη διερεύνηση της υπόθεσης η οποία συνέχιζε να απασχολεί έντονα την κοινή γνώμη, ανέθεσαν επισήμως στις 25 Σεπτεμβρίου του 1963 στον λόρδο Ντένινγκ. Το πόρισμα του Ντένινγκ ολοκληρώθηκε λίγους μήνες αργότερα και η δημοσίευσή του έγινε ανάρπαστη, παρά το γεγονός ότι έλειπαν οι καυτές λεπτομέρειες στις οποίες ήλπιζε το πλήθος. Στο πόρισμά του ο λόρδος κατηγορούσε ευθέως την κυβέρνηση για απαράδεκτη καθυστέρηση στη διενέργεια ερευνών, ωστόσο αποφαίνονταν ότι δεν ετέθη ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Μια εβδομάδα μετά τη δημοσίευση του πορίσματος, ο συντηρητικός πρωθυπουργός Χάρολντ ΜακΜίλαν παραιτήθηκε, καθώς η ήδη κλονισμένη υγεία του επιδεινώθηκε δραματικά εξαιτίας του σκανδάλου.
Οι παράπλευρες εξελίξεις
Η υπόθεση αυτή τελικά διερευνήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση: ξεκίνησε το 1961 από μια ερωτική σχέση μερικών εβδομάδων και χρειάστηκαν πάνω από δυο χρόνια για να διαλευκανθεί με τον τρόπο που, τέλος πάντως, έκλεισε αυτή η υπόθεση. Στο μεταξύ εξελίξεις υπήρξαν και για τα υπόλοιπα εμπλεκόμενα μέλη της υπόθεσης.
Έτσι ο γνωστός κοσμικός Στίβεν Γουάρντ οδηγήθηκε σε δίκη. Η κατηγορία ωστόσο που τον βάραινε ήταν ότι εισέπραττε χρήματα από ανήθικες δραστηριότητες. Ο Στίβεν Γουάρντ, μια μόλις μέρα μετά την ετυμηγορία, άγνωστο για ποιους πραγματικά λόγους, έθεσε τέρμα στη ζωή του αυτοκτονώντας. Προφανώς η εμπλοκή του κοσμικού στην υπόθεση ήταν περιπλοκότερη από ό,τι εμφανιζόταν στο κατηγορητήριο.
Αλλά και οι εξελίξεις σε ό,τι αφορούσαν στην Κριστίν Κέλερ ήταν περίεργες τουλάχιστον. Η Κέλερ οδηγήθηκε στη δικαιοσύνη με την κατηγορία της ψευδορκίας, για την οποία και κρίθηκε ένοχη. Το δικαστήριο της επέβαλε ποινή φυλάκισης εννέα μηνών και οδηγήθηκε στις φυλακές. Ωστόσο, εικάζεται ότι η Κέλερ οδηγήθηκε στη δίκη μόνο και μόνο για να μην παραστεί ως μάρτυρας στη δολοφονία ενός μυστηριώδους ατόμου που έγινε στο σπίτι της.
Και η ζωή συνεχίζεται…
Όπως ήταν φυσικό, ο Τζον Προφιούμο μετά την παραίτησή του δεν αποπειράθηκε να αναμειχθεί ξανά με τα κοινά, αλλά αποφάσισε να ιδιωτεύσει διακριτικά, θεωρώντας ότι απασχόλησε με την περίπτωσή του αρκετά τη χώρα του. Μετά την παραίτησή του εντάθηκε σε μια φιλανθρωπική οργάνωση, στο πλαίσιο της οποίας δεν δίστασε να κάνει τον λαντζέρη και να καθαρίζει τουαλέτες.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι στη διάρκεια της περιπέτειάς του, αλλά και του υπόλοιπου βίου του, η σύζυγός του στάθηκε στο πλευρό του αθόρυβα και ουσιαστικά, επιδεικνύοντας μια αξιοθαύμαστη αξιοπρέπεια που την αναδεικνύει ως ουσιαστική ηρωίδα αυτής της υπόθεσης. Ο μάλλον άτυχος Τζον Προφιούμο σε όλη του την υπόλοιπη ζωή πάλεψε να αποκαταστήσει τη δημόσια εικόνα του. Μόλις το 2003 η βασίλισσα Ελισάβετ τον τίμησε για το φιλανθρωπικό του έργο. Ο Τζον Προφιούμο πέθανε το 2006 σε ηλικία 91 ετών.
