Από τους προύχοντες στη φαιά πανώλη

Tου Nικου Γ. Ξυδακη  Η σεισμική αναδιάταξη του εκλογοπολιτικού χάρτη, που συνέβη την περασμένη Κυριακή, οφείλεται ασφαλώς στην αναστάτωση που έχει επιφέρει στο κοινωνικό σώμα μία διετία ρήξεων. Η κρίση και τα αλλεπάλληλα Μνημόνια γκρέμισαν τις ζωές πολλών Ελλήνων και απειλούν τις ζωές πολλών περισσότερων. Η οικονομική-κοινωνική καταστροφή μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού συνοδεύτηκε από την επίγνωση των πολλών δομικών αδυναμιών του κράτους και του παραγωγικού ιστού, οι ρίζες των οποίων πάνε πολύ πίσω. Μαζί με τον ατομικό πόνο της κρίσης οι Ελληνες αναγκάστηκαν να δουν καθαρά πια την αδικία, τη σπατάλη και τον ανορθολογισμό του ισχύοντος κλεπτοκρατικού συστήματος, το οποίο επιβράβευαν λίγο-πολύ με τις ψήφους τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο φόβος και η απόγνωση επί του ατομικού διοχετεύθηκαν σε μια αντικαθεστωτική συμπεριφορά επί του συλλογικού πεδίου. Με ασαφή απεύθυνση και ισχυρά συναισθηματικά φορτία, στην αρχή. Με πιο έλλογο τρόπο, εν συνεχεία. Εν συνόλω όμως με αγανάκτηση και φόβο, εναλλάξ. Το πλήθος παρέμενε σιωπηλό, σχεδόν παγωμένο, πριν από κάθε μείζονα εξέλιξη· ακούγαμε τη σιωπή πηχτή και απειλητική. Κατόπιν, το πλήθος αντιδρούσε, διαρκώς από την 5η Μαΐου 2010 έως και τον Φεβρουάριο του 2012, με κλιμακούμενη ένταση και ποικίλα μέσα, με αποκορύφωση το άτυπο πλην μαζικότατο «κίνημα» των Αγανακτισμένων, το περασμένο καλοκαίρι. Το κύμα του πλήθους ορμούσε, έσκαγε και αποσυρόταν, επί περίπου δύο χρόνια. Τυπικά, πάντα ηττημένο. Το τελευταίο κύμα έσκασε στην κάλπη: εκεί το άμορφο πλήθος, και ενίοτε όχλος, έδρασε ως λαός, ως πολιτικό σώμα. Η ψήφος του έσκασε σαν βόμβα διασποράς, κερματίζοντας τον πολιτικό χάρτη και, κυρίως, πλήττοντας καίρια τον πυρήνα του παλαιού καθεστώτος: τα δύο κόμματα που ενέμοντο την εξουσία επί 38 χρόνια. Το πιο έντονο χαρακτηριστικό αυτής της πολύσημης, πολυδύναμης και δαιμονικά κερματισμένης ψήφου είναι αυτός ο αντικαθεστωτικός χαρακτήρας, η μήνις εναντίον των αξιωματούχων, των προυχόντων, των μάγιστρων της πελατειακότητας και της διαπλοκής. Τους έστειλε στον σκουπιδοτενεκέ της Ιστορίας. Από τους προύχοντες του ΠΑΣΟΚ λόγου χάριν, διεσώθησαν εκλογικά μόνο οι κ. Λοβέρδος και Χρυσοχοΐδης, επιθετικά μνημονιακός ο πρώτος, κυνικά «αδιάβαστος» ο δεύτερος. Και οι δύο τα τελευταία προεκλογικά 24ωρα αποδύθηκαν σε ένα ρεσιτάλ εντυπωσιασμού της κοινής γνώμης πυροδοτώντας τα εύφλεκτα ρεφλέξ της ασφάλειας. Ο κατεπείγων εγκλεισμός μερικών δεκάδων μεταναστών σ’ ένα στρατόπεδο και η φωτογραφική κατάδοση μερικών οροθετικών τοξικομανών του πεζοδρομίου προβλήθηκαν σαν μακρόπνοη πολιτική για το μεταναστευτικό, την ασφάλεια και τη δημόσια υγεία. Στην πραγματικότητα καταπατήθηκαν ατομικά και ανθρώπινα δικαιώματα, ιατρική πρακτική και διεθνή πρωτόκολλα, χωρίς ουσιαστικό και χρονοανθεκτικό αποτέλεσμα. Προσποιήθηκαν ότι θα κάνουν σε μερικές ημέρες ό,τι δεν έκαναν επί δυόμισι χρόνια. Ακόμη χειρότερα, σε τόσο σοβαρά θέματα έβαλαν την εθνική πολιτική και τον δημόσιο διάλογο να ρυμουλκούνται από την ατζέντα των λούμπεν λαϊκιστών και νεοναζί. Ο άνευ ορίων και όρων διωγμός εξουθενωμένων θυμάτων του δουλεμπορίου και της αρρώστιας υιοθέτησε μια υγειονομική γλώσσα που θυμίζει τρομακτικά τη γλώσσα με την οποία οι Αριοι ναζί έβαλαν στο στόχαστρο Εβραίους, Τσιγγάνους και άλλους υπάνθρωπους, κατά τη διείσδυσή τους στις φοβισμένες μάζες της θνήσκουσας Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Είναι τόσο πολλά τα σημασιακά φορτία, τα σημαίνοντα και τα σημαινόμενα, τα ρητά και τα υπόρρητα αυτού του ασύλληπτα πυκνού ιστορικού χρόνου... Αδυνατούμε να τα προλάβουμε, πόσω μάλλον να τα αναλύσουμε και να τα αναχωνέψουμε. Ωστόσο, μπορούμε να διακρίνουμε μια κρίσιμη μετατόπιση του λόγου των καταψηφισθέντων του Ancien Regime προς τα ξενοφοβικά, αρρωστοφοβικά, ρατσιστικά και βίαια παραληρήματα των νεοναζί, που έχει βαρύνουσα σημασία όταν τελείται από παράγοντες του σοσιαλδημοκρατικού, κεντρώου, συντηρητικού ή φιλελεύθερου χώρου. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και οι ειδικές ζώνες εργασίας για αλλοδαπούς, η διαπόμπευση και η ποινικοποίηση αρρώστων δεν συνάντησαν ιδιαίτερες αντιστάσεις στους κόλπους των δημοκρατικών-φιλελεύθερων κομμάτων. Η απάντηση του πλήθους που παρέμεινε όχλος, φοβισμένος και έξαλλος ακόμη και στην κάλπη, απέναντι σε αυτά τα σήματα για πογκρόμ και υγειονομική κάθαρση, ήταν να βάλει στο Κοινοβούλιο τους αυθεντικούς εκφραστές του μίσους: τους νεοναζί, κατεξοχήν αντισυστημικούς και εχθρούς της δημοκρατίας, αφιονισμένους λούμπεν. Η εγκαθίδρυση της φαιάς πανώλης είναι η πραγματική υγειονομική βόμβα για την Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία.