Η πορεία της Ευρώπης καθορίζεται από την
κρίση που βιώνουμε και την επιβολή του μονόδρομου, που έχει οδηγήσει
σε συνθήκες εκτροπής σε σχέση με τις Ευρωπαϊκές αρχές και καλλιεργεί το
έδαφος για την εμφάνιση του νέου φασισμού. Η Ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι
αλήθεια ότι βασίσθηκε στην Αγορά και στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες
ταυτίσθηκε με την ψυχροπολεμική διαίρεση της Ευρώπης.
Υπήρξε όμως στη βασική της σύλληψη ένα
πολιτικό σχέδιο ειρηνικής συμβίωσης, γεωπολιτικής σταθερότητας,
αποτροπής νέων ολέθριων ηγεμονισμών και κοινής ευημερίας για τους
ευρωπαϊκούς λαούς, μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο.
Σταδιακά, από τη δεκαετία του ’70,
αναπτύχθηκε ένα Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Συμβόλαιο με κοινά αποδεκτές
πολιτικές και κοινωνικές αρχές, θεσμικές σταθερές και μηχανισμούς
εξισορρόπησης ανάμεσα στα κράτη- μέλη, τις πολιτικές, τα οικονομικά
συμφέροντα και τις κοινωνικές διεκδικήσεις, το οποίο αποτυπώθηκε στις
Συνθήκες, αποτελώντας το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο.
Οι αρχές αυτές άρχισαν να αποδυναμώνονται στα τέλη της δεκαετίας του ’90 με την επικράτηση νεοφιλελεύθερων πολιτικών στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, κλονίσθηκαν σημαντικά μετά τη μεγάλη διεύρυνση της Ε.Ε. προς τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, την Κύπρο και τη Μάλτα, καθώς δεν υπήρξαν οι αναγκαίες συνοδευτικές πολιτικές, και τελικά παραβιάσθηκαν ανοικτά μετά την εκδήλωση της κρίσης το 2008.
Καταρχάς παραβιάσθηκε η αρχή ότι η
διεύρυνση της Ε.Ε. συνοδεύεται από την εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής
ολοκλήρωσης και ότι η εξέλιξη της Εσωτερικής Αγοράς συνοδεύεται με την
ενίσχυση των πολιτικών της Συνοχής. Είναι ενδεικτικό ότι ο Κοινοτικός
Προϋπολογισμός σήμερα των 28 κρατών-μελών είναι μικρότερος από τον
αντίστοιχο της Ε.Ε. των 15 κρατών –μελών, εις βάρος των αναπτυξιακών και
κοινωνικών πολιτικών. Επίσης, ενώ η Συνθήκη της Ε.Ε. ρητά αναφέρει την
κατοχύρωση της αρχής της δημόσιας υπηρεσίας και του δημοσίου
συμφέροντος στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς, στην πράξη επιβάλλονται
με ισοπεδωτικό τρόπο ιδιωτικοποιήσεις και καταλύεται το Κοινωνικό
κράτος.
Η εξέλιξη της ΟΝΕ έγινε με ανισόρροπο
τρόπο ανάμεσα στο νομισματικό και οικονομικό της σκέλος, ενώ
αποδυναμώθηκε η αρχή ότι η εξέλιξη της πρέπει να συμβαδίζει με την τη
σύγκλιση των επιπέδων ανάπτυξης των κρατών-μελών της. Η κρίση αποκάλυψε
τα δομικά ελλείμματα της Ευρωζώνης, ενώ η προσπάθεια θεσμικής
κατοχύρωσης της τα τελευταία χρόνια γίνεται με μονόπλευρο τρόπο,
θεσμοθετώντας την περιοριστική μονόπλευρη πολιτική που έχει επιβληθεί με
τα Μνημόνια.
Το δημοκρατικό έλλειμμα εντός της Ε.Ε.
διευρύνεται, καθώς δεν αφορά πλέον μόνο την έκφραση της λαϊκής
κυριαρχίας και τον δημοκρατικό έλεγχο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο σε σχέση με
τις αρμοδιότητες που μεταφέρονται από τα κράτη- μέλη και το θεσμικό ρόλο
των εθνικών Κοινοβουλίων. Αφορά κυρίως στην επικράτηση των Αγορών και
των Τραπεζών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, στην αποδυνάμωση των
Εθνικών Κοινοβουλίων μέσα από την επιβολή του μονόδρομου στην
αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά και στη σταδιακή αποδυνάμωση των
Ευρωπαϊκών Θεσμικών Οργάνων.