Όσον αφορά την πέτρα του σκανδάλου, την Κριστίν Κέλερ, προσπάθησε με όλες τις δυνάμεις της να εκμεταλλευτεί την υπόθεση έτσι ώστε να μπορέσει να κάνει μια καριέρα στον κινηματογράφο. Ωστόσο δεν κατάφερε τίποτα περισσότερο από το να συμμετάσχει το 1987 στο βιντεοκλίπ του Μπράιαν Φέρι για το τραγούδι του «Kiss and Tell».
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
Όλα άρχισαν από ένα πάρτι στο Μπέρκσαϊρ, στο οποίο βρέθηκε καλεσµένος ο τότε πανίσχυρος υπουργός Πολέµου Τζον Προφιούµο. Επρόκειτο για έναν άντρα σοβαρό, µετρηµένο, µε σπουδαία µόρφωση. Η εικόνα που απέπνεε ήταν µε δυο λόγια ενός καθ’ όλα αξιοσέβαστου πολιτικού, ο οποίος ανήκε στην παράταξη των Συντηρητικών.
Ωστόσο σε αυτό το πάρτι, στο οποίο ατυχώς, σύµφωνα µε τις εξελίξεις, βρέθηκε ο Πορφιούµο, ο διοργανωτής του, ο Στίβεν Γουάρντ, ένας πλούσιος και διάσηµος Λονδρέζος µε ευρύ κοινωνικό κύκλο, δεν είχε αθώους σκοπούς, µιας και η αποστολή του ήταν να φέρει σε επαφή τους επιφανείς καλεσµένους του µε διάφορες νεαρές και όµορφες κοπέλες. Ανάµεσα στα λαµπερά κορίτσια υπήρχε και η Κριστίν Κέλερ, µια νεαρή χορεύτρια σε καµπαρέ, που γοήτευσε τον υπουργό Πολέµου, θέτοντας τον ανδρισµό του επί ποδός… πολέµου.
Εδώ καλό είναι να τονίσουµε ότι ο υπουργός ήταν παντρεµένος µε την ηθοποιό Βαλερί Χόµπσον. Αν και η θυελλώδης σχέση του κράτησε µερικές µόνο εβδοµάδες και τερµατίστηκε έπειτα από δική του πρωτοβουλία, ο Πορφιούµο δεν στάθηκε τυχερός, µιας και το συµβάν έλαβε διαστάσεις πολύ µεγαλύτερες από ό,τι µπορούσε να υπολογίσει κανείς.
Σεξ και κατασκοπεία
Η βραχύβια παράνοµη ερωτική σχέση ήρθε στη δηµοσιότητα περίπου έναν χρόνο αργότερα κατά τον δραµατικότερο τρόπο. Όπως διαπιστώθηκε, το διάστηµα στο οποίο ο Προφιούµο συνευρισκόταν ερωτικά µε την Κέλερ, εκείνη διατηρούσε ταυτόχρονα έναν παράλληλο δεσµό µε τον στρατιωτικό ακόλουθο στην πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης Γιεβγκένι Ιβανόφ. Αν αναλογιστεί κανείς ότι αυτό συνέβαινε την περίοδο του Ψυχρού Πολέµου, εύκολα µπορεί να συµπεράνει την πραγµατικά δεινή θέση στην οποία βρέθηκε ο ατυχής Προφιούµο.
Ο βρετανικός Τύπος µιλούσε εµµέσως πλην σαφώς για υπόθεση κατασκοπείας, παρουσιάζοντας τον Βρετανό συντηρητικό πολιτικό ως εµπλεκόµενο σε κατασκοπεία σε βάρος της χώρας του - µε δυο λόγια τον παρουσίαζαν ως κατάσκοπο των Ρώσων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι διοχέτευε κρατικά µυστικά µέσω της Κέλερ και του Ιβανόφ στη Μόσχα. Αργότερα η Κέλερ στην αυτοβιογραφία της υπό τον τίτλο «Επιτέλους η αλήθεια» παρουσίασε µια πιο ενδιαφέρουσα εκδοχή, στην οποία ως κατάσκοπος των Ρώσων παρουσιάζεται ο κοσµικός διοργανωτής Στίβεν Γουάρντ.
Σύµφωνα µε την Κέλερ, ο Γουάρντ την πλησίασε και της πρότεινε ρόλο κατασκόπου υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης. Αποστολή της ήταν να αποσπάσει από τον Προφιούµο, τον Άγγλο υπουργό Πολέµου, πληροφορίες σχετικά µε τη θέση των πυρηνικών κεφαλών στη Δυτική Γερµανία. Η Κέλερ µάλιστα υποστήριξε ότι ο Στίβεν Γουάρντ αποπειράθηκε να τη δολοφονήσει, προκειµένου να κλείσει µια για πάντα το στόµα της. Μάλιστα απέδωσε την αποκάλυψη της ερωτικής της σχέσης σε οργανωµένο σχέδιο, όπου χρησιµοποιήθηκαν τα ΜΜΕ προκειµένου να εστιάσουν στο ροζ σκάνδαλο για να καλυφτούν οι σοβαρές παραλείψεις στη βρετανική ασφάλεια.
Η διαλεύκανση της υπόθεσης
Η υπόθεση, όπως ήταν αναµενόµενο, έφτασε ώς τα έδρανα του κοινοβουλίου. Αυτό συνέβη τον Μάρτιο του 1963. Ωστόσο ο Προφιούµο, ενώ είχε τη χρονική άνεση να σταθµίσει τα πράγµατα και να λάβει τις σωστές αποφάσεις, δεν απέφυγε το µεγάλο λάθος να διαψεύσει ενώπιον της Βουλής των Κοινοτήτων τις φήµες για την παράνοµη σχέση του µε την Κριστίν Κέλερ. Το ψέµα του στη Βουλή άντεξε λιγότερο από τρεις µήνες. Επανήλθε και δήλωσε ότι παραπλάνησε τη Βουλή µε το σκεπτικό να προστατευθεί η οικογένειά του από το δηµόσιο σκάνδαλο. Ύστερα από αυτό αναγκάστηκε σε παραίτηση.
Ωστόσο τη διερεύνηση της υπόθεσης η οποία συνέχιζε να απασχολεί έντονα την κοινή γνώμη, ανέθεσαν επισήμως στις 25 Σεπτεμβρίου του 1963 στον λόρδο Ντένινγκ. Το πόρισμα του Ντένινγκ ολοκληρώθηκε λίγους μήνες αργότερα και η δημοσίευσή του έγινε ανάρπαστη, παρά το γεγονός ότι έλειπαν οι καυτές λεπτομέρειες στις οποίες ήλπιζε το πλήθος. Στο πόρισμά του ο λόρδος κατηγορούσε ευθέως την κυβέρνηση για απαράδεκτη καθυστέρηση στη διενέργεια ερευνών, ωστόσο αποφαίνονταν ότι δεν ετέθη ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Μια εβδομάδα μετά τη δημοσίευση του πορίσματος, ο συντηρητικός πρωθυπουργός Χάρολντ ΜακΜίλαν παραιτήθηκε, καθώς η ήδη κλονισμένη υγεία του επιδεινώθηκε δραματικά εξαιτίας του σκανδάλου.