Η κατάφορη παραβίαση των Ευρωπαϊκών
Συνθηκών και η υπονόμευση των κοινωνικών δικαιωμάτων και των Συλλογικών
Διαπραγματεύσεων συνιστά εκτροπή σε Ευρωπαϊκό επίπεδο που υποσκάπτει την
ίδια την ενότητα, την αποτελεσματικότητα και την προοπτική της
Ευρωζώνης και συνολικά της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Η Ευρώπη είτε θα αλλάξει και θα ξαναβρεί
τη δυναμική της προοπτικής της, είτε θα διολισθαίνει στην παρακμή και
σε ανυπέρβλητη υπαρξιακή κρίση. Δυστυχώς η Ιστορία έχει δείξει ότι δεν
κινείται μόνο ευθύγραμμα, αλλά σε περιόδους κρίσης γίνονται
πισωγυρίσματα με ολέθριες συνέπειες για τις χώρες και τους λαούς. Η
Ευρώπη μόνο αν ξαναβρεί τις αρχές της και αλλάξει κατεύθυνση έχει
μέλλον. Στο ερώτημα αν σήμερα χρειάζεται η Ευρώπη, η απάντηση είναι ότι
χρειάζεται περισσότερο από ποτέ, αλλά μια άλλη Ευρώπη. Σε αυτήν την
περίοδο της παγκοσμιοποίησης των αγορών, της ενημέρωσης και των
τεχνολογιών, χρειάζεται μια Ευρώπη ως δύναμη ειρήνης, συνεργασίας,
οικονομικής και κοινωνικής εξισορρόπησης, ως παράγοντας διασφάλισης της
Δημοκρατίας και του περιβάλλοντος απέναντι στην παντοκρατορία των
Πολυεθνικών και των συμφερόντων τους. Μια Ευρώπη ισχυρή δύναμη επιβολής
του διεθνούς δικαίου και της αλληλεγγύης σε έναν πολυπολικό κόσμο. Μια
Ευρώπη βιώσιμης ανάπτυξης, κοινωνικής δικαιοσύνης, συνοχής και κοινής
ευημερίας για τους λαούς της.
Στο κρίσιμο ερώτημα αν είναι εφικτή
σήμερα αυτή η αλλαγή, η απάντηση είναι ναι. Είναι εφικτή, δύσκολη
σίγουρα, αλλά αναγκαία. Προϋποθέτει μια διπλή μάχη σε Ευρωπαϊκό και
εθνικό επίπεδο για την αλλαγή του Ευρωπαϊκού πλαισίου πολιτικής και μια
νέα σθεναρή και συγκροτημένη διαπραγμάτευση για τη χώρα μας. Απαιτείται
ένα ευρύ προοδευτικό μέτωπο Αλλαγής , συνειδητό εσωτερικό κοινωνικό
μέτωπο, στρατηγική και συμμαχίες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Υπό αυτές τις
προϋποθέσεις η χώρα μας μπορεί να αποτελέσει καταλύτη ευρύτερων
Ευρωπαϊκών εξελίξεων και αλλαγών.
Εξάλλου οι μεγάλες αλλαγές στην Ιστορία
γίνονται από την ανάγκη των εξελίξεων, και όταν ξεκινούν συνήθως δεν
είναι ορατές και φαντάζουν αδύνατες μέχρι να πραγματοποιηθούν. Ας
θυμηθούμε πόσο ακλόνητη φαινόταν η ψυχροπολεμική διαίρεση της Ευρώπης
και ουτοπικό το όραμα μιας Ευρώπης από τα Ουράλια έως τον Ατλαντικό
μέχρι και λίγους μήνες πριν τις καταιγιστικές εξελίξεις του 1989. Έτσι
και τώρα, τα γρανάζια της Ιστορίας ήδη γυρίζουν, αρκεί να ξεφύγουμε από
την μοιρολατρία του φόβου και του μονόδρομου, να πιστέψουμε και να
αγωνισθούμε για τη νέα Ευρωπαϊκή Αλλαγή.
Πηγή http://www.new-deal.gr