Οι παράπλευρες εξελίξεις
Η υπόθεση αυτή τελικά διερευνήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση: ξεκίνησε το 1961 από μια ερωτική σχέση μερικών εβδομάδων και χρειάστηκαν πάνω από δυο χρόνια για να διαλευκανθεί με τον τρόπο που, τέλος πάντως, έκλεισε αυτή η υπόθεση. Στο μεταξύ εξελίξεις υπήρξαν και για τα υπόλοιπα εμπλεκόμενα μέλη της υπόθεσης.
Έτσι ο γνωστός κοσμικός Στίβεν Γουάρντ οδηγήθηκε σε δίκη. Η κατηγορία ωστόσο που τον βάραινε ήταν ότι εισέπραττε χρήματα από ανήθικες δραστηριότητες. Ο Στίβεν Γουάρντ, μια μόλις μέρα μετά την ετυμηγορία, άγνωστο για ποιους πραγματικά λόγους, έθεσε τέρμα στη ζωή του αυτοκτονώντας. Προφανώς η εμπλοκή του κοσμικού στην υπόθεση ήταν περιπλοκότερη από ό,τι εμφανιζόταν στο κατηγορητήριο.
Αλλά και οι εξελίξεις σε ό,τι αφορούσαν στην Κριστίν Κέλερ ήταν περίεργες τουλάχιστον. Η Κέλερ οδηγήθηκε στη δικαιοσύνη με την κατηγορία της ψευδορκίας, για την οποία και κρίθηκε ένοχη. Το δικαστήριο της επέβαλε ποινή φυλάκισης εννέα μηνών και οδηγήθηκε στις φυλακές. Ωστόσο, εικάζεται ότι η Κέλερ οδηγήθηκε στη δίκη μόνο και μόνο για να μην παραστεί ως μάρτυρας στη δολοφονία ενός μυστηριώδους ατόμου που έγινε στο σπίτι της.
Και η ζωή συνεχίζεται…
Όπως ήταν φυσικό, ο Τζον Προφιούμο μετά την παραίτησή του δεν αποπειράθηκε να αναμειχθεί ξανά με τα κοινά, αλλά αποφάσισε να ιδιωτεύσει διακριτικά, θεωρώντας ότι απασχόλησε με την περίπτωσή του αρκετά τη χώρα του. Μετά την παραίτησή του εντάθηκε σε μια φιλανθρωπική οργάνωση, στο πλαίσιο της οποίας δεν δίστασε να κάνει τον λαντζέρη και να καθαρίζει τουαλέτες.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι στη διάρκεια της περιπέτειάς του, αλλά και του υπόλοιπου βίου του, η σύζυγός του στάθηκε στο πλευρό του αθόρυβα και ουσιαστικά, επιδεικνύοντας μια αξιοθαύμαστη αξιοπρέπεια που την αναδεικνύει ως ουσιαστική ηρωίδα αυτής της υπόθεσης. Ο μάλλον άτυχος Τζον Προφιούμο σε όλη του την υπόλοιπη ζωή πάλεψε να αποκαταστήσει τη δημόσια εικόνα του. Μόλις το 2003 η βασίλισσα Ελισάβετ τον τίμησε για το φιλανθρωπικό του έργο. Ο Τζον Προφιούμο πέθανε το 2006 σε ηλικία 91 ετών.
Όσον αφορά την πέτρα του σκανδάλου, την Κριστίν Κέλερ, προσπάθησε με όλες τις δυνάμεις της να εκμεταλλευτεί την υπόθεση έτσι ώστε να μπορέσει να κάνει μια καριέρα στον κινηματογράφο. Ωστόσο δεν κατάφερε τίποτα περισσότερο από το να συμμετάσχει το 1987 στο βιντεοκλίπ του Μπράιαν Φέρι για το τραγούδι του «Kiss and Tell».
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
